İşçiler bazen ücretlerinin ödenmemesi sorunuyla karşı karşıya kalabiliyorlar. Peki, ücreti ödenmeyen bir işçi hakkını nasıl aramalı ve neler yapmalı?
4857 Sayılı İş Kanunu'na göre;
Ücretin gününde ödenmemesi
Madde 34 - Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.
Ücret en geç ayda bir ödenmeli
Çalışma hayatının en önemli unsuru hiç şüphesiz ücret. Tüm işçiler ücret alıp evlerinin geçimini sağlamak için çalışıyorlar. Ancak bazen her şey planlandığı şekilde gerçekleşmeyebiliyor. İşveren içine düştüğü ekonomik çıkmaz nedeniyle veya işçiye vereceği ücret, kafasında ikinci planda kaldığı için ücreti geç ödeyebiliyor veya hiç ödemiyor.
İş Kanunu’na göre, ücretin en geç ayda bir ödenmesi gerekli. Ama bu süre, karşılıklı anlaşılması halinde bir haftaya kadar indirilebilir.
Peki, bir işçi ücretini işvereninden bu sürelerde alamıyorsa ne yapması gerekiyor, hakları neler?
Verilen işi yapmayabilirsiniz…
Şayet işveren, ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde zorlayıcı bir sebep olmadan ödemezse, işçi iş görmekten kaçınabilir. Yani işverenin ücreti süresinde ödememesi sadece işverenin ağır hastalığı, doğal afet vs. gibi zorlayıcı sebeplerin olması halinde mümkün.
Ücreti süresinde ödenmeyen işçinin işini yapmaması yasal hakkı. Ayrıca işi bırakma durumu grev olarak sayılmıyor ve herhangi bir yasal prosedür de gerektirmiyor. Sadece işçinin ücreti ödenmediği için iş görmekten kaçındığını yazılı olarak işverene bildirmesi yeterli.
Ücreti ödenmediği için iş görmekten kaçınan işçi bu sebeple işten çıkarılamıyor ve yerine yeni işçi de alınamıyor. Öyle ki bu şekilde işi bırakan işçinin yaptığı işler başka bir işçiye de yaptırılamıyor.
Sözleşmeyi feshedip tazminat alabilirsiniz
İşveren tarafından ücreti hiç ödenmeyen veya eksik ödenen işçi, iş sözleşmesini derhal feshetme hakkına da sahip. Aynı şekilde fazla çalışma ücretti, izin ücreti, ikramiyesi vs. ödenmeyen işçinin de bu hakkı var.
Normalde işinden istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanamıyor. Ancak işçi, sözleşmesini ücreti ödenmediği için feshederse aynı zamanda kıdem tazminatını da alabiliyor.
İşçi bu durumda işveren yanında çalıştığı süreye göre her yıl için bir aylık ücretini kıdem tazminatı olarak talep edebiliyor.
İşveren hem faiz hem ceza öder
İşçisine süresinde ve tam olarak ücretini ödemeyen işveren bazı kötü sonuçlarla da karşı karşıya kalabilir. Nitekim gününde ödenmeyen ücret için işverene mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanıyor.
Bu durumda işverene ödenmeyen veya eksik ödenen ücretten dolayı her ay için ayrı ayrı 161 TL para cezası da kesiliyor.
Peki, nereye başvurmalı?
Ücreti ödenmeyen işçi iş görmekten kaçınsa veya işten tamamen ayrılsa bile işveren ücreti ödemiyor olabilir. Bu durumda işçi ödenmeyen ücretleri nasıl alacak?
Öncelikle işçi böyle bir durum karşısında Çalışma Bakanlığı’nın ALO 170 hattını arayarak şikâyette bulunabilir. Bununla birlikte her ilde bulunan Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüklerine başvuru yapabilirler.
Yaptığınız şikâyet başvurularına karşın işveren ücretinizi ödemezse tek bir yol kalıyor, o da dava açmak. Dava açarak çalıştığınız sürelere ilişkin ücretlerinizi faiziyle alabilmeniz mümkün.
4857 Sayılı İş Kanunu'na göre;
Ücretin gününde ödenmemesi
Madde 34 - Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.
Ücret en geç ayda bir ödenmeli
Çalışma hayatının en önemli unsuru hiç şüphesiz ücret. Tüm işçiler ücret alıp evlerinin geçimini sağlamak için çalışıyorlar. Ancak bazen her şey planlandığı şekilde gerçekleşmeyebiliyor. İşveren içine düştüğü ekonomik çıkmaz nedeniyle veya işçiye vereceği ücret, kafasında ikinci planda kaldığı için ücreti geç ödeyebiliyor veya hiç ödemiyor.
İş Kanunu’na göre, ücretin en geç ayda bir ödenmesi gerekli. Ama bu süre, karşılıklı anlaşılması halinde bir haftaya kadar indirilebilir.
Peki, bir işçi ücretini işvereninden bu sürelerde alamıyorsa ne yapması gerekiyor, hakları neler?
Verilen işi yapmayabilirsiniz…
Şayet işveren, ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde zorlayıcı bir sebep olmadan ödemezse, işçi iş görmekten kaçınabilir. Yani işverenin ücreti süresinde ödememesi sadece işverenin ağır hastalığı, doğal afet vs. gibi zorlayıcı sebeplerin olması halinde mümkün.
Ücreti süresinde ödenmeyen işçinin işini yapmaması yasal hakkı. Ayrıca işi bırakma durumu grev olarak sayılmıyor ve herhangi bir yasal prosedür de gerektirmiyor. Sadece işçinin ücreti ödenmediği için iş görmekten kaçındığını yazılı olarak işverene bildirmesi yeterli.
Ücreti ödenmediği için iş görmekten kaçınan işçi bu sebeple işten çıkarılamıyor ve yerine yeni işçi de alınamıyor. Öyle ki bu şekilde işi bırakan işçinin yaptığı işler başka bir işçiye de yaptırılamıyor.
Sözleşmeyi feshedip tazminat alabilirsiniz
İşveren tarafından ücreti hiç ödenmeyen veya eksik ödenen işçi, iş sözleşmesini derhal feshetme hakkına da sahip. Aynı şekilde fazla çalışma ücretti, izin ücreti, ikramiyesi vs. ödenmeyen işçinin de bu hakkı var.
Normalde işinden istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanamıyor. Ancak işçi, sözleşmesini ücreti ödenmediği için feshederse aynı zamanda kıdem tazminatını da alabiliyor.
İşçi bu durumda işveren yanında çalıştığı süreye göre her yıl için bir aylık ücretini kıdem tazminatı olarak talep edebiliyor.
İşveren hem faiz hem ceza öder
İşçisine süresinde ve tam olarak ücretini ödemeyen işveren bazı kötü sonuçlarla da karşı karşıya kalabilir. Nitekim gününde ödenmeyen ücret için işverene mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanıyor.
Bu durumda işverene ödenmeyen veya eksik ödenen ücretten dolayı her ay için ayrı ayrı 161 TL para cezası da kesiliyor.
Peki, nereye başvurmalı?
Ücreti ödenmeyen işçi iş görmekten kaçınsa veya işten tamamen ayrılsa bile işveren ücreti ödemiyor olabilir. Bu durumda işçi ödenmeyen ücretleri nasıl alacak?
Öncelikle işçi böyle bir durum karşısında Çalışma Bakanlığı’nın ALO 170 hattını arayarak şikâyette bulunabilir. Bununla birlikte her ilde bulunan Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüklerine başvuru yapabilirler.
Yaptığınız şikâyet başvurularına karşın işveren ücretinizi ödemezse tek bir yol kalıyor, o da dava açmak. Dava açarak çalıştığınız sürelere ilişkin ücretlerinizi faiziyle alabilmeniz mümkün.