Metal işleme sanayinde birçok imalat teknolojisi ve imalat prosesi vardır; şekil verme, aşındırma, kaplama vs. Bu yazıda ise metal işleme sanayi içerisinde yer alan talaşlı imalat ve yıkama prosesleri yer almaktadır.
Talaşlı imalat prosesinde işlenmiş parça ham gövdenin üzerinden kesici uçlar ile metalin alınması yöntemi ile oluşur. Bunun içerisinde; belli geometrik kesici form ile: kesme, tornalama, soyma, delme bunun yanı sıra herhangi bir geometrik kesici formu olmayan; taşlama, lepleme, honlama işlemleri yer almaktadır.
İşlenecek olan metal gövdenin üzerinden kesici uçlar ile metal tabakalar kaldırma yöntemi ile şekil verme gerçekleştirilir. Gerek geometrik şekli belirli kesici takımlar ile gerekse belli bir geometrik şekli olmayan taşlama ve honlama ile yüzey işleme esnasında soğutucu sıvı olarak mineral yağlar ve yağ emülsiyeleri kullanılmaktadır.
Bu soğutucu sıvıların başlıca görevleri;
· İşlenecek parçanın ve kesici takımın soğutulması
· Kesici takımın ömrünü uzatmak
· Kesilecek yüzeyin kayganlığının artırılması
· Talaş kaldırma işleminde meydana gelen talaşların ve metal tozlarının işlem yüzeyinden uzaklaştırılması
· İşlenecek parçanın yüzeyinin işlem için optimize edilmesi
· Paslanmaya karşı parçanın korunması
Taşlama işleminde mineral yağ ve emülsiyonlar kullanılır, bunların içeriğinde yıkama hammaddelerinin yanı sıra cilalamaya yardımcı macunlar da kullanılır. Lepleme işleminde mineral yağ bazlı macunlar yardımcı görevi görür.
Talaşlı metal işlemede girdi ve çıktılar yandaki şemada gösterilebilir.
İşleme makinelerinde kullanılmakta olan soğutucu yağlar zamanla yabancı yağlar ve parçacıklarla karışıp kirlendiğinden, sahip olması gerektikleri özelliklerini kaybederler. Bunun yanı sıra emülsiyonlarda bakteri üremesi de ortaya çıkar. Kullanım ömrünü doldurmuş olan soğutucu yağ banyoları çalışanların sağlığı açısından da tehlike arz edebilir (özellikle cilt hastalıkları). Bu yüzden soğutucu yağ banyolarının, banyo bakımının yapılamaması durumunda, birkaç gün ya da birkaç haftada bir değiştirilmesi zorunlu olarak gerekmektedir. Buna ilave olarak sulu ya da çözücü bazlı temizleme prosesinden de atıklar oluşmaktadır.
Devamı ektedir...
Yararlanılan Kaynaklar:
T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Life06 TCY/TR/292 “Hawaman” Projesi Metal Sektörü Rehber Dokümanı
Talaşlı imalat prosesinde işlenmiş parça ham gövdenin üzerinden kesici uçlar ile metalin alınması yöntemi ile oluşur. Bunun içerisinde; belli geometrik kesici form ile: kesme, tornalama, soyma, delme bunun yanı sıra herhangi bir geometrik kesici formu olmayan; taşlama, lepleme, honlama işlemleri yer almaktadır.
İşlenecek olan metal gövdenin üzerinden kesici uçlar ile metal tabakalar kaldırma yöntemi ile şekil verme gerçekleştirilir. Gerek geometrik şekli belirli kesici takımlar ile gerekse belli bir geometrik şekli olmayan taşlama ve honlama ile yüzey işleme esnasında soğutucu sıvı olarak mineral yağlar ve yağ emülsiyeleri kullanılmaktadır.
Bu soğutucu sıvıların başlıca görevleri;
· İşlenecek parçanın ve kesici takımın soğutulması
· Kesici takımın ömrünü uzatmak
· Kesilecek yüzeyin kayganlığının artırılması
· Talaş kaldırma işleminde meydana gelen talaşların ve metal tozlarının işlem yüzeyinden uzaklaştırılması
· İşlenecek parçanın yüzeyinin işlem için optimize edilmesi
· Paslanmaya karşı parçanın korunması
Taşlama işleminde mineral yağ ve emülsiyonlar kullanılır, bunların içeriğinde yıkama hammaddelerinin yanı sıra cilalamaya yardımcı macunlar da kullanılır. Lepleme işleminde mineral yağ bazlı macunlar yardımcı görevi görür.
Talaşlı metal işlemede girdi ve çıktılar yandaki şemada gösterilebilir.
İşleme makinelerinde kullanılmakta olan soğutucu yağlar zamanla yabancı yağlar ve parçacıklarla karışıp kirlendiğinden, sahip olması gerektikleri özelliklerini kaybederler. Bunun yanı sıra emülsiyonlarda bakteri üremesi de ortaya çıkar. Kullanım ömrünü doldurmuş olan soğutucu yağ banyoları çalışanların sağlığı açısından da tehlike arz edebilir (özellikle cilt hastalıkları). Bu yüzden soğutucu yağ banyolarının, banyo bakımının yapılamaması durumunda, birkaç gün ya da birkaç haftada bir değiştirilmesi zorunlu olarak gerekmektedir. Buna ilave olarak sulu ya da çözücü bazlı temizleme prosesinden de atıklar oluşmaktadır.
Devamı ektedir...
Yararlanılan Kaynaklar:
T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Life06 TCY/TR/292 “Hawaman” Projesi Metal Sektörü Rehber Dokümanı