Kaynak Işinde Kullanılacak Kkd'ler Ve Güvenlik Önlemleri

Kaynak işlerinde çalışanlar ve çevrenin maruz kaldığı tehlikelerden başlıcaları toz,kaynak gazı ve dumanı gibi hava kirleticiler, kaynak esnasında ortaya çıkan zararlı ışınlar,gürültü, elektrikle çalışma kaynaklı tehlikeler ve ergonomik kaynaklı streslerdir.
Bu tehlikeler ve ortaya çıkarabileceği risklere karşı alınacak önlemler konusunda ilk yaklaşım olan tehlikenin kaynağında önlenmesi ve toplu korunma yöntemlerinin ön planda tutulması önemlidir.

Kaynak İşlerinde Kullanılması Önerilen KKD’ler
1. Gözlerin ve Yüzün Korunması:
Kaynak işlerinde göz ve yüz koruması ihtiyacını değerlendirdiğimizde, özellikle TS EN 166 ve TS EN 175 gibi mekanik korumaların yanında TS EN 379 kaynak ışığından koruma standartları gerekliliklerine uygun olan kişisel koruyucu donanımlar gerekli ve yeterli korumayı sağlamaktadır.
Kaynak esnasında uçan parçacıklara ve ışınlara karşı kenarları kapalı cam gözlükler, başlık tipi yüz ve göz siperliği kullanılır. Siperlikteki camların geçirgenliği oluşan ışın kalitesine bağlı olarak farklılık gösterir.

2. Eller, Beden ve Ayakların Korunması:
Kaynakçılar el, kol gibi açıkta kalan vücut kısımlarını morötesi ışınlar, sıcak parça sıçramaları gibi tehlikelerden korumak durumundadırlar. Morötesi ışınlar pamuklu, yünlü ve sentetik kumaşları çok kısa sürede tahrip ettiğinden kaynakçılar çalışırken deri eldiven, kolluk gibi koruyucuların yanında deri önlük gibi giysiler de kullanmalıdırlar. Kaynak işlemi yapanların giyecekleri şu özelliklerde olmalıdır:

• Eldiven ateşe dayanıklı olarak üretilmiş olmalıdır. Önlük ve tozluk, deriden ve ateşe, radyant ısıya ve sıcak metal çapaklarına dayanıklı olmalıdır.
• Ayakkabılar sıcak çapakların ayağa girmesini önlemek amacıyla uzun konçlu, malzeme düşmelerine karşı koruyucu burun ve tabanlı olmalıdır.
• Eğer baş üstü çalışması var ise deri başlık ve omuzluk kullanılmalıdır.
• Ağır ve keskin malzemelerin başa çarpmasını ve düşmesini önlemek için baret giyilmelidir.
• İş elbiseleri koyu renkte, kalın ve yünden dikilmeli, pamuk kullanılmamalı ve çok dar olmamalıdır.
• İş elbiselerin kolları ile pantolonların paçaları düğmeli veya lastikli olmalı, toz birikmelerine karşı cepsiz dikilmelidir.
• Bütün kaynak ve kesme yöntemlerinde sıçrayan kızgın kaynak parçacıklarından korunmak için kaynakçı cildi tamamen örten giysiler kullanmalıdır.
• Ayakkabılar pantolonun içinde kalacak şekilde olmalı veya bileği saran tozluklar kullanılmalıdır. Böylece kaynakçılar ayakkabı içine giren kızgın metal parçacıkların yaratacağı yanıklardan korunabilir.
• Yüksek yerlerde emniyet kemersiz çalışılmamalıdır.
• Kaynak makinelerinin çıkardığı ve çevreden kaynaklı gürültüden korunmak için kulaklıklar kullanılmalıdır.

3. Solunum Bölgesinin Korunması:
Genel havalandırma sisteminin yanında kaynakçının kaynak dumanına maruz kalmaması için ayrıca lokal havalandırma sistemlerinin de olması gerekir. Kaynakçının maruziyetini en aza indirebilmek için kaynak gazına uygun solunum koruyucu maske ve ekipmanlar kullanılmaktadır. En uygun solunum koruyucunun seçimi için, ortamda sorun yaratan tehlikeli gaz/ toz/ dumanın doğru tespit edilmesi, seçilen koruyucu ekipmanın hangi limitler dahilinde koruma sağladığının doğru bilinmesi ile tehlike oluşturan maddeler ve bunların konsantrasyonu ile çalışma ortamında maruz kalınabilir sınır değerinin bilinmesi gerekmektedir. Bunun için işyerinde yapılan ölçümler yardımıyla koruma faktörünün hesaplanması gerekmektedir. Daha sonra ortam ölçümlerinde açığa çıkan gaz/ toz ve duman çeşitleri ve miktarları ile kullanılacak filtre türlerine karar verilerek en uygun solunum koruyucu ekipman seçilir. Oksijen miktarının ortamda hacimce %19,5’in altında olduğu durumlarda solunum zorluğu ile ilgili tehlike arz ettiğinden dolayı maske yerine dışarıdan temiz hava beslemeli başlıklı sistemler kullanılmalıdır.

İş kazası ve işe bağlı sağlık problemleri sayılarını azaltmak için:

• Kaynakçılar yasal maksimum çalışma süreleri olan günde 7,5 saatlik süreden fazla kaynak yapmamalıdır.
• Çalışanın dikkati dağıldığı zamanlarda ve mesai bitimine doğru kısa molalar verilmeli ve çalışanın sosyalleşmesi için motive ve moral sağlayıcı uygulamalar yapılmalıdır.
• İşveren tarafından, sorunları olan çalışanlara psikolojik destek sağlamanın da faydalı olabileceği düşünülmektedir.
• İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitimler uzmanlar tarafından gerektiğinde ve düzenli aralıklarla çalışanlara verilmelidir.
• Risk değerlendirmesi, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi tecrübeli bir ekip tarafından yapılmalıdır.
• Uzman bir ekip tarafından tespit edilmiş risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenmelidir.
• Alınan düzeltici önlemlerin devamlılığı, kontrolü ve risk değerlendirmesi değişen şartlara uygun olarak belirli aralıklarla ve gerektiğinde yenilenmelidir.
• Çalışanlar işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri ile düzeltici ve önleyici tedbirler hakkında bilgilendirilmelidir.
• Çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli ortam ölçümleri, kontrolleri, inceleme ve araştırmaların yapılması ve gerekli önlemlerin alınması işveren tarafından sağlanmalıdır.
• Kaynak makinesi ve ekipmanların bakım ve tamir işlemleri yalnızca deneyimli ve yetkili kişiler tarafından gerçekleştirilmelidir.
• Tüm elektrikle çalışan ekipman ve iş parçaları topraklanmalıdır. Çalışma alanı, elektriksel bağlantılar ve ekipmanların yaş/ nemli olmamasına dikkat edilmelidir.
• Elektriksel bağlantıların temiz, sıkı olması ve kablo ve bağlantıların iyi durumda olması sağlanmalıdır.
• Ekipmanlarla temas uygun bir koruyucu donanım kullanmadan yapılmamalıdır.
• Demir ve çelik kaynağı yapan kaynakçıların kromun kanserojen etkisi göz önünde bulundurularak bilinçli işyeri hekimleri tarafından düzenli sağlık taramalarından geçirilmeleri gerekmektedir.
• Ölçüm ve analizler yapılıp ortamdaki gaz çeşitleri ve miktarları belirlenmeli ve gerekli önlemler alınarak ortamdaki gaz konsantrasyonlarının çalışan sağlığı açısından risk teşkil etmeyecek değerlere indirilmesi gerekmektedir.
• Gerektiğinde çalışanlar farklı iş pozisyonlarına alınarak etkenle maruziyetleri kesilmelidir.
• Ortamdaki gazların çeşidine ve konsantrasyonlarına göre kullanılması gereken KKD’lere uzman kişilerce karar verilmelidir.
• TSE standartlarına uygun KKD’ler temin edilmelidir.
• Uygun ürünün kişiye özel olarak belirlenip çalışanlara verilmesi gereklidir.
• KKD’lerin nasıl takılıp-çıkarılacağı, temizleneceği, saklanacağı konularında uygulamalı eğitim ve bilgilendirmeler yapılarak, gerektiğinde belirli aralıklarla KKD’lerin yenisi ile değiştirilmesi sağlanmalıdır.
• Kaynak sırasında;
  • Göz ve yüzün korunması için filtreli camları olan kenarları kapalı, başlık tipi göz ve yüz siperlik özellikli KKD’ler kullanılmalıdır.
  • Vücudun açık kısımları için deri eldiven, kaynakçı kıyafeti ve solunum bölgesinin korunması için de ortamdaki oksijen miktarına göre maske veya temiz hava beslemeli başlıklı sistemler kullanılmalıdır.
  • Aynı zamanda kaynak yapılan yere göre emniyet kemeri, baret gibi diğer KKD’lerin kullanılması da gerekebilir.
  • İSG eğitimleri, İSG profesyonelleri ya da bu alanda deneyimli kişiler tarafından çalışanlara belirli zaman aralıklarında verilmelidir.
  • İşverenin İSG eğitimlerini önemsemesi ve uygulamada da çalışanlarına bunu hissettirebilmesi çalışanların bu eğitimleri ciddiye almaları açısından oldukça önemlidir.
  • Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenmeli ve gerektiğinde de düzenli aralıklarla tekrarlanmalıdır. Eğitim içerikleri yine işin gereklerine göre belirlenmeli ve çalışanlara yeterli gelmelidir.
  • Bu eğitim özellikle işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi halinde veya yeni teknoloji uygulanması halinde verilir.
  • İlkokul, ortaokul ve meslek liselerinde zorunlu İSG derslerinin verilmesi, gen yaşlarda İSG kültürünün çocuklara kazandırılmasını sağlayabilir.
  • Aynı zamanda meslek lisesinde İSG derslerinin kaynakçılık eğitimi ile ilişkilendirilip öğrencilere verilmesi daha bilinçli ve tecrübeli kaynakçılar yetiştirilmesini sağlayabilir.
  • İş kazası ve sağlık problemleri geçiren çalışanlar işe döndüklerinde mutlaka işe yönelik rehabilitasyona tabi tutulmalı, gerektiğinde psikolojik tedavi uygulanmalıdır.
  • Ayrıca, işe giriş ve periyodik olarak tekrarlanması gereken sağlık gözetimleri aksatılmadan belirli aralıklarla tekrarlanmalıdır.
  • O işte çalışmasına engel veya ek risk yaratacak sağlık problemi olan çalışanlar daha uygun işlerde çalıştırılmalı ve bu konuda bilgilendirilmelidirler.
  • Kaynak esnasında kaynakçının solunum bölgesine herhangi bir duman maruziyeti olmaması için genel havalandırmanın yanında taşınabilir lokal havalandırma ekipmanı da kullanılmalıdır.
  • Ortam ölçümleri düzenli olarak yapılarak ortamın partikül konsantrasyonlarının düşük düzeyde olması için teknik önlemler alınmalıdır.
  • Çalışanların sigara kullanma alışkanlıklarını değiştirebilmek için psikolojik destek sağlamak faydalı olabilir.
  • Kaynakçılara kişisel hijyen eğitimleri verilmeli ve işyeri ortamı hijyen şartları devamlı kontrol edilmelidir.
  • Kaynakçılara işin gereklerine göre yeterli koruma düzeyi sağlayan kişisel koruyucu donanımlar verilmeli ve kullanmaları sağlanmalıdır.
  • İşverenlerin ve İSG profesyonellerinin Kanun hakkında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından yapılan eğitim seminerleri, bilgilendirme toplantıları ve medya gibi iletişim araçları vasıtasıyla bilgilendirilmelerinin devam etmesi gerekmektedir.
  • Aynı zamanda Bakanlık tarafından denetim ve teftiş uygulamalarının düzenli olarak yapılmasının devam etmesi de önemlidir.