Güney Afrika’da altın madenlerinde maruz kaldıkları kimyasallardan dolayı silikozis ve tüberküloza yakalanan hastaların, altın firmalarına karşı açtıkları toplu dava kabul edildi. Dava madenlerde çalışan 500 binden fazla insan ve yakınlarını ilgilendiriyor.
Reuters’in haberine göre yüksek mahkemenin kabul ettiği dava, kıtanın en sanayileşmiş ülkesi konumundaki Güney Afrika’da on yıllar öncesine giden vakalar için bugüne kadar açılan en büyük dava olacak.
1980’lerde en parlak günlerini yaşadığı dönemde, ülkenin altın madenleri 500 binden fazla çalışan istihdam ediyordu. Yüksek mahkeme yargıcı Phineas Mojapelo, durumdan en az 17 bin çalışanın etkilenmiş olabileceğini söyledi ve “Toplu dava birçok madencinin, firmalara karşı iddialarını ileri sürebileceği en gerçekçi seçenek. Maden firmaları yasadışı emisyonların yarattığı tahribattan sorumlu olmalı” dedi.
660 milyon dolarlık bir dava olabilir
Johannesburg’taki Witswatersrand Üniversitesi ve College London Üniversitesi’nin yürüttüğü bir çalışmaya göre, ülkede önlenebilir 288 bin silikozis vakası gerçekleşti. 2009 tarihli araştırma, firmaların durumu tazmin etmek için 1998 fiyatlarına göre, 660 milyon dolar ödemesi gerektiğini belirledi.
Silikozis‘e, silika tozunun fazla miktarda solunması neden oluyor ve çoğunlukla tedavisi mümkün değil.
Davanın kabulünün ardından, aktivistler adliye binasının önünde şarkılar söyleyerek dans etti. 74 yaşındaki eski maden işçisi Vuyani Dwadube “Bu hayatlarımızı değiştirecek, çünkü çok uzun zamandır mücadele ediyoruz” dedi.
Dünyanın en büyük firmaları davalı
Yargıç Mojapelo, hastalıktan dolayı yaşamını yitirenlerin de zarar gören aileleri ile davada temsil edileceğini, her bir maden şirketinin her bir vakadan sorumlu olacağını söyledi.
Ülkede çalışan maden işçilerinin bir kısmı da Lesotho, Malawi ve Swaziland’tan gelenlerden oluşuyor.
Davalılar, dünyanın sayılı büyük külçe altın üreticileri, ki bu üreticiler hali hazırda fiyatlardaki değişim ve işçi direnişlerinden dolayı zarara uğramış durumda. Davalılardan bazıları Anglo American, AngloGold Ashanti, Gold Fields, Harmony Gold, Sibanye Gold ve African Rainbow Minerals.
Sendikalar da kararı olumlu karşıladı ve birçok madencinin hastalığın yol açtığı zarardan dolayı evlerine ekmek götüremediği için onurunu yitirdiğini anımsattı.
Türkiye’de kot taşlama işçileri bu yüzden ölüyor
Silikozis Türkiye’de de başta kot taşlama işinde çalışan birçok işçinin kaybına ve birçoğunun da hayatının kararmasına yol açtığı için sıklıkla gündeme geliyor.
kaynak: Cumhuriyet
Yazar: Meslek Hastalığı / 21 Mayıs 2016