Yasal Gereklilik Makina Ve Tezgahlarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri

MERDANELERDE GÜVENLİK:
Merdane,silindir ve hadde tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır.
1) Saç kıvırma ve şekillendirme, tekstilde emprime baskı ve sıkma, madeni olmayan maddeleri ezme, deri üzerine baskı kabartma ve matbaa baskı işleriyle bunlara benzer işlerde kullanılan makina ve tezgahlarda; silindir ve merdanelerin iş verme ağzına sabit ve ayarlanabilir uygun bir koruyucu konacak veya bunlarda çift el kumanda tertibatı bulunacak ve bunlardan bir tanesi makinayı tek başına harekete geçiremeyecek şekilde yapılmış olacaktır.
2) Metal çubuk, profil ve lama çeken hadde tezgahları önüne çıkan malzemenin kıvrım ve hareketlerine karşı oldukları, babalar veya kapalı kanallar yapılacaktır. Malzeme çekilen alanın etrafında, çalışanlardan başkasının girmesini önlemek için, parmaklık veya korkuluk yapılacaktır.
3) Merdaneli çamaşır sıkma makinalarında besleme tablası veya bandı yapılacak, ilk besleyici merdanenin önüne, boydan boya geçen bir çubuk veya koruyucu konacak ve bu çubuk veya koruyucuya el dokununca makina duracak veya merdanelerin arası açılacaktır.
4) Merdaneli çamaşır kolalama tezgahlarında iş verme ağzı, uygun bir kapakla örtülecek veya besleme tarafına boydan boya geçen bir çubuk konacak, buna el dokununca makina duracaktır.
5) Ütü makinalarının yanmaya ve sıkışmaya karşı, uygun koruyucuları ve baskı merdanelerini örten kapakların çalışma anında açılmasını önleyecek kilitleme tertibatı olacak ve ilk merdanenin önüne, boydan boya bir çubuk konarak, dokunulduğunda tezgahı durduracak bir tertibatı bulunacaktır.
6) Plastik, kauçuk ve benzeri ile bunların karışımlarının hazırlanmasında kullanılan silindirli tezgahlarda, ilk merdanenin üst yüksekliği, çalışma tabanından en az 115 cm. olacak veya silindirleri bu yükseklikte olmayan tezgahlara, uygun çubuk koruyucular konacaktır. Bu koruyucu çubuk veya halatlar, silindiri boydan boya kat edecek ve dokunulduğu tezgah duracak veya ters yöne dönecek ve işçinin boyuna göre ayarlanabilecektir. Bu tertibat sık sık kontrol edilerek ayarlanacak ve her zaman iyi işler durumda tutulacaktır.
7) Kağıt imal tezgahlarında, çuha kaplı merdane ile kurulucu merdane arasından beslemenin el ile yapıldığı hallerde, bu iki merdane arasındaki mesafe 11 cm. den az olmayacak ve kağıt kalenderlerinde, hamurun ilk silindirlere verilişi, taşıma bantları ile olacaktır.
8) Her merdane çiftinin arasına kapılmayı önlemek üzere, saç, boru veya lama ve benzeri koruyucular yapılacaktır. Saçtan olan koruyucular, merdane çiftinin içe dönen yüzeyini boydan boya kavisli olarak örtecek ve bir yay ile veya kendi ağırlığı ile diğerinin kapma bölgesinin yakınına gelecek şekilde yapılacaktır. Boru ve çubuk koruyucular ise merdane boyunca ve döner şekilde yapılmış olacaktır. Kağıt kalenderleri ile silindirlere yapışan kıymık gibi yabancı maddeler, özel aletlerle temizlenecek ve ortaya çıkacak sıkışmalar, makinalar durdurulmadan giderilmeyecektir.
9) Deri açkı makinalarında ve silindirlerinde, tezgahın önünde, dokunulduğunda makinayı durduracak bir tertibat bulunacak, deri yarma tezgahlarında, tel kafesli örtü bulunacak ve bu örtü, makina durmadan açılmayacaktır.
10) Silindirli baskı tezgahlarında elle besleme yapıldığı hallerde işçinin oturması sağlanacaktır.
11) Yaldız baskı tezgahlarında havagazı ile yapılan ısıtmada, çıkarma kutularının yan taraflarında el boşlukları bulunacak, tezgah durduğu zaman, pilot bekten başka, diğer bekler sönecek ve tezgahın tekrar çalışması halinde pilot alev, diğer bekleri otomatik olarak yakacaktır.
12) Rotatif baskı makinalarında çinkograf silindirin açık yüzü, menteşeli metal bir koruyucu ile örtülecek, kırılma halinde, çinko parçalarının etrafa saçılması önlenecektir.
13) Mürekkep mekanizmasında, hareketli kısımlara dokunmayı önleyecek ve mürekkep sisinin yayılmasına engel olacak, kolay ayar edilebilecek ve değiştirilebilecek şekilde yapılmış uygun koruyucular bulunacaktır.
14) Rotatif baskı makinaları ayrı bir motorla çalıştırılacak ve uygun yerlere konan düğmelerle kontrol edilecektir. Düğmelerin bir tabloda toplandığı hallerde, tablo tamamen kapalı olacak ve makina harekete geçirilirken ışıklı veya sesli uyarmayı yapacak bir tesisat bulunacaktır.
15) Makina ve tezgah altındaki yağlama,onarım ve ayar çukurlarının derinliği en az 120 cm. olacak, rotatif baskı makinalarında, merkezi yağlama sistemi bulunacak, bu sistemin bulunmadığı makinalardaki yağlama ağızları, kolay erişilebilir yerlere konmuş olacaktır.
16) Rotatif baskı makinalarının makas disklerine koruyucu yapılacak ve bunlarda toz emme tertibatı bulunacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:181)
- AĞAÇ İŞLEME TEZGAHLARINDA GÜVENLİK:
Ağaç işleme tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır:
1) Ağaç işleme tezgahlarının motoru durduğunda, hareketi de durduracak bir fren tertibatı bulunacaktır. Frensiz tezgahlarda kesici takımın değiştirilmesi sırasında, hareketi engelleyecek bir kilit tertibatı bulunacaktır.
2) Sürekli çalışan, toz ve talaş çıkaran tezgahlara, uygun aspirasyon tesisatı konacaktır.
3) Yatay bıçak merdaneli planya (kalınlık) tezgahlarında bıçağın takıldığı kanal 13 milimetreden, tabla ile bıçak merdanesi (frezesi) arasındaki boşluk 3 milimetreden fazla olmayacaktır.
4) Bıçak merdanesinin üzerine,enine ve yüksekliğine ayarlanabilen özel koruyucular konacak ve bıçaklar, tabla altında tehlikeli olduğu hallerde de, bıçak merdanesi uygun şekilde korunacaktır.
5) Planya tezgahlarında parçaların son kısımları işlenirken uzun saplı iticiler kullanılacaktır.
Otomatik iticileri bulunan planya tezgahlarında, geri tepme emniyet mandalları bulunacak ve bunlar da uygun koruyucu içine alınacaktır.
6) Kanal oyma ve lamba açma tezgahlarının kalem veya freze bıçakları bağlanan başlıkları, tezgaha sağlam bir şekilde tespit edilmiş uygun koruyucularla örtülecektir. Madeni koruyucuların bıçaklara yakın yüzleri ahşap kaplı olacaktır.
7) Besleme merdaneleri, metal lamalar veya çubuklarla korunacak ve çift taraflı lamba açma ve oyma tezgahlarının besleme zincirleri ile kasnakları, tamamen örtülmüş olacak, sadece işlenecek tahtayı kavrayan yüzleri açık kalacaktır.
8) Tomruk testereleri(katraklar), biçilen tomrukların sıkışmaması için, yeteri güçte makina veya motorla tahrik edilecek, kesme hızı ve testere ağzı, yapılan işe uygun olacaktır.
9) Biçme esnasında çıkan talaş ve tozun yerde birikmesi ve işyerine dağılması önlenecek ve uygun aspirasyon tesisi kurulacaktır.
10) Biçilen tahtalar, kalaslar biçme yerinden uzaklaştırılacak ve düzgün bir şekilde istif edilecek ve bunların artıkları, uygun şekilde toplanacak ve işyerinden uzaklaştırılacaktır.
11) Katrakların kumanda ve fren tertibatı, operatörün bulunduğu platform içinde toplanacak ve bu platformun korkuluğu 120 santimetre yükseklikte ve sağlam bir şekilde yapılmış olacaktır.
12) Tomruk arabaları, taşıdığı yüke dayanacak sağlamlıkta demir, çelik veya sert ağaçtan yapılacaktır. Sert ağaçtan yapılan araba, zıvanalı geçme olarak ve tomruk kaymasını ve işçilerin sıkışmasını önleyecek şekilde yapılmış olacaktır.
13) Tomruk arabasının, duvar veya tomruk yığınlarından açıklığı en az 80 santimetre olacak ve araba raylarının her iki ucuna, yaylı veya pnömatik tamponlar konacaktır.
14) Tomruk arabasının hareket alanı,uygun boru veya korkuluk içine alınacak ve tomruk taşıma merdaneleri, 6 milimetreden ince olmayan saçtan ve 5 santimetreden ince olmayan sert ağaçtan uygun nitelikte yapılmış kapaklarla örtülecek ve yüzeyleri pürüzlü ve kıymıklı olmayacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:182)
- ŞERİT TESTEREDE GÜVENLİK:
Şerit testere tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır.
1) Şerit testerenin alt ve üst kasnak arasında kalan kısımları uygun nitelik ve sağlamlıkta menteşeli kapaklarla örtülecek, alt ve üst kasnaklar da,yandan ve üstten tamamen örtülecek şekilde koruyucu içine alınacak ve kesme yerinde, kapağın alt kısmı, kesilecek parçanın kalınlığına göre ayarlanabilir şekilde olacaktır.
2) Şerit testereler daima gergin tutulacak şekilde, kasnakla veya bir germe tertibatı ile ayarlanabilecektir.
3) Herhangi bir sıkışma halinde, şerit testere durmuş olsa dahi, tezgahın motoru durdurulmadan el sürülmeyecek, keza testerede çatlak görüldüğü anda tezgah durdurulacak ve çatlak testereler bir daha kullanılmayacaktır.
4) Şerit testere ve bıçkı makinaları testerelerin bağlantıları en az ayda bir muayene ve kontrol edilecektir.
5) Mekanik güçle çalışan hazarlarda, gidip gelme hareketlerinin uç noktaları ile sabit yerler arasında en az 120 santimetre açıklık bulunacak ve uç noktaları, uygun korkuluklarla korunacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:183)
- DAİRE TESTEREDE GÜVENLİK:
Daire (tepsi) testere tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır :
1) Daire testere tezgahlarında, çalışma tablasının yerden yüksekliği 85-90 santimetre olacaktır.
2) Daire testerenin üstü ve etrafı,mafsallı ve kesilecek parçanın dokunması ile açılabilen bir koruyucu ile örtülecek ve testerenin tabla altındaki kısmı da korunacaktır.
3) Uzun parçaların kesildiği tezgahlarda, sıkışmayı önlemek için, ayırıcı bir bıçak veya kama bulunacak ve el ile iş verilen tezgahlarda, kısa parçaları veya kesilmesi biten uzun parçaları itmek için, kayar takozlar bulundurulacak ve bunların kullanılması sağlanacaktır.
4) Daire testere tezgahlarında kullanılan ayrıcı bıçaklar,testere diş genişliğinden dar ve testere gövdesinden kalın olacak, tabla üzerinden yüksekliği 5 santimetreden az olmayacak, testere yüksekliğinden 2 milimetre aşağıda bulunacak ve testereye ( 3) milimetre açıklıkta kavisli bir şekilde yapılmış olacaktır.
5) Daire testereler, bakımlı, ayarlı ve keskin olacak, arıza görülenlerle çatlak olanları derhal çıkarılacak ve çatlak uçları, delinecek dahi olsa, tekrar kullanılmayacaktır.
6) Kalas biçen büyük testereli tezgahlarda, operatörün önüne tel korkuluk ve daire testerenin üstüne, ayarlı bir siper konacaktır. Çift testereli tezgahlarda, parça sıkışmasına engel olacak şekilde uygun ayırıcılar bulunacaktır.
7) Sürekli odun kesen daire testere tezgahlarında, testere üzerine tabladan 15 santimetre yükseklikte 3 milimetre kalınlıkta saç veya 4 santimetre kalınlıkta tahtadan yapılmış bir koruyucu bulunacaktır.
8) Sarkaç (Üstten mafsallı) testere tezgahlarında koruyucu eteği, testerenin ekseninden aşağıya kadar uzatılacak, yanları menteşe kapaklı olacak, testere, geri çekilme durumunda ve kesmez vaziyette iken de alt kısmı korunmuş olacak ve testerenin önden tablayı aşması önlenecektir.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:184)
- MAKASLARDA GÜVENLİK:
Makas tezgahları ve kesici, delici ve yarıcı bıçaklı tezgahlar ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır :
1) Makas tezgahlarında,kesilen parçanın düştüğü,taraf,iş sahasına bakmayacak ve fırlayacak parçalara karşı, uygun koruyucu tedbirler alınacaktır.
2) Madeni levha ve saç kesme makaslarının ağzına, bıçak boyunca devam eden koruyucu bir lama konacak, kesme işinin görülmesi gereken hallerde, lamada delikler açılacak ve kesilen malzemenin kalınlığına göre ayarlanabilecek durumda olacaktır.
3) Çift taraflı çalışan tezgahlarda bıçak koruyucusu, her iki tarafa yapılacaktır.
4) Mukavva ve madeni levha gibi malzeme kesen köşe kesme tezgahlarında, koruyucular köşeli yapılacaktır.
5) Kağıt ve benzeri malzemeyi kesmekte kullanılan ve otomatik olarak malzeme verilen giyotin makaslarda, çift el kumanda tertibatı bulunacak, tezgaha tek el ile malzeme verilmesi gereken hallerde, öteki el, devamlı kumanda tertibatı ile meşgul olacak tır. Ayak pedallı giyotin makaslarda, çift el, malzeme verecek şekilde bıçağın ağzından uzakta tutulacak veya bıçak harekete geçtiği sırada, işçinin elini dışarı itecek bir tertibat veya el tehlikeli bölgede iken, bıçak hareketini durduracak fotosel tertibatı bulunacaktır.
6) Otomatik giyotinli makaslar dışında mekanik güçle çalışan diğer makaslarda, durmayı sağlayacak frenlerden başka, bıçağın hareketsiz anında ani düşmeyi önleyecek ayrı bir emniyet freni veya tertibatı uygulanacaktır.
7) Lastik doğrama tezgahlarında bıçaklar, tel kafes veya delikleri 6 milimetreden geniş olmayan saç koruyucularla örtülecektir.
8) Gıda maddeleri, deri, kauçuk, kumaş ve benzeri madeni olmayan malzeme kesen daire bıçaklı kesme tezgah ve makinalarındaki bıçaklar, uygun bir koruyucu içine alınacak ve kesilecek malzeme sürülürken koruyucunun kesme ağzına gelen kısmı, dokunma ile kendiliğinden açılabilir veya elle ayarlanabilir şekilde olacaktır. Elle ayarlanabilecek koruyucu ile arasındaki açıklık 6 milimetreden fazla olmayacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:185)
- TEL ÇEKME BÜKME MAKİNALARI:
- ÖRME TEZGAHI:
- DİKİŞ VE ZIMBA MAKİNALARI:
Tel çekme, bükme, örme, dikiş ve zımba tezgah ve makinaları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır.
1) Tel çekme tezgahlarında, otomatik olarak durdurmayı sağlayacak bir tertibat bulunacak veya tezgah önüne, dokunma ile tezgahı derhal durduracak yatay bir çubuk konulacaktır.
2) Su ile çalışan tel çekme tezgahlarında, sıvının sıçramasına engel olacak siperler bulunacak ve besleme bobininden gelen tele takılmalara karşı gerekli koruyucular yapılacaktır.
3) Tel halat bükme ve örme tezgahları ve çalışma alanları, korkuluk içine alınacak ve kumanda tertibatı bu korkuluğun dışında bulunacaktır
4) Mekanik güçle çalışan ve otomatik olmayan veya çok başlı tel dikiş ve zımba makinalarında, işçinin eli tehlikeli bölgede iken, makinayı durduracak bir emniyet tertibatı bulunacak veya işçinin elini koruyan bir siperlik yapılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:186)
- BALYA KIRMA TEZGAHI:
- HALLAÇ TEZGAHI:
- TARAK KART TASARLAMA TEZGAHI:
Balya kırma (açma), hallaç, tarak, kart ve tasarlama tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır.
1) Balya kırma, hallaç ve tarak tezgahlarının silindirlerinde, vurucularında ve diğer çalışan kısımlarında, tozun dışarıya çıkmasını önleyecek kapaklar bulunacak ve gerektiğinde tozun çıktığı yerden alınması için, bir emme tertibatı yapılacaktır.
Silindir ve vurucular çalışırken, örtü ve kapakların açılmasını ve örtü ve kapaklar açık iken bunların çalışmasını önleyecek tertibat yapılmış olacaktır. Emme tertibatı (vakum) bulunmayan tezgahlar durdurulmadan temizlenmeyecektir.
2) Balya kırma tezgahlarında besleme hunisi bulunacak, pamuğun açıcılara ve hallaç tezgahlarına veya karıştırma kazanlarına nakli, büyük tesislerde emme usulü ile yapılacaktır.
3) Hallaç tezgahlarında ara ve son katlama merdanelerinin ağırlıkları aşağı ve yukarı hareket edecek ve ağırlıklar, tezgah üzerinde olduğu sürece, tezgaha yeni bir iş vermeyi önleyici tertibat bulunacaktır.
4) Tarak tezgahlarının baş kısmı, koruyucu kapağı bulunan saç ile örtülecek ve bu koruyucu kapak açılınca, tezgaha, çalışmayı durduran bir tertibat bulunacaktır. Tarak tezgahının, dişli ve diğer hareketli ve tehlikeli kısımları, saç kapaklarla örtülmüş olacaktır.
5) Kart tezgahlarının sargı ve irtibat merdaneleri ile katlama tertibatı ve tarak üzerine konacak koruyucular, baskı merdaneleri inerken ulaşılamayacak ve tezgah durmadan açılmayacak şekilde yapılacaktır.
6) Kasarlama tezgahlarına asit ileten borular, duvarda ankastre olmayacak veya tabanda gömülü olarak yapılmayacak, ancak, üstü kapalı kanal içine veya duvar üstüne döşenmiş olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:187)
- İPLİK DOKUMA ÖRME TEZGAHI:
- İPLİK MAKİNASINDA DURDURUCU:
- MEKİK KORUYUCUSU:
İplik, dokuma ve örme tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır.
1) Pamukla çalışan tezgahların koruyucuları tel kafesli olmayacaktır.
Pamuktan gayrı diğer malzemelerin işlendiği tezgahlarda, uygun koruyucular bulunacaktır.
2) İplik bükme ve çekme tezgahlarında hareketi sağlayan dişlilerin üstü, uygun şekilde korunacak ve bu koruyucunun kapağı açıldığında, tezgahı durduracak tertibatı (Switch Sistemi) bulunacak ve bu tertibat temizleme, bakım ve onarım sırasında tezgahın çalışmasına engel olacaktır.
3) Gidip gelmeli çalışan tezgahlarda, hareket alanında iki bitimi ile diğer sabit makinalar veya duvarlar arasındaki açıklık en az 1 metre olacak ve bu tezgahların uç noktaları, çarpmalara karşı korunacaktır.
4) Başlık tezgahları ile fitil ve iplik tezgahlarında, merdanelerin kapma noktaları korunacak, dişli kutusu açılınca tezgahı durduracak bir tertibat bulunacaktır.
5) Kendir, halat ve elyaf bükme makinalarında kullanılan bobin millerinin üzerine, fırlamaları önleyecek koruyucular konacak, bunlar tezgah çalışırken kurtulmayacak şekilde yapılacak ve koruyucu takılmadan tezgah çalışmayacaktır.
6) Yüksek devirli çözücü tezgahları üzerindeki birikintiler, elle sıyrılmayacaktır.
7) Haşıl tezgahlarında, merdanenin kapma noktası korunacak ve uygun yükseklikte yatay çubuklu durdurma tertibatı bulunacak ve mahlul deposundaki sıkma merdaneleri, manivelalarla kaldırılacak şekilde yapılmış olacaktır.
Haşıl tezgahlarının buhar borusuna, basınç düşürme vanası ile tezgah arasına bir manometre ve emniyet supabı konacaktır.
Haşıl kazanlarının kapaklarında, genişleme çemberi olacaktır.
8) İplik, dokuma ve örme tezgahlarının hareketsiz kısımları ile bu tezgahların tabanı, tezgah durdurulmadan temizlenmeyecektir. Tezgahların çalışırken temizleme zorunluluğu bulunan hallerde, bir emme tertibatı yapılacak veya özel fırçalar kullanılacaktır.
9) Dokuma tezgahlarında, tefenin ön kısmına, uygun nitelikte mekik koruyucusu konacak ve mekiğin fırlaması önlenecektir. Mekik koruyucularının ayalarının düzgünlüğü ve tokmak yuvası ile mekik başı çubuğu arasındaki açıklık, sık sık kontrol edilecektir.
Dokuma tezgahlarında ayar, bakım ve onarım sırasında tezgahın aniden çalışmasını önleyecek bir tertibat bulunacaktır.
10) Dokuma atölyesinde leventler, transportörlerle yüksekten taşındığı hallerde, tezgah arasındaki açıklıktan bir kazayı önleyecek şekilde ayarlanmış olacaktır.
11) Apre tezgahlarının ana mili ve merdaneleri, koruyucu içine alınacak ve merdane koruyucusunun kapağı açılınca, tezgahı durduracak bir tertibat bulunacak ve bu kapak açık iken tezgah çalışmayacaktır.
12) Trikotaj ve örme tezgahlarında, tığ fırlamalarına karşı koruyucular yapılacak ve örme tezgahlarındaki dolaşıklar, makina durdurulmadan giderilmeyecektir.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:188)
- AÇIK KAPLARDA GÜVENLİK:
Açık kaplar ile yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır.
1) İçinde sıcak, kemirici ve aşındırıcı veya zehirli sıvılar bulunan açık ağızlı kaplar veya banyolarda, boşaltma muslukları ve bina dışında uygun bir yere akıtacak akıntı boruları ile taşma tavaları bulunacak veya bunların etrafına, kabın hacmine eşit bir boşluk bırakılacak şekilde duvar veya sütre yapılacaktır.
2) Bu çeşit kapların üzerinde köprü ve geçit yapılmayacak, taşıma aracı geçirilmeyecektir. Ancak o kap için gerekli kaldırma araçları ile bunların bakımı için gerekli köprü ve merdivenler bulunabilecek ve bunların genişliği 45 santimetreden dar olmayacaktır.
3) Dericilikte kullanılan tabaklama kuyularının etrafı, uygun korkuluklarla korunacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:189)
- SEPERATÖR MAKİNALARINDA GÜVENLİK:
- SANTRİFÜJ MAKİNALARINDA GÜVENLİK:
- ELEK MAKİNALARINDA GÜVENLİK:
Seperatör, santrifüj ve elek makinalarıyla yapılan çalışmalarda, aşağıdaki tedbirler alınacaktır.
1) Merkezkaç (santrifüj) kuvvetle çalışan ayırıcı, sıkıcı ve kurutucu makinalarda, 1 milimetreden ince koruyucu saç kapaklar kullanılmayacak ve kapaklar açılırken makinayı durduracak ve açık iken çalışmasına engel olacak tertibat (switch sistemi) bulunacak, makina dururken döner kabın elle hareketi sağlanacaktır.
2) Büyük tesislerde hız ayarlayıcı ve sınırlayıcılar (regülatör) bulunacaktır.
3) Her makinanın freni olacaktır.
4) Santrifüj makinalarının tekneleri, sıvı sızdırmayacak şekilde yapılmış olacaktır.
5) Temizleme, apre, boya ve buna benzer işlerde, yanıcı ve parlayıcı sıvıları kumaştan ayırmakta kullanılan santrifüjlerde; kapaklar ve tekneler, demir veya çelikten yapılmayacak, bu maddelere dayanıklı diğer malzemeden yapılmış olacaktır. Boşaltma borusu üzerinde bir sifon bulunacak, boşaltma borusu kanalizasyona bağlı olmayacak, atıklar ve kirli sıvı, özel bir çukura boşaltılacak veya damıtılması için ayrı bir kaba alınacak ve her gün tesisat boşaltılarak dolu bırakılmayacaktır. Makinanın yatakları fazla ısınmayacak ve elektrik motorları, kıvılcım çıkarmayan kapalı tipten olacaktır.
6) Kakao, un, baharat, nişasta, pudra, şeker, kömür ve diğer benzeri maddeleri eleyen kalbur ve elekler tozu dışarıya vermeyecek şekilde yapılmış olacak ve makina durmadan kapağın açılmasını engelleyecek tertibatı bulunacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:190)
- HAVALANDIRMA:
İşyerlerindeki cihaz, alet, tezgah, makina ve tesislerden çıkan toz, duman, buğu, ısı, gaz ve koku, çalışılan ortama yayılmadan, uygun aspirasyon tesisatı ile çıktığı yerden emilerek dışarı atılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:191)
HAVALANDIRMADA ÖNLEM:
Birbirlerine karıştıklarında, parlama veya patlama tehlikesi bulunan çeşitli toz, duman buhar ve gazlar, aynı emme tesisatı ile dışarı atılmayacak, her biri için ayrı ayrı mevzii tesisleri yapılacak ve birbirlerinden uzak yerlerden dışarıya atılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:192)
- TABANDAN HAVALANDIRMA:
Havadan ağır olan gaz, duman, buhar, toz veya benzerleri, tabana yakın yerlerden emilerek dışarı atılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:193)
- DAVLUMBAZDA ÖNLEM:
Mevzii çekme tesisatında kullanılacak davlumbazlar, zararlı kaynağa yakın olacak ve davlumbazın çekme niteliğini bozacak hava akımlarına engel olunacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:194)
- ÇEKME AĞIZLARINDA ÖNLEM:
Paslandırıcı, aşındırıcı, kemirici, zararlı ve zehirli gazlar, dumanlar veya sisler çıkaran daldırma, elektroliz, eloksal veya diğer kaplama işlerinin yapıldığı tekneler, kaplar, havuzlar veya tanklar üzerinde yapılacak çekme ağızları; kabın veya teknenin iç ve üst tarafına yakın ve yatay, boydan boya yarık olacak, bir uzun kenar boyunca, eni 50 santimetreden 120 santimetreye kadar olan teknelerde, her iki kenar boyunca ve daha büyük teknelerde ise, dört kenar boyunca devam edecek şekilde yapılacaktır.
Davlumbaz ağızları ise; işe engel olmayacak şekilde tekneye veya kaba yakın ve bunları kaplayacak büyüklükte olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:195)
- ASPİRASYON TESİSATINDA GÜVENLİK:
Aspirasyon tesisatında kullanılan kanal veya borular, yanmaz malzemeden uygun kesitte yapılacak ve seyyar emme ağızlarında, spiralli veya eğilebilen hortumlar kullanılacaktır.
Boru ve kanallar, tekniğe uygun olarak yapılmış, eklenmiş ve menfezlere sağlam bir şekilde bağlanmış olacaktır.
Yanıcı ve parlayıcı gazlar, sisler, buharlar, dumanlar ve patlayıcı atıkların emildiği kanallar, yuvarlak borudan ve uygun malzemeden yapılmış olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:196)
- ASPİRATÖR KORUYUCUSU:
- ASPİRATÖR MALZEMESİ:
Emilen hava içinde yanıcı veya parlayıcı maddelerin bulunduğu hallerde, aspiratör pervanesinin kanalı, göbeği ve gövdesi, demir ve çelik malzemeden yapılmayacak, pervane yatakları, kanal dışında, iyi yağlanmış ve toz geçirmez bir şekilde yapılacak, çıkış menfezlerine, sağlam madeni tel kafesler konacaktır.
Aspiratörlerin elektrik motorları, çalışacağı ortama uygun olacak, emilen hava içinde, yanıcı ve parlayıcı maddeler bulunduğu hallerde motor, yanıcı ve parlayıcı maddelere karşı, uygun şekilde monte edilmiş veya bu maddelere dayanıklı tipte yapılmış olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:197)
- HAVA FİLTRELERİ:
Hava filtreleri, kapasite ve nitelik bakımından kullanılacağı işin özelliğine uygun ve en az bir günlük çalışmaya yeterli olacak ve bunlar, kolay temizlenebilecek ve temizlik sırasında, tehlikeli ve zararlı bir ortam yaratmayacak şekilde yapılmış olacaktır. Filtrelerin çıkış borularının ağzı, işyeri çatısından en az 180 santimetre yüksekte veya en yakın kapı ve pencereden 8 metre uzakta olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:198)
- TEMİZLENMİŞ HAVA:
İşyerinden emilen hava, tekrar işyerine verilmeyecektir.
Ancak, içinde kurşun tozu veya kurşun buharı veya silis tozu ve benzerleri bulunmayan pis hava, uygun süzgeçlerden geçirilip tamamen temizlendikten sonra işyerine verilebilecektir.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:199)
- ASPİRASYON TESİSATININ KONTROLÜ:
Aspirasyon tesisatının günlük bakım ve temizliği ile üç ayda bir de genel kontrol ile temizliği yapılacak ve onarımlardan sonra, tesisatın kuruluş karakteristiği bozulmayacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:200)
- SİKLONDA GÜVENLİK:
Emilen tozlar, bir siklonda toplandığı hallerde, siklon, açıkta, sağlam, rüzgara dayanıklı ve uygun malzemeden yapılacaktır. Siklonlarda parlayıcı ve patlayıcı atıkların ve tozların toplandığı hallerde, siklonlar, işyerinin uzağına konacak ve bunlarda patlamaya dayanacak sağlamlıkta menfezler bulunacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:201)


1. Kaza nedeni; Hizar Makinesinin operatör kontrol kısmının koruma hazneli olmaması ve muhtemelen hareket halindeki araba üzerinde korunaksız durulması sonucu makinenin tomruğu sonuna kadar taşıdığı ve geriye döndüğü andaki ani duruş ve geri dönüşü esnasında denge kaybı sonucu çalışma halindeki şeritin üstüne düşmesi..

Kaza Öncesi alınması gereken önlemler:
1-Genelde açık olan operatör kontrol kısmı vinç sepeti gibi düzeneklerle korunaklı yapılmalı.
2-Ani makine hareketlerinde denge kayıplarına karşı kısa mesafeli sabitleme halatı veya bel kemeri kullanılmalı.
3-Şeritin kesim alanı üzerinde kalan ve dönen kısım için ayarlı koruma aparatı kullanılmalı.

4-Operatörün hareketli araba üzerinde yürümesi ve ayar yapması gerektiği tebliğ edilmeli.
6-Tomruk kesim kalınlıklarının ve yönlerinin ayarlanması esnasında testere kapatılmalıdır.

7-Testerenin bakımları aksatılmamalı,bileyleri düzenli olarak yapılmalı.Çatlayan ve körelen şeritler değiştirilmeli,arabaların hareket rayları veya yolları üzerinde herhangi bir katı atık bulunmamalı.

8-Mesleki eğitimleri eksik olan elemanlar arabalı hizarlarda çalıştırılmamalı ,özellikle bu makinelerde çalışanlara isg eğitimi verilmelidir.

9- Arabalı hizar hareket sahası şeritlerle kapatılmalı ve bu hareket sahasına operatör ve kesilen parçayı alan kişinin dışında kimsenin girmemesi sağlanmalı.

10-Gerekli uyarı levhaları asılmalı ,işçilere gerekli K.K.D ler verilip kullanımları zimmet ve tebliğlerle zorunlu kılınmalıdır

Acil stop bütonları olmalı yada Fotosel içeren ekipman kullanılmalı..


kesme işlemi kapalı bölümde olmalı ,Örnek makina çalışması


İNŞAAT DEMİRİ HAZIRLANMASI VE DÖŞENMESİ İŞLERİNDE RİSK ANALİZLERİ VE KORUNMA YÖNTEMLERİ

A-İnşaat demirleri yüklenirken ve boşaltılırken işçiler yük altında kalabilir. Ayrıca işçilerin özellikle ayaklarının üzerine ağır yükler düşebilir.
1-Filkete ya da kangal durumundaki inşaat demirlerinin taşıma araçlarından indirilmesi sırasında; işçiler kesinlikle yük altında durmayacak ve yükün altından geçmeyecektir.
2-Vinç operatörlerinin (G sınıfı operatörlük belgesi) olacak ve yalınızca eğitimli bir işaretçinin komutuna göre yükleri indirecek yada yükleyecektir.
3-Operatörler her gün işe başlamadan önce kullandıkları vinci kontrol ederek; fren sistemlerinde, halatlarında, sapanlarında, kancalarında, tanburlarında, makaralarında, yük aktarma (hidrolik-mekanik ) aygıtlarında ve diğer donanımlarında(ses-elektrik) her hangi bir arıza olup olmadığı araştırılacaktır. Söz konusu her hangi bir arıza belirlenmesi durumunda; yetkililerin bilgisi altında sakıncalar giderilmeden işe başlanılmayacaktır.
4-İşçilere kesinlikle çelik burunlu ayakkabı verilecek ve bu kişisel koruyucular işçiler tarafından kullanılacaktır.

B-İşlenen demirlerin montaj yerine taşınmasında işçiler trafik kazasına uğrayabilirler.Hazırlanan inşaat demirlerinin; kamyon, tır yada traktörle monte edileceği yere taşıması sırasında işçiler kesinlikle yük üzerinde gönderilmeyecektir. İşçi taşımalarında uygun binek araçlar kullanılacaktır.

C-Donatıların montajı sırasında işçiler yüksekten düşebilir. Ayrıca alt kısımlarda çalışan işçilerin başına ağır parçalar düşebilir.
1-Kenar, köşe ve uç kısımlarda çalışması gereken işçilere emniyet kemeri kullandırılacaktır.
2-İşçilerin bir eli ile asılıp, diğer eli ile çalışmasına izin verilmeyecektir. Güvenli bir iskele platformunun üzerinde görevlerini yapmaları sağlanacaktır.
3-Alt kısımlarda çalışan işçilere baret verilecek ve kullandırılacaktır.
4-İşçiler; monte edilmiş donatının üzerinde dikkatli yürüyerek, ayaklarının demirlerin arasına girmemesine özen gösterecektir.
5-Kalıp ve iskele platformlarının boşluğa açık kısımlarına, en az 90 cm. yüksekliğinde ve 100 kg.lık yatay yüklere dayanacak sağlamlıkta korkuluk yaptırılacaktır.
6-İşçiler çalışırken gereken dikkati göstererek donatı çubuklarının bedenlerine çarpma ve delme benzeri zarar vermesini engelleyecek ve bağ tellerinin(spiral) sıçrama ve sallınım lardan gözlerini koruyacaktır.

D-İşçiler elektrik enerjisine kapılabilir.
Diğer firmalarla aynı alanlarda ve birbirini tamamlayan çalışmalarda kullanılabilecek olan; elektrikli kaynak makinesi, spiral taşlama, matkap, seyyar lamba, projektör ve benzeri araçları besleyen iletkenlerin yalıtımı sağlanacak ve işçilerin gerilim altında çıplak iletkenlere dokunmaları engellenecektir.

E-İşçiler gaz tüplerinin parlaması ve patlaması sonucu iş kazaları ile karşı-karşıya kalabilirler.Ayrıca yangın can ve mal kayıplarına yol açabilir.
1-Kalın demirlerin oksijenli kesme aparatı ile kesilmesinde, duş yerlerinde su ısıtılmasında ve mutfakta yemek pişirilmesinde kullanılan gaz tüplerinin; gölgede ve serin tutulması, zincir destekli el arabaları ile taşınarak devrilmemesi, yeni ve özürsüz hortumların kullanılması ve şalemo ile tüpün klemenslerle hortuma gaz kaçırmayacak şekilde bağlanması sağlanacaktır.
2-Gaz tüplerinin iç basınç değerlerini gösteren manometreler sağlam ve çalışır durumda olacaktır.
3-Şalem olar yağlı ellerle tutulmayacak ve aygıtların yağlanmamasına özen gösterilecektir.
4-İşçilerin yatma ve barınma yerlerinde açık alev çıkaran gazlı, kömürlü ve elektrikli ısıtma ve pişirme araçlarının kullanılmasına izin verilmeyecektir.

F- İşçiler haşerat sokmalarından ve bulaşıcı hastalıklara zarar gerebilirler. Ayrıca zehirlenmeler olabilir.
1-Mutfak ve yemek yeme yerlerinde görevlendirilen; aşçı, çaycı, bulaşıkçı ve yemek dağıtıcısının en az 6 ayda bir portör sağlık kontrolleri yaptırılarak; tüberküloz ve benzeri bulaşıcı hastalığın olup olmadığı araştırılacaktır. Böyle bir rahatsızlık saptanması durumunda, ilgili işçi en yakın sağlık merkezine gönderilerek tedavi ettirilecektir.
2-İşçilerin yemek, dinlenme, duş, soyunma ve barınma yerleri temiz tutulacak ve zararlı hayvan ve haşeratlardan korunma bakımından uygun aralıklarla arınık ettirilecektir.
3-Akrep ve yılan sokmaları durumunda, işçi hemen ilkyardım odasına alınacak ve zaman geçirilmeden hazır bulundurulan panzehir ilaç uygulanacaktır. Ayrıca seri bir şekilde işyeri hekimine haber verilecektir.

G-Yıldırım düşmeleri ve yangınlar, ağır can ve mal kayıplarına yol açabilir.
1-Kalıcı birimler olan;ofis,garaj,atölye ve sosyal bölümleri kapsayacak özellik ve güçte paratoner konuşlandırılacak yıldırım düşmelerine karşın güvenli bir çalışma ortamı sağlanacaktır.Bu donanım;en az yılda bir kez kontrol ettirilecek ve ölçümlemeleri yaptırılacaktır.
2-Çıkması olası yangınların nitelikleri ile bunların büyümeden söndürülmesi işçilere öğretilecek ve yangınlara karşın savunma yöntemleri konusunda işçiler bilinçlendirilecektir.

H- Eğitimsizlik beklenmeyen olumsuzluklara neden olabilir.
1-Çalıştırılan bütün işçiler; yaptıkları işler ve bu işlerin tehlike ve risk unsurlarını öğretmek ve gerekli emniyet tedbirlerini alarak çalışmaya müsaade edilecektir.
2-Bu eğitimlere ilişkin belgeler, işçilerin özlük dosyalarında saklanacaktır.
3-İşçilerde; Bütün iş sağlığı ve güvenliği yöntem ve kurallarına uymaları esastır.
4-Yapılan bütün çalışmalar sürekli olarak izlenecek, denetlenecek ve olası hataların yenilenmemesi için gerekli önlemler alınacaktır.

I-Dağınık ve düzensiz çalışılması beklenmeyen iş kazalarına neden olabilir.
1-Çalışma alanında keskin kenarlı ve sivri uç-köşeli araç ile gereçler dağınık olarak bulundurulmayacaktır.Bunlar çalışmaları engellemeyecek şekilde belli alanlarda istif edilecektir.
2-Bütün çalışma alanlarında;zararlı olabilecek atıklar, gelişi güzel bulundurulmayacak ve çevre kirliliğine yol açılmayacaktır. Ayrıca bitki örtüsünün korunmasına özen gösterilecektir.