Organik buharlar, tozlar, sisler, asit gazları ve dumanlara karşı korunmada en yaygın olarak kullanılan solunum aygıtları, kartuşlu yarım yüz maskeleridir. Bununla birlikte bu türde solunum aygıtlarının yalnızca sınırlı şartlarda yeterli koruma sağladığının bilincinde olmanız gerekmektedir. Bu türdeki solunum aygıtları başlıca “hayat için acil tehlike içermeyen” ortam havalarındaki kısa süreli işlerde kullanılmak üzere tasarlanmışlardır. Bu türdeki solunum aygıtlarını kullanmak için, ortam havasındaki kirleticilerin türünü ve konsantrasyonunu bilmeniz gerekmektedir.
Kartuşlu solunum aygıtları yalnızca havadaki düşük konsantrasyonlu kirleticiler için onaylanmışlardır. Bu kirleticiler için izin verilen maksimum seviye, kullanıcıya sağlanan koruma derecesinin bir ölçüsü olan “solunum koruma faktörü”ne bağlıdır. Kalitatif uygunluk testi yapıldığında (örneğin muz yağı veya duman tüpleri ile), solunum koruma faktörü olarak 10 kullanılmalıdır. Solunum aygıtının kullanılacağı ortam havasındaki kirleticilerin izin verilen maksimum konsantrasyonunu belirlemek için, kirleticinin izin verilen zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyonu (TWA veya TLV), 10 ile çarpılır. Örneğin, kurşun dumanı için TLV değeri 0.15 mg/m3’tür. O halde, bu türdeki solunum aygıtının kullanılacağı ortam havasında izin verilen maksimum konsantrasyon 1.5 mg/m3’tür. (TLV değerleri American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH)’te yayınlanmıştır.)
Bununla birlikte, kartuşlu solunum aygıtlarının solunum havasını üretmediği, bu türde solunum aygıtlarının kullanılabilmesi için ortam havasındaki oksijen konsantrasyonunun minimum %19,5 olması gerektiği de unutulmamalıdır. İlave olarak, bu aygıtlar yalnızca; koku, tahriş veya tat gibi belirgin uyarıcı özelliklere sahip olan orta seviyede toksik hava kirleticilerinin varlığında kullanılmalıdır. Bu şartın amacı, kullanıcıların kartuşların ömrünü doldurduğunu bir şekilde anlamasının sağlanmasıdır. Maskenin içinde kirletici olduğunu hissettiğinizde, alanı derhal terk edip kartuşu değiştirmeniz gerektiğini anlamalısınız.
Kartuşlu solunum aygıtlarını kullanırken dikkat etmeniz gereken diğer hususlar aşağıda verilmektedir:
Kaynak:
Kartuşlu solunum aygıtları yalnızca havadaki düşük konsantrasyonlu kirleticiler için onaylanmışlardır. Bu kirleticiler için izin verilen maksimum seviye, kullanıcıya sağlanan koruma derecesinin bir ölçüsü olan “solunum koruma faktörü”ne bağlıdır. Kalitatif uygunluk testi yapıldığında (örneğin muz yağı veya duman tüpleri ile), solunum koruma faktörü olarak 10 kullanılmalıdır. Solunum aygıtının kullanılacağı ortam havasındaki kirleticilerin izin verilen maksimum konsantrasyonunu belirlemek için, kirleticinin izin verilen zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyonu (TWA veya TLV), 10 ile çarpılır. Örneğin, kurşun dumanı için TLV değeri 0.15 mg/m3’tür. O halde, bu türdeki solunum aygıtının kullanılacağı ortam havasında izin verilen maksimum konsantrasyon 1.5 mg/m3’tür. (TLV değerleri American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH)’te yayınlanmıştır.)
Bununla birlikte, kartuşlu solunum aygıtlarının solunum havasını üretmediği, bu türde solunum aygıtlarının kullanılabilmesi için ortam havasındaki oksijen konsantrasyonunun minimum %19,5 olması gerektiği de unutulmamalıdır. İlave olarak, bu aygıtlar yalnızca; koku, tahriş veya tat gibi belirgin uyarıcı özelliklere sahip olan orta seviyede toksik hava kirleticilerinin varlığında kullanılmalıdır. Bu şartın amacı, kullanıcıların kartuşların ömrünü doldurduğunu bir şekilde anlamasının sağlanmasıdır. Maskenin içinde kirletici olduğunu hissettiğinizde, alanı derhal terk edip kartuşu değiştirmeniz gerektiğini anlamalısınız.
Kartuşlu solunum aygıtlarını kullanırken dikkat etmeniz gereken diğer hususlar aşağıda verilmektedir:
- Kapalı alanlarda oksijen ve toksik hava kirleticilerinin seviyeleri ölçülmeden, kullandığınız solunum aygıtı türünün kapalı ortam havasına uygunluğu onaylanmadan ve kapalı alanlara giriş için iş izni almadan, kartuşlu solunum aygıtı ile kapalı bir alana asla girmeyin.
- Solunum aygıtı kartuşunun koruma sağlamayacağı türde toksik buharların olduğu ortamlarda aygıtı kullanmayın. Kartuşların pek çok farklı türü ve kombinasyonu bulunmaktadır. Her biri kartuşun etrafındaki bantta belirtilen özel bir tehlike türü için koruma sağlar. Ayrıca kartuşlar üreticilerin solunum aygıtınız için tanımladığı tiplerdedir. Genelde bir üreticinin kartuşu, başka bir üreticinin solunum aygıtına uymaz. Bu faktörlerde bir kuşkunuz varsa, süpervizörünüze danışın.
- Solunum aygıtınızın yüzünüze düzgün şekilde oturduğundan emin olun. Çoğu üretici en az 3 farklı yüz boyutunda imal etmektedir. Bunlardan birisi diğerlerine kıyasla yüzünüze daha iyi uyacaktır. Süpervizörünüz; iyi bir solunum uygunluğu sağlamanız için uygun boyutta solunum aygıtı seçmenize yardımcı olacaktır.
- Kirleticilerin bulunduğu alana girmeden hemen önce pozitif ve negatif basınç testleri uygulayarak solunum aygıtınızın sızdırmadığından emin olun. İyi bir yalıtım elde edemediğinizde, solunum aygıtının kayışlarını sıkılaştırın ve solunum aygıtını hareket ettirin. Sakallar, bıyıklar ve uzun favoriler genelde iyi bir yalıtımı engellerler.
Kaynak: