4857 sayılı İş Kanunu’nun 19. Maddesine göre; İş akdi geçerli sebebe dayalı olarak feshedilmek istenen bir işçiye fesih yazılı şekilde bildirilmelidir. Yazılı fesih bildiriminde de, fesih sebebi açık ve kesin bir şekilde gösterilmelidir
Fesihte uygulanan bu yazılı şekil şartı ile açıklık ve aleniyet fonksiyonu yerine getirilmiş olunur. Yazılı şekil, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18’inci maddesi uyarınca yapılacak fesihler için geçerlilik şartı olarak aranmaktadır. Madde uyarınca, işveren fesih bildirimini yazılı yapmak zorunda olduğu gibi fesih sebeplerini de yazılı olarak göstermek zorundadır. Geçerli bir sebep” yazılı fesih bildirimi ile belirtme zorunluluğu, “iş güvencesi kapsamı içindeki işçiler için zorunludur.
İşverenin fesih iradesi açık ve kesin olarak ortaya konmalıdır. Kullanılan ifade o kadar açık ve seçik olmalı ki, işçi açısından, iş sözleşmesinin sona erdirildiği açıkça anlaşılır olmalıdır. Fesih bildiriminde, sözleşmeyi sona erdirme iradesi yanında ayrıca, sona erme zamanı da yeteri kadar açık ve yanlış anlaşılmaya sebebiyet vermeyecek şekilde ifade edilmiş olmalıdır.
Sadece fesih bildiriminin değil fesih sebeplerinin de yazılı olması ve işverence fesih bildirimi ile gerekçelerini kapsayacak şekilde altının imzalanması gerekir. İşveren, fesih bildiriminde gösterdiği fesih sebebi ile bağlıdır. İşe iade davasındaki savunmasında ilaveten başka bir sebep ileri süremeyeceği gibi bu sebepten farklı bir sebebe dayanamaz.
Yazılı şekilde yapılması zorunlu olan fesih beyannın aynı zamanda işçiye de tebliğ edilmesi zorunludur.
Yukarıda yazılıdğı şekilde yazılı yapılmayan ve şekil şartlarını haiz olmayan bir fesih geçersiz bir fesih olarak addedilir.
Uygulamada bazen ekonomik sebeplerle yapılan toplu işçi çıkartmalarda, feshin tek tek işçilere tebliği yöntemi değil de, işyerinde bir panoya asma ya da duyuruda bulunma şekli ile gerçekleştiği görülmektedir. Bu durumda yapılan fesih şekil şartlarına uygun olacak mıdır ?
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 27.09.2016 tarih ve 2015/34344 E ve 2016/16371 K sy kararında bu husus değerlendirilmiştir. Karara konu olan olaylarda;
Davacı, iş akdinin haklı veya geçerli bir neden olmaksızın feshedildiğini, feshin gerçek nedeninin sendikal nedene dayandığını ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesi ile sendikal tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacının iş akdinin işyerinde ekonomik kriz olması nedeniyle feshedildiğini, feshin sendikal nedene dayalı olduğu iddiasının gerçek olmadığı savunularak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme yapılan yargılama sonunda, davalı işverenin istihdamının azaltılmasını gerektiren ekonomik bir durum içerisinde olduğu, işverenin bu kararı tutarlı bir şekilde uyguladığı, işverenin fesihte keyfi davrandığına ilişkin somut herhangi bir kanıtın bulunmadığı, feshin son çare olması gerektiği ilkesine uyulduğu, işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir fesih sebebi bulunduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesi ise;
.”..Fesih bildiriminin yazılı yapılması ve toplu çıkarımlarda dahi kişiye özgü ve yazılı olması zorunludur. Haklı fesih halleri hariç fesih bildiriminin yazılı yapılmaması feshi başlı başına geçersiz kılar. Somut uyuşmazlıkta, işveren tarafından işçiye doğrudan bir fesih bildirimi yapılmamış, toplu işçi çıkarılacağı ilanen belirtilmiştir. Bu şekilde fesih bildirimi yasal olmadığı gibi usulüne uygun değildir. Mahkemenin ilanen tebligatı usule uygun kabul etmesi 4857 sayılı Kanun’un 19. maddesine göre yerinde değildir. İşveren feshi salt bu nedenle geçersizdir.”
gerekçesi ile Yerel Mahkemenin kararını bozarak ortadan kaldırmış ve işçinin işe iadesine karar vermiştir.
SONUÇ
1-İş kanununun 18.maddesi kapsamında yapılacak fesihlerde yazılı şekil şartı zorunludur. Feshin yazılı yapılmaması halinde sırf bu nedenle fesih geçersiz sayılır
2- Yazılı fesih bildirimi, feshin hangi sebeple ve hangi olaylara dayalı olarak yapıldığını açık bir şekilde içermelidir. Muhataba tebliğ edilmelidir.
3- Toplu işçi çıkarmalarda iş akdi feshedilecek işçilerin isimlerinin iş yerinde ilan edilmesi ve kendilerine özel bir fesih bildirimi verilmemesi ile yapılan fesih geçersiz olur.
Av. Eren Evren
25 Ocak 2017
Fesihte uygulanan bu yazılı şekil şartı ile açıklık ve aleniyet fonksiyonu yerine getirilmiş olunur. Yazılı şekil, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18’inci maddesi uyarınca yapılacak fesihler için geçerlilik şartı olarak aranmaktadır. Madde uyarınca, işveren fesih bildirimini yazılı yapmak zorunda olduğu gibi fesih sebeplerini de yazılı olarak göstermek zorundadır. Geçerli bir sebep” yazılı fesih bildirimi ile belirtme zorunluluğu, “iş güvencesi kapsamı içindeki işçiler için zorunludur.
İşverenin fesih iradesi açık ve kesin olarak ortaya konmalıdır. Kullanılan ifade o kadar açık ve seçik olmalı ki, işçi açısından, iş sözleşmesinin sona erdirildiği açıkça anlaşılır olmalıdır. Fesih bildiriminde, sözleşmeyi sona erdirme iradesi yanında ayrıca, sona erme zamanı da yeteri kadar açık ve yanlış anlaşılmaya sebebiyet vermeyecek şekilde ifade edilmiş olmalıdır.
Sadece fesih bildiriminin değil fesih sebeplerinin de yazılı olması ve işverence fesih bildirimi ile gerekçelerini kapsayacak şekilde altının imzalanması gerekir. İşveren, fesih bildiriminde gösterdiği fesih sebebi ile bağlıdır. İşe iade davasındaki savunmasında ilaveten başka bir sebep ileri süremeyeceği gibi bu sebepten farklı bir sebebe dayanamaz.
Yazılı şekilde yapılması zorunlu olan fesih beyannın aynı zamanda işçiye de tebliğ edilmesi zorunludur.
Yukarıda yazılıdğı şekilde yazılı yapılmayan ve şekil şartlarını haiz olmayan bir fesih geçersiz bir fesih olarak addedilir.
Uygulamada bazen ekonomik sebeplerle yapılan toplu işçi çıkartmalarda, feshin tek tek işçilere tebliği yöntemi değil de, işyerinde bir panoya asma ya da duyuruda bulunma şekli ile gerçekleştiği görülmektedir. Bu durumda yapılan fesih şekil şartlarına uygun olacak mıdır ?
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 27.09.2016 tarih ve 2015/34344 E ve 2016/16371 K sy kararında bu husus değerlendirilmiştir. Karara konu olan olaylarda;
Davacı, iş akdinin haklı veya geçerli bir neden olmaksızın feshedildiğini, feshin gerçek nedeninin sendikal nedene dayandığını ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesi ile sendikal tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacının iş akdinin işyerinde ekonomik kriz olması nedeniyle feshedildiğini, feshin sendikal nedene dayalı olduğu iddiasının gerçek olmadığı savunularak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme yapılan yargılama sonunda, davalı işverenin istihdamının azaltılmasını gerektiren ekonomik bir durum içerisinde olduğu, işverenin bu kararı tutarlı bir şekilde uyguladığı, işverenin fesihte keyfi davrandığına ilişkin somut herhangi bir kanıtın bulunmadığı, feshin son çare olması gerektiği ilkesine uyulduğu, işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir fesih sebebi bulunduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesi ise;
.”..Fesih bildiriminin yazılı yapılması ve toplu çıkarımlarda dahi kişiye özgü ve yazılı olması zorunludur. Haklı fesih halleri hariç fesih bildiriminin yazılı yapılmaması feshi başlı başına geçersiz kılar. Somut uyuşmazlıkta, işveren tarafından işçiye doğrudan bir fesih bildirimi yapılmamış, toplu işçi çıkarılacağı ilanen belirtilmiştir. Bu şekilde fesih bildirimi yasal olmadığı gibi usulüne uygun değildir. Mahkemenin ilanen tebligatı usule uygun kabul etmesi 4857 sayılı Kanun’un 19. maddesine göre yerinde değildir. İşveren feshi salt bu nedenle geçersizdir.”
gerekçesi ile Yerel Mahkemenin kararını bozarak ortadan kaldırmış ve işçinin işe iadesine karar vermiştir.
SONUÇ
1-İş kanununun 18.maddesi kapsamında yapılacak fesihlerde yazılı şekil şartı zorunludur. Feshin yazılı yapılmaması halinde sırf bu nedenle fesih geçersiz sayılır
2- Yazılı fesih bildirimi, feshin hangi sebeple ve hangi olaylara dayalı olarak yapıldığını açık bir şekilde içermelidir. Muhataba tebliğ edilmelidir.
3- Toplu işçi çıkarmalarda iş akdi feshedilecek işçilerin isimlerinin iş yerinde ilan edilmesi ve kendilerine özel bir fesih bildirimi verilmemesi ile yapılan fesih geçersiz olur.
Av. Eren Evren
25 Ocak 2017