1. Dengesizlikten kaynaklanan riskler;
*Kaldırma Makineleri, bütün nakliye, montaj ve demontaj işlemlerinin her aşamasında, öngörülebilir aksam arızaları ve talimat el kitabına uygun olarak yapılan deneyler sırasında da dahil olmak üzere, hizmette ve hizmet dışı iken ve makinelerle ilgili herhangi diğer eylemlerde devrilmeye, düşmeye veya kontrolsüz hareketlere karşı yeterli kararlılık muhafaza edilecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
2. Kılavuz raylar ve raylı yollar üzerinde çalışan makineler;
*Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp-takılabilir iş ekipmanlarının zemin özellikleri de dikkate alınarak öngörülen bütün
kullanım şartlarında sağlam ve kararlı bir şekilde kullanılması sağlanacaktır.
*Kılavuz raylar veya raylı yollar üzerinde herhangi bir etkiyle raydan çıkmayı önleyen tertibatlarla teçhiz edilmelidir. Bu tür tertibatlara rağmen, hala raydan çıkma veya ray ya da hareketli aksam arızası riski varsa, ekipmanların, aksamın yada yükün düşmesini veya makinenin devrilmesini önleyen tertibatlar konmalıdır.
3. Mekanik dayanım (Deneyleri);
*Yüklerin kaldırılması için sabit olarak kurulan iş ekipmanları;
*Kullanımı sırasında, sağlam, dayanıklı ve özellikle de kaldırılacak yükler için belirlenen kaldırma noktalarında oluşabilecek gerilime dayanıklı olacaktır.
*Makineler ve kaldırma aksesuarları, amaçlanan kullanımlarını göz önünde tutarak, yorulma ve aşınmadan ileri gelen arızaları
önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidirler.
4. Yük kancaları, Kasnak, tambur, dişli çark, halat ve zincirler;
*Yük kancaları;
*Demir, dövme, çelik veya benzeri uygun malzemeden yapılmış olacak, yüklerin kurtulup düşmelerini önlemek için, bunlardan güvenlik mandalı veya uygun güvenlik tertibatı bulunmalıdır.
*Kaldırma araçlarının kancalarının güvenlik kat sayısı (taşıma gücü), taşıyacakları yükün en az; el ile çalıştırılanlarda 3 katına, mekanik olarak
çalışanlarda 4 katına ve erimiş maden veya yakıcı veya aşındırıcı (korozif) maddeler gibi tehlikeli yükleri taşıyanlarda ise, 5 katına eşit olacaktır.
*Kasnak, tambur ve dişli çarklar;
*Kaldırma makineleri ve araçların tamburları, kaldıracağı yüke ve kullanılacak halatın çap, nitelik ve sargı sayısına uygun olarak yapılmalı ve iki yanı gerekli yükseklikte faturalı olmalıdır.
*Tambur yivleri ile kullanılan halat çapı birbirine orantılı olmalıdır. Aksi halde iyi bir sarım olmayacağı için halat ömrü kısalır ve sarma işi kötü
yapılır.
*Çelik halat uçları, tambur içine sağlam bir şekilde bağlanacak ve halat üzerindeki kaldırma kancaları en aşağı seviyede olduklarında, tambur üzerinde en az iki tam devir yapacak boyda halat sarılı kalmış bulunacaktır.
*Zincirler:
*Kaldırma makinelerinde yüklerin kaldırılmasında halkalı ve levhalı zincirler kullanılır. İki tip zincirde özel olarak yapılmışlardır ve sertleştirilmişlerdir.
*Zincirler kullanılacakları işin hususiyetine ve kaldıracakları yükün ağırlığına göre seçilirler.
*En ağır yük için, kaldırma ve bağlama (sapan) zincirlerinin ve kancalarının güvenlik kat sayısı en az 5 olacaktır.
*Zincirin baklalarında ezilme, aşınma veya çatlaklık varsa zincir değiştirilmelidir.
*Zincirler bu özelliklerini yitirdiklerinde ve boyları % 5 den fazla uzadıklarında ve bakla veya halka kalınlıklarının dörtte birini geçen bir aşınma meydana geldiğinde, bunlar kullanılmamalıdır.
*Yüklerin kaldırılmasında kullanılan zincirlerde, düğüm ve büküm olmayacak, kırılan bir kaldırma veya bağlama zinciri, telle bağlanmayacak veya cıvatalarla tutturulmayacaktır. Çalışma katsayısı 4 (Makine Emn. Yönt.)
*Halatlar:
1- Kendir Halatlar:
*Parçalı ve havaleli yüklerin sarılmasında kolaylık sağlaması ve ucuz olmalarına karşılık, çelik halatlara göre yük kaldırma kabiliyetleri ve ömürleri daha azdır.
*Kaldırma veya çekme işlerinde kullanılan ip halatlar, iyi cins kenevirden veya benzeri elyaftan yapılacak ve bunların kopmaya karşı, güvenlik kat
sayıları en az 3 olacaktır.
*İp halatlar, asitlerin veya bunların buharlarının yahut yıpratıcı diğer kimyasal maddelerin bulunduğu yerlerde kullanılmayacak ve
saklanmayacaktır.
*İp halatlar, ıslak olduklarında kurutulacak, kirli olduklarında yıkanacak ve kuru olarak saklanacaktır.
**Tel Halatlar:
*Tel halat endüstride yük çekme, yük kaldırma ve kuvvet transmisyonları gibi işlerde kullanılır.
*Aynı ağırlık ve çapta oldukları halde daha mukavim olması, Islak ve kuru halde mukavemetin aynı kalması, Değişik iklim şartlarında uzunluğunun çok önemli oranda değişmemesi, Uzun ömürlü ve dayanıklı olması avantajları dır.
*Çelik halatların güvenlik kat sayısı 6 dan aşağı olmayacak ve halatların ek yerleri, halkaları, başlık ve bağlantıları halatların kaldıracağı en ağır yüke
dayanıklı olacaktır. Çalışma katsayısı 5 (Makine Emn. Yönt.)
Tel Halatların Kullanılmasında Gerekli Tedbirler;
1- Tel halat yapılan işe ve kaldırılacak yüke uygun
olarak seçilmelidir.
2- Keskin kenarlı yük köşelerinde özel tedbirler
alınmalıdır.
3- Belirli periyotlarla uygun yağ ile yağlanmalıdır.
4- Kaynak alev ve ısılarına maruz bırakılmamalıdır.
5- Güvenlik kat sayısı en az 6 olmalıdır.
6- Halat uç bağlantıları uygun olmalıdır.
7- Halat eklemeleri uygun yapılmalıdır.
*Kaldırma Makineleri, bütün nakliye, montaj ve demontaj işlemlerinin her aşamasında, öngörülebilir aksam arızaları ve talimat el kitabına uygun olarak yapılan deneyler sırasında da dahil olmak üzere, hizmette ve hizmet dışı iken ve makinelerle ilgili herhangi diğer eylemlerde devrilmeye, düşmeye veya kontrolsüz hareketlere karşı yeterli kararlılık muhafaza edilecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
2. Kılavuz raylar ve raylı yollar üzerinde çalışan makineler;
*Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp-takılabilir iş ekipmanlarının zemin özellikleri de dikkate alınarak öngörülen bütün
kullanım şartlarında sağlam ve kararlı bir şekilde kullanılması sağlanacaktır.
*Kılavuz raylar veya raylı yollar üzerinde herhangi bir etkiyle raydan çıkmayı önleyen tertibatlarla teçhiz edilmelidir. Bu tür tertibatlara rağmen, hala raydan çıkma veya ray ya da hareketli aksam arızası riski varsa, ekipmanların, aksamın yada yükün düşmesini veya makinenin devrilmesini önleyen tertibatlar konmalıdır.
3. Mekanik dayanım (Deneyleri);
*Yüklerin kaldırılması için sabit olarak kurulan iş ekipmanları;
*Kullanımı sırasında, sağlam, dayanıklı ve özellikle de kaldırılacak yükler için belirlenen kaldırma noktalarında oluşabilecek gerilime dayanıklı olacaktır.
*Makineler ve kaldırma aksesuarları, amaçlanan kullanımlarını göz önünde tutarak, yorulma ve aşınmadan ileri gelen arızaları
önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidirler.
4. Yük kancaları, Kasnak, tambur, dişli çark, halat ve zincirler;
*Yük kancaları;
*Demir, dövme, çelik veya benzeri uygun malzemeden yapılmış olacak, yüklerin kurtulup düşmelerini önlemek için, bunlardan güvenlik mandalı veya uygun güvenlik tertibatı bulunmalıdır.
*Kaldırma araçlarının kancalarının güvenlik kat sayısı (taşıma gücü), taşıyacakları yükün en az; el ile çalıştırılanlarda 3 katına, mekanik olarak
çalışanlarda 4 katına ve erimiş maden veya yakıcı veya aşındırıcı (korozif) maddeler gibi tehlikeli yükleri taşıyanlarda ise, 5 katına eşit olacaktır.
*Kasnak, tambur ve dişli çarklar;
*Kaldırma makineleri ve araçların tamburları, kaldıracağı yüke ve kullanılacak halatın çap, nitelik ve sargı sayısına uygun olarak yapılmalı ve iki yanı gerekli yükseklikte faturalı olmalıdır.
*Tambur yivleri ile kullanılan halat çapı birbirine orantılı olmalıdır. Aksi halde iyi bir sarım olmayacağı için halat ömrü kısalır ve sarma işi kötü
yapılır.
*Çelik halat uçları, tambur içine sağlam bir şekilde bağlanacak ve halat üzerindeki kaldırma kancaları en aşağı seviyede olduklarında, tambur üzerinde en az iki tam devir yapacak boyda halat sarılı kalmış bulunacaktır.
*Zincirler:
*Kaldırma makinelerinde yüklerin kaldırılmasında halkalı ve levhalı zincirler kullanılır. İki tip zincirde özel olarak yapılmışlardır ve sertleştirilmişlerdir.
*Zincirler kullanılacakları işin hususiyetine ve kaldıracakları yükün ağırlığına göre seçilirler.
*En ağır yük için, kaldırma ve bağlama (sapan) zincirlerinin ve kancalarının güvenlik kat sayısı en az 5 olacaktır.
*Zincirin baklalarında ezilme, aşınma veya çatlaklık varsa zincir değiştirilmelidir.
*Zincirler bu özelliklerini yitirdiklerinde ve boyları % 5 den fazla uzadıklarında ve bakla veya halka kalınlıklarının dörtte birini geçen bir aşınma meydana geldiğinde, bunlar kullanılmamalıdır.
*Yüklerin kaldırılmasında kullanılan zincirlerde, düğüm ve büküm olmayacak, kırılan bir kaldırma veya bağlama zinciri, telle bağlanmayacak veya cıvatalarla tutturulmayacaktır. Çalışma katsayısı 4 (Makine Emn. Yönt.)
*Halatlar:
1- Kendir Halatlar:
*Parçalı ve havaleli yüklerin sarılmasında kolaylık sağlaması ve ucuz olmalarına karşılık, çelik halatlara göre yük kaldırma kabiliyetleri ve ömürleri daha azdır.
*Kaldırma veya çekme işlerinde kullanılan ip halatlar, iyi cins kenevirden veya benzeri elyaftan yapılacak ve bunların kopmaya karşı, güvenlik kat
sayıları en az 3 olacaktır.
*İp halatlar, asitlerin veya bunların buharlarının yahut yıpratıcı diğer kimyasal maddelerin bulunduğu yerlerde kullanılmayacak ve
saklanmayacaktır.
*İp halatlar, ıslak olduklarında kurutulacak, kirli olduklarında yıkanacak ve kuru olarak saklanacaktır.
**Tel Halatlar:
*Tel halat endüstride yük çekme, yük kaldırma ve kuvvet transmisyonları gibi işlerde kullanılır.
*Aynı ağırlık ve çapta oldukları halde daha mukavim olması, Islak ve kuru halde mukavemetin aynı kalması, Değişik iklim şartlarında uzunluğunun çok önemli oranda değişmemesi, Uzun ömürlü ve dayanıklı olması avantajları dır.
*Çelik halatların güvenlik kat sayısı 6 dan aşağı olmayacak ve halatların ek yerleri, halkaları, başlık ve bağlantıları halatların kaldıracağı en ağır yüke
dayanıklı olacaktır. Çalışma katsayısı 5 (Makine Emn. Yönt.)
Tel Halatların Kullanılmasında Gerekli Tedbirler;
1- Tel halat yapılan işe ve kaldırılacak yüke uygun
olarak seçilmelidir.
2- Keskin kenarlı yük köşelerinde özel tedbirler
alınmalıdır.
3- Belirli periyotlarla uygun yağ ile yağlanmalıdır.
4- Kaynak alev ve ısılarına maruz bırakılmamalıdır.
5- Güvenlik kat sayısı en az 6 olmalıdır.
6- Halat uç bağlantıları uygun olmalıdır.
7- Halat eklemeleri uygun yapılmalıdır.