iŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE SINIFLARARASI YÜKSELMENİN DÜZENLENDİĞİ GEÇİCİ 2. MADDENİN YÜRÜRLÜĞÜ DANIŞTAY TARAFINDAN DURDURULDU
2003 yılında 4857 sayılı İş Kanunun kabul edilmesiyle, 2005 yılından itibaren iş güvenliği uzmanlığına ilişkin yönetmelikler çıkartıldı, ancak dava edildiğinde Danıştay yönetmeliklerin yürütmesini durdurdu ya da iptal etti.
2005 yılından itibaren Danıştay’ın düzenlemelere ilişkin verdiği kararlar sonrasında sorun hep yasada yapılan değişikliklerle aşılmaya çalışıldı. İş güvenliği uzmanlığına ilişkin birçok husus değiştirilmekle birlikte, uzmanlığın A-B-C sertifika sınıflarında gruplandırılması anlayışında hiçbir değişiklik olmadı. 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte özellikle A ve B sınıflarındaki iş güvenliği uzmanlığında açık oluştu. Sorun C sınıfı sertifikaya sahip olanların 30 Haziran 2015 tarihine kadar “tehlikeli” sınıftaki, B sınıfı sertifikaya sahip olanların 30 Haziran 2016 tarihine kadar “çok tehlikeli” sınıfta yer alan işyerlerinde de görev yapabilmesine ilişkin düzenlemeyle aşılması istense de, uzman sayısı yeterli olmadı. Bunun üzerine, 2 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan değişiklikle 6331 sayılı Kanunun Geçici 4. Maddesine ; “ Bakanlık, usul ve esaslarını belirlemek kaydıyla, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlara, Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmiş olan prim gün sayısı ile sahip oldukları belge sınıfı gibi hususları dikkate alarak üst sınıflardaki iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmeleri için fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde kullanılmak şartıyla en fazla iki sınav hakkı verilmesine dair gerekli düzenlemeyi yapmaya yetkilidir.” Hükmü eklendi.
Ardından, İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’te değişiklik yapıldı ve değişiklik 11 Ekim 2013 Tarih ve 28792 Sayılı Resmi Gazetede yayımlandı. Söz konusu değişiklikle yönetmeliğe, “ Sınıflar arası yükselme” başlıklı madde eklendi, bu düzenlemeyle;
(1) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlardan;
a) Başvurdukları tarihte adlarına 1500 gün prim ödenenler, (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına,
b) Başvurdukları tarihte adlarına 3000 gün prim ödenenler, (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına,
girmeye hak kazanırlar.
(2) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlardan;
a) Başvurdukları tarihte adlarına 1800 gün prim ödenenler, (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına,
girmeye hak kazanırlar.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılanlar Kanunun Geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde düzenlenecek sınavlara iki defaya mahsus girme hakkı kazanırlar. Başvuruda istenecek belgeler Bakanlıkça ilan edilir.
(4) Birinci ve ikinci fıkrada sayılanlar, yapılacak sınavda başarılı olamadıkları takdirde sahip oldukları belge ile çalışmaya devam ederler.
Hükmü getirildi.
Yönetmelikteki bu değişiklikten sonra, 21 Aralık 2013, 23 Şubat 2014, 24 Mayıs 2014 tarihlerinde “yükselme sınav” ları düzenlendi ve binlerce uzman A ya da B sınıfı sertifika almaya hak kazandı.
Yönetmeliğin “sınıflar arası yükselme” başlıklı maddesinin iptal edilmesine ilişkin olarak Danıştay’a dava açıldı. Danıştay 10. Dairesi açılan davlardan 2013/7786 Esas No’ lu dava ve 2013/7787 Esas No’ lu davaya ilişkin olarak 10 Nisan 2014 tarihinde verdiği kararlarda söz konusu maddenin yürürlüğünü durdurdu.
Danıştay 10. Dairesi Kararında aşağıda belirtilen hususları gerekçe olarak gösterdi;
6331 sayılı yasanın Geçici 4. Maddesinin 2. Fıkrası İş güvenliği uzmanlığı belgesi sahip olanların sınavla üst sınıflara geçişlerine olanak sağlamış, ……. Üst sınıfa geçiş sınavına girebilmeleri için aranmış olan Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmiş olan gün sayısının herhangi bir çalışma alanına ilişkin değil, iş sağlığı güvenliği alanına ilişkin olması açıktır.
BUNDAN SONRA NE OLACAK
Danıştay, “sınıflar arası yükselme” sınavı ve sınavla alınan belgelere ilişkin karar vermemiştir, sınavların dayanağı olan maddeyi iptal etmiştir. Dolayısı ile sınav ve belgeler doğrudan iptal edilmemiştir, sınav ve belgelere ilişkin olarak idarenin karar vermesi gerekmektedir. Danıştay kararında idareye, karara ilişkin itiraz için 7 gün süre vermiştir. Muhtemeldir ki; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Danıştay İdari Davaları Kuruluna itiraz etmiştir.
İdari Davaları Kurulu da Danıştay 10. Dairenin kararı çerçevesinde davranırsa, muhtemeldir ki; Yeniden yasa değişecek, yeniden yönetmelik değişecek, yeniden sınav yapılacak ya da konuya kökten çözüm getirilecek, sertifika sınıfları ortadan kaldırılacak.
Kaynak :
2003 yılında 4857 sayılı İş Kanunun kabul edilmesiyle, 2005 yılından itibaren iş güvenliği uzmanlığına ilişkin yönetmelikler çıkartıldı, ancak dava edildiğinde Danıştay yönetmeliklerin yürütmesini durdurdu ya da iptal etti.
2005 yılından itibaren Danıştay’ın düzenlemelere ilişkin verdiği kararlar sonrasında sorun hep yasada yapılan değişikliklerle aşılmaya çalışıldı. İş güvenliği uzmanlığına ilişkin birçok husus değiştirilmekle birlikte, uzmanlığın A-B-C sertifika sınıflarında gruplandırılması anlayışında hiçbir değişiklik olmadı. 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte özellikle A ve B sınıflarındaki iş güvenliği uzmanlığında açık oluştu. Sorun C sınıfı sertifikaya sahip olanların 30 Haziran 2015 tarihine kadar “tehlikeli” sınıftaki, B sınıfı sertifikaya sahip olanların 30 Haziran 2016 tarihine kadar “çok tehlikeli” sınıfta yer alan işyerlerinde de görev yapabilmesine ilişkin düzenlemeyle aşılması istense de, uzman sayısı yeterli olmadı. Bunun üzerine, 2 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan değişiklikle 6331 sayılı Kanunun Geçici 4. Maddesine ; “ Bakanlık, usul ve esaslarını belirlemek kaydıyla, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlara, Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmiş olan prim gün sayısı ile sahip oldukları belge sınıfı gibi hususları dikkate alarak üst sınıflardaki iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmeleri için fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde kullanılmak şartıyla en fazla iki sınav hakkı verilmesine dair gerekli düzenlemeyi yapmaya yetkilidir.” Hükmü eklendi.
Ardından, İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’te değişiklik yapıldı ve değişiklik 11 Ekim 2013 Tarih ve 28792 Sayılı Resmi Gazetede yayımlandı. Söz konusu değişiklikle yönetmeliğe, “ Sınıflar arası yükselme” başlıklı madde eklendi, bu düzenlemeyle;
(1) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlardan;
a) Başvurdukları tarihte adlarına 1500 gün prim ödenenler, (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına,
b) Başvurdukları tarihte adlarına 3000 gün prim ödenenler, (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına,
girmeye hak kazanırlar.
(2) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlardan;
a) Başvurdukları tarihte adlarına 1800 gün prim ödenenler, (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına,
girmeye hak kazanırlar.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılanlar Kanunun Geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde düzenlenecek sınavlara iki defaya mahsus girme hakkı kazanırlar. Başvuruda istenecek belgeler Bakanlıkça ilan edilir.
(4) Birinci ve ikinci fıkrada sayılanlar, yapılacak sınavda başarılı olamadıkları takdirde sahip oldukları belge ile çalışmaya devam ederler.
Hükmü getirildi.
Yönetmelikteki bu değişiklikten sonra, 21 Aralık 2013, 23 Şubat 2014, 24 Mayıs 2014 tarihlerinde “yükselme sınav” ları düzenlendi ve binlerce uzman A ya da B sınıfı sertifika almaya hak kazandı.
Yönetmeliğin “sınıflar arası yükselme” başlıklı maddesinin iptal edilmesine ilişkin olarak Danıştay’a dava açıldı. Danıştay 10. Dairesi açılan davlardan 2013/7786 Esas No’ lu dava ve 2013/7787 Esas No’ lu davaya ilişkin olarak 10 Nisan 2014 tarihinde verdiği kararlarda söz konusu maddenin yürürlüğünü durdurdu.
Danıştay 10. Dairesi Kararında aşağıda belirtilen hususları gerekçe olarak gösterdi;
6331 sayılı yasanın Geçici 4. Maddesinin 2. Fıkrası İş güvenliği uzmanlığı belgesi sahip olanların sınavla üst sınıflara geçişlerine olanak sağlamış, ……. Üst sınıfa geçiş sınavına girebilmeleri için aranmış olan Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmiş olan gün sayısının herhangi bir çalışma alanına ilişkin değil, iş sağlığı güvenliği alanına ilişkin olması açıktır.
- Yasa hükmü ile bir üst sınıfa geçişin usul ve esasları düzenlenmiştir. Oysa, Yönetmelikle C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanların A sınıfı sertifika almalarına olanak tanınmıştır.
BUNDAN SONRA NE OLACAK
Danıştay, “sınıflar arası yükselme” sınavı ve sınavla alınan belgelere ilişkin karar vermemiştir, sınavların dayanağı olan maddeyi iptal etmiştir. Dolayısı ile sınav ve belgeler doğrudan iptal edilmemiştir, sınav ve belgelere ilişkin olarak idarenin karar vermesi gerekmektedir. Danıştay kararında idareye, karara ilişkin itiraz için 7 gün süre vermiştir. Muhtemeldir ki; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Danıştay İdari Davaları Kuruluna itiraz etmiştir.
İdari Davaları Kurulu da Danıştay 10. Dairenin kararı çerçevesinde davranırsa, muhtemeldir ki; Yeniden yasa değişecek, yeniden yönetmelik değişecek, yeniden sınav yapılacak ya da konuya kökten çözüm getirilecek, sertifika sınıfları ortadan kaldırılacak.
Kaynak :
