Enerjiyi ya da sinyali bir noktadan başka bir noktaya iletmek ya da taşımak üzere kullandığımız kabloların işlevlerini, tam performans ve en uzun süre ile yerine getirebilmeleri için tasarım, üretim ve test süreçleri kadar, kullanımı, nakliyesi ve depolanması da çok ciddi önem arz etmektedir.
Bilindiği üzere, kabloları fabrikadan son kullanıcıya taşımanın en yaygın ve güvenli yolu, makara kullanımıdır. Makaraların kullanımı, nakliye ve depolama şartları ne kadar doğru olursa, kablolar kurulum aşamasında, fabrikadan çıktığı hallerine o kadar yakın ve problemsiz olurlar.
Bu yazımız, makaraların nakliyesi, depolanması ve kullanılması sırasında meydana gelebilecek kaza ve kayıpları en aza indirmek için, alınması gereken önlemler ve kabloların daha verimli ve uzun ömürlü kullanılmaları için, yapılması gereken uygulamaları içeren tavsiyelerden oluşmaktadır.
1. MAKARALARIN KULLANILMASI
1.1. Makara Pozisyonu
Makaralar sadece dik durumda tutulmalı, yanakları üzerinde bırakılmamalıdır.
1.2. Yükleme
Makaralar, sadece ortalarındaki delik veya demir çubuktan tutularak ya da orta delikten geçirilen bir zincir yardımı ile kaldırılmalıdır. Zincir kullanırken, zincir ile makaranın yanakları arasında boşluk bırakmaya dikkat edilmelidir. Çapı 1,2m’den büyük makaralar söz konusu olduğunda, birden fazla makara aynı anda kaldırılmamalıdır.
1.3. Boşaltma
Makaraları araçtan (kamyon, gemi, vagon vb.) indirirken, doğru makineler (forklift, vinç vb.) kullanılmalıdır. Makaralar kesinlikle atılmamalı ve yüksekten bırakılmamalıdır.
1.4. Forklift Kullanımı
Forklift kullanılacaksa, makara, yanaklarından kaldırılmalı; forkliftin çatalları, makaranın iki yanağına da temas etmelidir. Makara, kesinlikle yanaklar arasındaki çakım tahtaları üzerinde kaldırılmamalıdır.
1.5. Yuvarlama
Makaralar, sadece kısa mesafeler için yuvarlanmalı; yuvarlanacak yüzey, düzgün ve pürüzsüz olmalıdır. Makara, yanaklarında bulunan ok yönünün tersi yönde yuvarlanmalıdır. Eğer makara üzerinde ok işareti yoksa, kablonun makara üzerinde gevşemesine izin vermemek için, makara, kablo sarım yönünde yuvarlanmalıdır.
1.6. Kablo Sağma
Kabloyu makaradan açarken;
1-Kablo alt ucu serbest bırakılmalıdır.
2-Kablo gerdirilmeden, taahhüt edilen maksimum çekme kuvvetini aşmadan ve sadece makara döndürülerek açılmalıdır.
3-Kablonun minimum bükme yarıçapı, kablo çapının 15 katına eşit veya daha büyük olmalıdır.
2. NAKLİYE KOŞULLARI
2.1. Makara Pozisyonu
Makaralar sadece dik durumda tutulmalı; yanakları üzerinde taşınmamalıdır. Yetkili olmayan kişilerin herhangi bir mekanik kaldırma ya da taşıma cihazını kullanmasına izin verilmemelidir.
2.2. Makaraların Sabitlenmesi
Makaraları sabitlemek için, takozlar kullanılmalıdır. Takozlar, makara yanakları arasına değil, yanakların altına yerleştirilmelidir. Takoz yerine, kesinlikle taş kullanılmamalıdır. Özel dikkat gösterilmesi gereken yüklerin taşınmasına izin verilmeden önce, tüm önlemlerin uygun şekilde alındığından emin olunuz.
2.3. Çivi Kullanılması
Makaraların sabitlenmesi amacıyla çivi kullanıldığında, çivi boyunun, makara yanak kalınlığından küçük olmasına dikkat edilmelidir.
2.4. Büyük Makaralar
Çapı 1,6m’den büyük olan makaraların sabitlenmesi için, mutlaka takoz kullanılmalı ve takozların üzerindeki makara, aracın tabanına değmemelidir. Kaldırma ve taşıma araçlarında izin verilen kapasitenin üzerinde ağırlıktaki yükler kesinlikle taşınmamalıdır.
2.5. Makaraların Bağlanması
Makaraların bağlanması halatlarla yapılmalı; halatlar, makaranın orta deliğinden geçirilerek bağlanmalıdır. Kesinlikle makaranın yanakları üzerinden bağlama yapılmamalıdır.
2.6. Birden Fazla Makaranın Yüklenmesi
Birden fazla makaranın yükleneceği durumlarda (bir veya iki katlı yüklemelerde), makaraların yanak yanağa temas etmesine dikkat edilmelidir. Bir makaranın yanaklarının, diğer makaraların çakım tahtaları üzerine gelmemesine dikkat edilmelidir.
3. DEPOLAMA ŞARTLARI
3.1.
Isı kaynaklarının yakınında depolanmamalıdır.
3.2.
Yüksek titreşim ve sarsıntının olabileceği yerlerde (gemi motor odası vb.) depolanmamalıdır.
3.3.
Düzensiz ve pürüzlü yerlerde depolanmamalıdır.
3.4.
Yumuşak yüzeyli yerlerde depolama yapılmamalıdır.
3.5.
Suya maruz kalabilecek mekanlarda depolama yapılmamalıdır. Tüm kablo sonları, su girişini engellemek amacıyla, her zaman kapalı tutulmalıdır. Makaraları paletler ya da değişik destekler ile yerden yüksekte depolamak tercih edilebilir. Nemli yerlerde, makaralar arasında 8cm bırakmak, hava dolaşımına imkan vermesi nedeniyle tavsiye edilir.
3.6.
Uzun süreli depolamalarda, (6 ay ve fazlası) makaralar, güneş, yağmur gibi etkenlerden korunacak şekilde depolanmalıdır.
