Makale Kaldırma ekipmanı güvenliği: kazaları önlemek i̇çin 10 kural

Kaldırma ekipmanı güvenliği inşaat, imalat ve lojistik dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde çok önemlidir. Vinçler, yük asansörleri ve forkliftler gibi kaldırma ekipmanlarının güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak, işyeri kazalarını, yaralanmaları ve ölümleri önlemek için çok önemlidir. Kaldırma ekipmanının doğru kullanımı ve bakımı çalışanları ve çevredekileri korur ve arıza süresini en aza indirmeye, işletme maliyetlerini azaltmaya ve genel üretkenliği sürdürmeye yardımcı olur.

Kaldırma ekipmanıyla ilgili kazalar, küçük yaralanmalardan can kaybına, maddi hasara ve kuruluş için maliyetli yasal sonuçlara kadar değişen yıkıcı sonuçlara yol açabilir. Bu kazalar ekipman arızası, operatör hatası, yetersiz bakım veya faktörlerin bir kombinasyonu nedeniyle meydana gelebilir. İşyerleri, temel güvenlik kurallarına uyarak ve bir güvenlik kültürü oluşturarak bu tür kazaların riskini önemli ölçüde azaltabilir ve ilgili herkes için daha güvenli bir ortam sağlayabilir. Bu makalede, kazaları önlemek için kaldırma ekipmanı güvenliğine yönelik on temel kural özetlenecektir.

Temel Kaldırma Ekipmanı Güvenlik Kuralları​

Kaldırma ekipmanları inşaat, imalat ve lojistik gibi çeşitli amaçlar için birçok sektörde kullanılmaktadır. Bu alet ve makineler son derece faydalı olmakla birlikte, doğru kullanılmadıkları takdirde tehlikeli de olabilirler. İşte kaldırma ekipmanlarıyla çalışırken kazaları önlemek için on kural:

1. Kullanmadan Önce Ekipmanı İnceleyin​

Kaldırma ekipmanı kullanırken kazaları önlemenin ilk kuralı, her kullanımdan önce ekipmanı iyice incelemektir. Bu çok önemlidir çünkü küçük bir sorun bile kazalara, ekipmanın arızalanmasına veya kaldırılan malzemelerin zarar görmesine neden olabilir. Kaldırma ekipmanının nasıl düzgün bir şekilde kontrol edileceğine dair bazı ayrıntılar aşağıda verilmiştir:

• Görsel inceleme: İşe ekipmanı görsel olarak inceleyerek başlayın. Yıpranmış kablolar, bükülmüş kancalar veya hasarlı zincirler gibi gözle görülür aşınma ve yıpranma belirtileri olup olmadığına bakın. Ayrıca, tüm ekipman parçalarında pas, korozyon veya yapısal bütünlüğünü tehlikeye atabilecek başka herhangi bir hasar olmadığından emin olun.
• İşlevsel inceleme: Ekipmanı görsel olarak inceledikten sonra, düzgün çalıştığından emin olmak için işlevlerini test edin. Örneğin, vincin her yönde sorunsuz hareket ettiğini, frenlerin yükü güvenli bir şekilde tuttuğunu ve limit anahtarlarının amaçlandığı gibi çalıştığını kontrol edin.
• Dokümantasyon: Tarih, denetimi yapan kişi ve bulunan ve ele alınan sorunlar da dahil olmak üzere tüm denetimlerin kaydını tutun. Bu dokümantasyon, ekipmanın bakım geçmişinin izlenmesine ve daha fazla dikkat gerektiren yinelenen sorunların belirlenmesine yardımcı olacaktır.
• Üretici yönergelerini takip edin: Kaldırma ekipmanının incelenmesi ve bakımı için her zaman üreticinin yönergelerine başvurun. Bu yönergeler nelerin kontrol edilmesi ve denetimlerin ne sıklıkta yapılması gerektiği konusunda ayrıntılı talimatlar sağlayacaktır.

Kaldırma ekipmanını incelerken bu adımların izlenmesi kaza riskini önemli ölçüde azaltabilir ve kaldırma operasyonlarına katılan tüm çalışanların güvenliğini sağlayabilir.

2. Ekipmanın Kapasitesini Aşmayın​

Kaldırma ekipmanının aşırı yüklenmesi ekipmanın arızalanmasına ve ciddi kazalara yol açabilir. Her zaman ekipmanın maksimum kapasitesine uymak ve kaldırılan yük için uygun olduğundan emin olmak önemlidir. İşte takip edilmesi gereken bazı ipuçları:

• Ekipmanın kapasitesini bilin: Genellikle ekipmanın üzerinde veya üreticinin kılavuzlarında belirtilen kaldırma ekipmanının maksimum kapasitesini öğrenin. Bu kapasite, ekipmanın güvenli bir şekilde kaldırmak üzere tasarlandığı maksimum ağırlıktır.
• Yükün ağırlığını belirleyin: Herhangi bir yükü kaldırmaya çalışmadan önce ağırlığını doğru bir şekilde belirleyin. Bu, kantar kullanılarak veya nakliye belgelerine ya da ürün özelliklerine bakılarak yapılabilir. Kaldırma işleminde kullanılan ek donanım veya ataşmanların ağırlığını da göz önünde bulundurun.
• Doğru ekipmanı seçin: Yükün ağırlığına ve şekline bağlı olarak uygun kaldırma ekipmanını seçin. Ekipmanın kapasite, boyutlar ve donanım sistemiyle uyumluluk açısından belirli yüke uygun olduğundan emin olun.
• Yükü eşit şekilde dağıtın: Kaldırmadan önce yükün iyi dengelendiğinden ve düzgün şekilde sabitlendiğinden emin olun. Yükün eşit dağıtılmaması ekipman üzerinde baskıya neden olabilir ve arıza veya kazalara yol açabilir.
• Kaldırma sırasında yükü izleyin: Tüm kaldırma işlemi boyunca yüke göz kulak olun. Herhangi bir dengesizlik, stres veya ekipman arızası belirtisi görülürse, işlemi derhal durdurun ve devam etmeden önce sorunu ele alın.

Bu yönergeleri izleyerek ve ekipmanın kapasitesini asla aşmayarak, kaldırma operasyonlarına katılan tüm çalışanların güvenliğini sağlayabilir ve aşırı yüklemeden kaynaklanan kazaları önleyebilirsiniz.

3. Çalışanları Uygun Şekilde Eğitin​

Kaldırma ekipmanının güvenli kullanımını sağlamak için uygun eğitim şarttır. Çalışanlara kapsamlı ve güncel eğitim verilmesi kazaların önlenmesine ve daha güvenli bir çalışma ortamı yaratılmasına yardımcı olacaktır. Çalışanları kaldırma ekipmanlarını kullanmaları için eğitirken göz önünde bulundurulması gereken bazı önemli hususlar şunlardır:

• Kapsamlı eğitim: Ekipmanın yeteneklerini, sınırlamalarını ve potansiyel tehlikelerini kapsayan bir eğitim verin. Bu, ekipmanın güvenli bir şekilde nasıl çalıştırılacağını, inceleneceğini ve bakımının nasıl yapılacağını ve olası sorunların nasıl tespit edileceğini ve bunlara nasıl müdahale edileceğini içermelidir.
• Uygulamalı deneyim: Çalışanların gözetim altında ekipmanı kullanarak pratik yapabilecekleri uygulamalı eğitimlere yer verin. Bu, güven oluşturmaya yardımcı olacak ve ekipmanı gerçek dünya koşullarında rahatça kullanmalarını sağlayacaktır.
• Eğitim güncellemeleri: Yeni ekipmanlar piyasaya sürüldüğünde tazeleme kursları ve eğitim oturumları sunarak çalışanların eğitimlerini güncel tutun. Bu, en son güvenlik önlemlerini ve en iyi uygulamaları bilmelerini sağlayacaktır.
• Sertifikasyon ve yeterlilikler: Çalışanların kullandıkları kaldırma ekipmanı için uygun sertifikaları veya nitelikleri aldığından emin olun. Buna vinç operatörü sertifikaları, forklift lisansları veya sektöre özgü diğer nitelikler dahil olabilir.
• Sürekli öğrenmeyi teşvik edin: Çalışanları sektör çalıştaylarına, seminerlere veya konferanslara katılmaya teşvik ederek sürekli öğrenme ve iyileştirme kültürünü destekleyin. Bu, en son güvenlik yönergeleri ve en iyi uygulamalar hakkında bilgi sahibi olmalarına yardımcı olacaktır.

Kaldırma ekipmanı kullanan çalışanlar için kapsamlı ve sürekli eğitim sağlayarak kaza riskini azaltabilir, verimliliği artırabilir ve herkes için daha güvenli bir çalışma ortamı yaratabilirsiniz.

4. Düzenli Muayene ve Bakım​

Kaldırma ekipmanının doğru çalışmasını, verimli performans göstermesini ve kullanımının güvenli olmasını sağlamak için düzenli muayene ve bakım şarttır. Düzgün çalışmasını sağlamak için, kaldırma ekipmanı üreticinin yönergelerini takip eden kalifiye personel tarafından muayene ve bakıma tabi tutulmalıdır.

Muayene ve bakım sıklığı üreticinin tavsiyelerine, ekipmanın kullanım sıklığına ve diğer faktörlere göre belirlenmelidir. Yetkili bir kişi kaldırma ekipmanını ve aksesuarlarını ilk kez kullanmadan önce iyice incelemelidir. Yetkili kişi daha sonra düzenli kullanım, onarım veya planlı bakım sırasında yönetmeliklere veya bir muayene planına göre periyodik kontroller yapmalıdır.

Bir güvenlik denetimi kontrol listesi, bozulmanın riske neden olabileceği kritik özelliklerin doğrulanmasına yardımcı olabilir. Kontrol listesi tel halatlar, zincirler, kancalar, frenler ve limit anahtarları gibi temel bileşenleri kapsamalıdır. Kontrol listesi ayrıca üretici tarafından ekipmanla birlikte verilen talimatlarda belirtilen artık risklerin belirlenmesine de yardımcı olabilir.

5. Ataşmanların Doğru Kullanımı​

Üretici tarafından belirtilen uygun ataşmanların kullanılması güvenli kaldırma ekipmanı operasyonları için çok önemlidir. Üretici, belirli bir ekipman modeli için özel ataşmanlar sağlar ve yalnızca bu ataşmanların kullanılması önemlidir. Uyumsuz ataşmanların kullanılması ekipman arızasına yol açarak kazalara ve yaralanmalara neden olabilir.

Her ataşmanın kullanımdan önce dikkate alınması gereken belirli yük değerleri ve diğer gereksinimleri vardır. Örneğin, ekipmanın kaldırabileceğinden daha düşük yük değerine sahip bir kancanın kullanılması kancanın bükülmesine veya kırılmasına neden olarak yükün düşmesine ve kazalara veya yaralanmalara yol açabilir. Benzer şekilde, uyumsuz veya uygun olmayan sapanlar veya zincirler kullanmak yükün kaymasına veya düşmesine neden olarak kazalara yol açabilir.

Ataşmanın doğru şekilde takıldığından ve sabitlendiğinden emin olmak da çok önemlidir. Ataşman, kaldırma ekipmanıyla doğru şekilde hizalanmalı ve uygun cıvatalar, pimler veya üretici tarafından belirtilen diğer araçlar kullanılarak güvenli bir şekilde sabitlenmelidir.

6. Asla Yükün Altında Durmayın​

Yükün altında asla durmamak, kaldırma ekipmanı güvenliğinde her zaman uyulması gereken temel bir kuraldır. Bir şeylerin ters gitmesi halinde yükün veya kaldırma ekipmanının altında kalmamak için taşınan yükten güvenli bir mesafede durmak şarttır.

Yükün altında durmak, çalışanların kaldırma ekipmanını kullanırken yaptıkları yaygın bir hatadır ve ciddi yaralanmalara veya ölümlere yol açabilir. Örneğin, yük doğru şekilde sabitlenmemişse veya aşırı yüklenmişse kayabilir veya düşerek altındaki herhangi birine çarpabilir.

Çalışanlar kaldırma işlemleri sırasında daima güvende olmalı, tercihen yükün hareketini gözlemleyebilecekleri ve gerekirse müdahale edebilecekleri bir mesafede durmalıdır. Ayrıca, sallanma veya kayma gibi dengesiz yük belirtilerini tespit etmek ve kazaları önlemek için uygun önlemleri almak üzere eğitilmelidirler.

7. Uygun Depolama​

Kaldırma ekipmanının uygun şekilde depolanması, ekipmanın iyi durumda kalmasını ve kullanımının güvenli olmasını sağlamak için çok önemlidir. Kaldırma ekipmanı kullanılmadığında, temiz, kuru ve güvenli olan belirlenmiş depolama alanlarında uygun şekilde saklanmalıdır.

Kaldırma ekipmanını doğru şekilde depolamak için aşağıdaki yönergelere uyulmalıdır:

• Ekipmanı temizleyin: Kaldırma ekipmanını depolamadan önce, kir, döküntü veya kirleticileri gidermek için iyice temizlenmelidir. Ekipmanın temizlenmesi korozyonun ve kritik bileşenlerin hasar görmesinin önlenmesine yardımcı olarak ekipmanın iyi çalışır durumda kalmasını sağlar.
• Ekipmanı inceleyin: Temizledikten sonra, herhangi bir aşınma, yıpranma veya hasar belirtisi olup olmadığı incelenmelidir. Bulunan herhangi bir sorun, kullanım sırasında tehlikeli hale gelmelerini önlemek için derhal ele alınmalıdır.
• Ekipmanı belirlenmiş bir alanda saklayın: Kaldırma ekipmanı temiz, kuru ve güvenli olan belirlenmiş depolama alanlarında saklanmalıdır. Depolama alanı kimyasallar, keskin nesneler veya aşırı sıcaklıklar gibi tehlikelerden uzak olmalıdır.
• Ekipmanı koruyun: Kaldırma ekipmanı yağmur, kar veya doğrudan güneş ışığı gibi, ekipmanın kritik bileşenlerinde hasara veya korozyona neden olabilecek unsurlardan korunmalıdır.
• Uygun depolama ekipmanı kullanın: Kaldırma ekipmanı, hasarı önlemek ve ekipmanın iyi çalışır durumda kalmasını sağlamak için raflar veya kızaklar gibi uygun depolama ekipmanı kullanılarak depolanmalıdır.

Kaldırma ekipmanının uygun şekilde depolanması kaza riskini azaltır ve ekipmanın iyi çalışır durumda kalmasını sağlar. Ekipmanın ihtiyaç duyulduğunda güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için düzenli inceleme ve bakım da yapılmalıdır.

8. Acil Durum Prosedürleri​

Acil durum prosedürleri, çalışanların acil durumlarda hızlı ve etkili bir şekilde müdahale etmesini sağlamak için kaldırma ekipmanı güvenliğinde kritik öneme sahiptir. Çalışanlar sakin kalmalarına, uygun şekilde tepki vermelerine ve kendileri ve başkaları için riskleri en aza indirmelerine yardımcı olmak için acil durum prosedürleri konusunda eğitilmelidir.

Acil durum prosedürleri aşağıdakileri içerebilir:

• Ekipmanın durdurulması: İşçiler acil durumlarda kaldırma ekipmanını hızlı ve güvenli bir şekilde durdurmak üzere eğitilmelidir. Kazaları önlemek için ekipmanın güç kaynağını nasıl kapatacaklarını veya yükü kontrollü bir şekilde nasıl bırakacaklarını bilmelidirler.
• Alanın boşaltılması: Çalışanlar acil durumlarda hızlı ve güvenli bir şekilde nasıl tahliye edileceklerini bilmelidir. Belirlenmiş tahliye yollarını ve toplanma noktalarını ve alanı tahliye ederken diğerlerine nasıl yardımcı olacaklarını bilmelidirler.
• İlk yardım uygulamak: Çalışanlar, tıbbi uzmanlar gelene kadar yaralı çalışanlara yardım etmek için kalp masajı, boğulma kurtarma ve yaraları tedavi etme gibi ilk yardım prosedürleri konusunda eğitilmelidir.
• Acil durumların bildirilmesi: Çalışanlar acil durumları derhal amirleri veya acil durum hizmetleri gibi uygun personele bildirmeleri konusunda eğitilmelidir.

Çalışanlar ayrıca acil durum ekipmanlarını ve kaldırma ekipmanlarına ilişkin prosedürleri de bilmelidir. Örneğin, vinç kullanan işçiler acil durumlarda acil durdurma düğmelerini, acil indirme prosedürlerini ve vincin kurtarma planını nasıl kullanacaklarını bilmelidir.

9. Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Kullanın​

Kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanımı, çalışanları kaldırma işlemleriyle ilişkili potansiyel tehlikelerden korumak için kaldırma ekipmanı güvenliğinde çok önemlidir. Gerekli KKD türü, belirli kaldırma ekipmanına, yapılan işe ve ilgili potansiyel tehlikelere bağlıdır.

Aşağıda, kaldırma işlemleri sırasında gerekli olabilecek KKD örnekleri verilmiştir:

• Baretler, kafayı aletler veya döküntüler gibi düşen nesnelerden korur.
• Güvenlik gözlükleri veya koruyucu gözlükler: Güvenlik gözlükleri veya koruyucu gözlükler gözleri uçuşan döküntülerden veya diğer tehlikelerden korur.
• Eldivenler: Malzeme veya ekipman taşırken eldivenler elleri kesiklere, sıyrıklara ve diğer yaralanmalara karşı korur.
• Güvenlik ayakkabısı: Güvenlik ayakkabıları ayakları düşen nesnelerden ve diğer tehlikelerden korur.
• Yüksek görünürlüklü giysiler: Yüksek görünürlüklü giysiler, özellikle düşük ışık koşullarında çalışanların daha görünür olmasını sağlayarak kaza riskini azaltır.
• Solunum maskeleri: Solunum maskeleri çalışanları toz, duman veya diğer tehlikeli maddeleri solumaktan korur.
• İşitme koruması: Kulak tıkacı veya kulaklık gibi işitme koruması, çalışanları gürültüye bağlı işitme kaybından korur.

İşçiler KKD kullanımı, uygun şekilde giyilmesi ve bakımı konusunda uygun eğitimi almalıdır. KKD ayrıca aşınma veya hasar belirtilerine karşı düzenli olarak incelenmeli ve gerektiğinde değiştirilmelidir.

10. Yükü Manuel Olarak Ayarlamayın​

Kaldırma ekipmanı kullanırken yükün manuel olarak ayarlanması önerilmez. Bunun yerine, operatörler yükü güvenli ve doğru bir şekilde hareket ettirmek ve yeniden konumlandırmak için kaldırma ekipmanının kontrollerini kullanmalıdır. Kaldırma ekipmanı bu görevleri güvenli ve verimli bir şekilde yerine getirmek üzere tasarlanmıştır ve yükün manuel olarak ayarlanması kazalara, yaralanmalara veya ekipman hasarına neden olabilir.

Operatörler kaldırma ekipmanını doğru şekilde çalıştırmak ve yükü güvenli şekilde hareket ettirmek ve yeniden konumlandırmak için uygun kontrolleri kullanmak üzere eğitilmelidir. Ayrıca ekipmanın ağırlık ve kapasite sınırlarının farkında olmalı ve bunları aşmadıklarından emin olmalıdırlar, bu da ekipmanın arızalanmasına veya kazalara yol açabilir.

Ayrıca, operatörler yükü hareket ettirmeden önce, kaldırma işlemi sırasında yükün kaymasını veya düşmesini önlemek için doğru şekilde sabitlendiğinden ve dengelendiğinden emin olmalıdır. Operatörler ayrıca çevredeki potansiyel tehlikelerin farkında olmalı ve kazaları veya yaralanmaları önlemek için uygun önlemleri almalıdır.

Sonuç​

Vinçler, yük asansörleri ve forkliftler gibi ekipmanların kullanıldığı inşaat, imalat ve lojistik dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde kaldırma ekipmanı güvenliği çok önemlidir. İşyeri kazalarını, yaralanmaları ve ölümleri önlemek için kaldırma ekipmanlarını güvenli bir şekilde kaldırmak için on güvenlik kuralına uymak çok önemlidir.

Bu güvenlik kuralları arasında kaldırma ekipmanının düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımının yapılması, üretici tarafından belirtilen uygun ataşmanların kullanılması, yükün altında asla durulmaması, kullanılmadığı zamanlarda ekipmanın uygun şekilde depolanması, kişisel koruyucu ekipman kullanılması ve yükün manuel olarak ayarlanmaması yer almaktadır.

Ayrıca, uygun kaldırma teknikleri, acil durum prosedürleri konusunda eğitim ve yük kapasitesi sınırlarına uyulması, kaldırma ekipmanı kullanırken güvenliği sağlamak için çok önemlidir. Operatörler, ekipmanı güvenli ve verimli bir şekilde çalıştırmak için yeterli eğitime ve yetkinliğe sahip olmalıdır.

Kuruluşlar bu güvenlik kurallarına uyarak kaldırma ekipmanıyla ilgili kaza riskini önemli ölçüde azaltabilir, çalışanları ve çevredekileri koruyabilir, arıza süresini en aza indirebilir, işletme maliyetlerini düşürebilir ve genel üretkenliği koruyabilir.

Kaynak: