Fatih ÖzcanFatih Bey soru güzel yerden geldi....
İş Güvenliği Uzmanlarının sorunlarının da maalesef ki diğer çalışanlarla benzerlikler taşıdığını gözlemliyorum. Öncelikle İş Güvenliği Uzmanlarının da kendi içinde "bu işi meslek olarak kabul eden, gelişmeye açık ve görev yaptığı alan/sektöre hakim olanlar" ile "belgeyi ek gelir olsun veya iş bulamazsam alternatif olsun diye alıp çoğunlukla aktif görev yapmadan farklı yöntemlerle değerlendirenler" olarak ikiye ayırmak lazım. Bu konu farklı tanımlamalarla çokça tartışıldı... Her şeye en başından başlayacaksak ; İş Güvenliğ iUzmanlığı Belgesine sahip olup bu işi yapmayan, belgesini kiraya veren, çalıştığı işyerinde farklı bir görev yaparken
İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmalarının hepimizin bildiği gibi başlangıcı, milat noktası tehlikeyi görmek, riski algılamak , değerlendirebilmek ve analiz edebilmektir. Bunun için görev yaptığınız alanda ya tecrübeniz olması (sadece o işyerine özgü tecrübeden bahsetmiyorum; alanda ki proses, kimyasal, makine, ekipman , operatör davranışları vs ...) veya ciddi ve belki de uzun zaman geçireceğiniz gözlem yapmanız gerekiyor. Standart - Kalıplaşmış hazır dokümanlardan faydalanıp , hızlıca genel geçer ifadelerle riski tanımlamak maalesef ki mesleğe yeni giren arkadaşlarımızda ki ortak özellik olarak karşımıza çıkıyor. Referans almak için doküman araştırmaktan bahsetmiyorum , kopyala yapıştır için spesifik - nokta atışı görev yapacağı işyerine ait doküman arayan çokça kişiyle bu forumlarda da karşılaşıyoruz. Bu davranış alışkanlığı maalesef ki kişilerde kendilerine özgü bakış açısı, düşünce gelişimi, risk algısının yerleşmesi ve tanımlama gibi bir çok yeteneğin gelişmesine engel oluyor. Mesleğinde Bilgi ve Gelişim yoksa , uzmanlığın (mesleğin ismi olan iş güvenliği uzmanlığı olarak algılanmasın, meslekte bilgi ve tecrübe kazanımı şeklinde düşünün...) değeri olmaz !!! İşin içerisine bir de ekonomik nedenlerle , gerektiğinde vazgeçememek !!! bahanesi karıştığında ; İş Güvenliği Uzmanları öncelikle yaptıkları mesleği ve kendilerini değersizleştiriyor akabinde karşılarındaki işveren - müfettiş - yargı makamlarının bakışını da aynı paralelde önemsizleştiriyor. Sonrasında değersizleşen ve önemsizleşen bir zorunluluk haline geliyor ki bu da İş Güvenliği Uzmanlarından beklentiler doğrultusunda İşveren (Ücret) - Yargılanma ikilemi arasında tercih yapmasına neden oluyor. Ya işinizi doğru yapacak, raporlayacak, geliştirecek, uygulamasını takip edip gerektiğinde tekrar döngüyü başlatıp ısrarcı olacak ya da İşvereni çok rahatsız etmeden , genel geçer ifadelerle raporlamalar yapıp (çoğu kopyala yapıştır) karşılığında herhangi biri olacak ve en küçük olayda yargı karşısında kendinizi bulmayı göze alacaksınız.... İnsanlar sadece burada risk algısını kullanmayı onu da yanlış kullanmayı seçebiliyorlar maalesef ; İşimi doğru yapsam direkt olarak maaşımı - işimi kaybedebilirim ama "-mış gibi.." yapsam belki de bir olay olmaz o zamanda ben işime devam eder maaşımı almaya devam ederim.... tercihini yapıyorlar. Buna bir de Devletin denetimlerde ki yetersizliğini eklediğinizde ..... vay mesleğin haline...
Sonuç ; Yapılan iş değersizleştiği gibi bir Meslek olarak da kabul görmemeye başladı , ekonomik getirileri düşmeye , İş Güvenliği Uzmanları ilgili-ilgisiz yargı karşısında suçlanmaya ve maalesef Muhasebe defteri gibi sadece yasal zorunluluk çerçevesinde kayıt tutmak üzerine olduğu düşünülen bir garip uygulamaya dönüşüyor. İş Güvenliği Uzmanları maalesef ki yukarıda açıkladığım neden ve şekillerle geriliyor , İş Güvenliği Uzmanları geriledikçe çalışma hayatında değersizleşiyor , Değersizleş tikçe kaygı artıyor ve bu kısır döngü içerisinde oluşan telaş ile hakkını da aramıyor. Nitekim benim bir meslek olarak kabul ettiğim İş Güvenliği Uzmanlığının iki yönlü olarak (Hem mesleğe yeni girenler hem de değersizleşmeye devam ettiği için iş hayatında kabul edilen önemi.... açısından) çok da iyi bir yere gittiğini düşünmüyorum.
Bu gidişatın düzeltilmesi için ne yapmak lazım ? Artık bireysel olarak çabalarımız kendimizi bağlayacak düzeye geldik.
- Öncelikle denetimlerle iş hayatına bunun bir zorunluluk değil , olması gereken bütünün bir parçası olduğu hatırlatılmalı
- Amacı mesleği ve içerisindeki profesyonel olarak tanımlanan kişilerin haklarını korumayı hedefleyen örgütlenmeler ile İş Güvenliğ iUzmanlığının bir Meslek olarak kabul ettirilmesi sağlanmalı....
