Radon gazı; kokusuz, tatsız, renksiz, asal ve bir gaz olup doğada az ya da çok her yerde bulunur. Doğada uranyum bozunup radyuma dönüşür ve radyum radonu oluşturur. Radon gazının yoğunluğu toprak katmanlarının yapısına göre değişir. Topraktan atmosfere salınan radon gazının canlı sağlığına olumsuz bir etkisi yokken kapalı ortamlarda birikmesi sonucu insanlar için tehlike oluşturur.
Radon gazı nerelerde bulunur
Radon gazı bina yapım malzemesi olan taş, toprak, çimento ve izolasyon malzemelerinde doğal olarak bulunur. Kayaçlarda depolanan uranyumdan türeyip hareketli bir gaz olan radon çatlaklardan sızarak evimizin bodrum katlarında depolanır. Gazın insana geçişi solunum yoluyla gerçekleşir. Yapı sektörü günümüzde daha tam anlamıyla bu konuda bilinçlenememiştir. Avrupa ve ABD ülkelerinde üretilen inşaat malzemelerinin radon ölçümleri yapılmakta olup yüksek radon yayılımı yapan malzemelerin kullanımı yasaklanmaktadır. Yapılan binaların toprak ile temasına uygun cephe seçilmekte ve havalandırma boşluklarına önem verilmektedir. ABD Çevre Koruma Ajansı’nın araştırmalarına göre radon gazı sigaradan sonra akciğer kanserinin başlıca sebebidir. Her yıl 21.000 kişi radon gazı yüzünden akciğer kanserine yakalanmaktadır. Ayrıca sigara içen insanlara içmeyenlere oranla daha çok etkisi olduğu gözlenmiştir.
Radon gazından korunmak için nasıl önlemler almalıyız ?
- Binanın yapılacağı bölge jeolojik incelemeleri yapılmalı, bölgenin kayaç türleri ve içerikleri belirlenmelidir.
- Bina yapımında kullanılacak malzemelerin radon gazı ölçümleri yapılmalı ve sınır değerlerde olmasına dikkat edilmelidir.
- Bodrum katlarının toprak zeminle ile yalıtımı iyi yapılmalıdır.
- 20 yıl ve daha yaşlı binalarda radon seviyesi yüksek olabileceğinden çatlakları onarılmalıdır.
- Kapalı ortamların yeteri miktarda havalandırılması sağlanmalı ve bina içinde havalandırma boşluklarına yer verilmelidir.
- Emlak alım satım işlemlerinde zorunlu evrakların yanı sıra radon sertifikası bulunmasına da dikkat edilmelidir.
- Radon gazı, sigara dumanı ile etki kapasitesini artırdığından kapalı ortamda sigara içilmemelidir.