Sigortalıların hastalanması, iş kazası geçirmesi, meslek hastalığına maruz kalması veya analık hallerinde istirahat raporu almaları çalışma hayatında sıkça karşılaşılan bir durum. Sosyal güvenlik uygulamalarında, özellikle kısa vadeli sigorta hükümlerinde istirahat raporu önemli bir yere sahip. Ayrıca gerek işverenlerin gerekse de sigortalıların istirahat raporu alırken ve aldıktan sonra dikkat etmeleri gereken bazı noktalar var.
İşte istirahat raporunda bilinmesi ve dikkat edilmesi gereken hususlar…
Raporun Süresi Ne Kadar Olabilir?
İstirahat raporları sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık hizmet sunucularında Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen hekimlerce düzenlenmesi gerekiyor.
Ayaktan tedavilerde sigortalıya tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün istirahat verilebiliyor. İstirahat sonrasında kontrol muayenesi raporda belirtilmiş ise toplam süre 20 günü geçmemek kaydı ile istirahat uzatılabiliyor.
20 günü aşan istirahat raporlarının ise sağlık kurulunca verilmesi gerekli. Sağlık kurulunun ilk vereceği istirahat süresi sigortalının tedavi altına alındığı tarihten başlamak üzere altı ayı geçemiyor. Tedaviye devam edilmesi hâlinde malûllük hâlinin önlenebileceği veya önemli oranda azaltılabileceği sağlık kurulu raporu ile tespit edilirse söz konusu altı aylık süre uzatılabiliyor.
İstirahat raporunun işyeri hekimlerince de verilmesi mümkün. Ancak bu süre oldukça kısa. Bakanlıkça yetki tanınan işyeri hekimi bir kerede en fazla 2 gün istirahat verebiliyor.
İstirahat Raporu Nasıl Düzenlenmeli?
İstirahat raporlarında sigortalının çalışıp çalışamayacağı veya kontrol muayenesinin yapılıp yapılmayacağı hususu mutlaka belirtilmeli.
İstirahat raporunun bir nüshası çalışılan işyerine ibraz edilmesi için sigortalılara verilmek, bir nüshası Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmek üzere en az iki nüsha olarak düzenlenmeli.
Sigortalı Yurtdışındaysa
Normal şartlarda ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde görülen tedavi sonucu alınan raporların Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulları tarafından onaylanması gerekiyor.
Ancak sigortalılara ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki tedavileri sonucu verilen istirahat raporlarının ilgili ülke mevzuatına uygun olduğunun ülkemiz dış temsilciliklerince onanması hâlinde, Kurumca yetkilendirilen hekim ve sağlık kurullarının ayrıca onayı aranmıyor.
İstirahatli Olan Sigortalı SGK’ya Bildirilmeli
İstirahatli Olan Sigortalıların İşyerinde Çalışmadıklarına Dair Bildirimin İşverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumuna Gönderilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin 5 inci maddesine göre, istirahatli olan sigortalının SGK’ya bildirilmesi gerekiyor.
Buna göre, bildirimin, internet adresinde “İŞVEREN” menüsü, “Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi”, “Kullanıcı Şifre Ekranı”, “Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri”, “Giriş” bölümünde yer alan bilgiler kaydedilmek suretiyle işverenler tarafından sigortalıların hak ettikleri istirahat süresinin bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait aylık prim hizmet belgesinin (2018 yılından itibaren, muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin) verileceği son gün mesai bitimine kadar elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmesi zorunlu.
Ancak söz konusu yükümlülüğün işverenleri rahatlatan önemli bir istisnası var. Aylık prim hizmet belgesinde eksik gün nedeni olarak geçen 01 kodu ile (istirahat) bildirilen sigortalılar için bu bildirim çalışılmadığına dair bildirim yerine geçiyor ve ayrıca bildirim yapmak zorunda kalınmıyor.
Bildirim Yapılmazsa Ceza Var
Sigortalının istirahatli olduğuna dair bildirimi yukarıda belirttiğimiz şekilde göndermeyen veya yukarıda belirtilen süre dışında gönderen işverenler hakkında idari para cezası uygulanıyor.
Buna göre; (4/a) kapsamındaki sigortalılara geçici iş göremezlik ödeneği ödemelerinde Sosyal Güvenlik Kurumunca işverenlerden istenilen bu bildirimlerin;
a) Belirlenen süre içerisinde ve elektronik ortamda yapılmaması halinde sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri,
b) Hiç yapılmaması halinde ise sigortalı başına aylık asgari ücretin yarısı
tutarında idari para cezası uygulanıyor.
Yani 2017 yılı kıstas alındığında, bildirimin belirlenen süre içerisinde ve elektronik ortamda yapılmaması halinde sigortalı başına 177,75 TL tutarında; hiç yapılmaması halinde ise sigortalı başına 888,75 TL idari para cezası ödenmesi gerekiyor.
Ancak tekrar belirtelim ki aylık prim hizmet belgesinde eksik gün nedeni olarak geçen 01 kodu ile (istirahat) bildirilmesi halinde ayrıca bildirime gerek kalmıyor ve ceza söz konusu olmuyor.
MEHMET BULUT
sadettinorhan.net
13.03.2017
İşte istirahat raporunda bilinmesi ve dikkat edilmesi gereken hususlar…
Raporun Süresi Ne Kadar Olabilir?
İstirahat raporları sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık hizmet sunucularında Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen hekimlerce düzenlenmesi gerekiyor.
Ayaktan tedavilerde sigortalıya tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün istirahat verilebiliyor. İstirahat sonrasında kontrol muayenesi raporda belirtilmiş ise toplam süre 20 günü geçmemek kaydı ile istirahat uzatılabiliyor.
20 günü aşan istirahat raporlarının ise sağlık kurulunca verilmesi gerekli. Sağlık kurulunun ilk vereceği istirahat süresi sigortalının tedavi altına alındığı tarihten başlamak üzere altı ayı geçemiyor. Tedaviye devam edilmesi hâlinde malûllük hâlinin önlenebileceği veya önemli oranda azaltılabileceği sağlık kurulu raporu ile tespit edilirse söz konusu altı aylık süre uzatılabiliyor.
İstirahat raporunun işyeri hekimlerince de verilmesi mümkün. Ancak bu süre oldukça kısa. Bakanlıkça yetki tanınan işyeri hekimi bir kerede en fazla 2 gün istirahat verebiliyor.
İstirahat Raporu Nasıl Düzenlenmeli?
İstirahat raporlarında sigortalının çalışıp çalışamayacağı veya kontrol muayenesinin yapılıp yapılmayacağı hususu mutlaka belirtilmeli.
İstirahat raporunun bir nüshası çalışılan işyerine ibraz edilmesi için sigortalılara verilmek, bir nüshası Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmek üzere en az iki nüsha olarak düzenlenmeli.
Sigortalı Yurtdışındaysa
Normal şartlarda ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde görülen tedavi sonucu alınan raporların Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulları tarafından onaylanması gerekiyor.
Ancak sigortalılara ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki tedavileri sonucu verilen istirahat raporlarının ilgili ülke mevzuatına uygun olduğunun ülkemiz dış temsilciliklerince onanması hâlinde, Kurumca yetkilendirilen hekim ve sağlık kurullarının ayrıca onayı aranmıyor.
İstirahatli Olan Sigortalı SGK’ya Bildirilmeli
İstirahatli Olan Sigortalıların İşyerinde Çalışmadıklarına Dair Bildirimin İşverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumuna Gönderilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin 5 inci maddesine göre, istirahatli olan sigortalının SGK’ya bildirilmesi gerekiyor.
Buna göre, bildirimin, internet adresinde “İŞVEREN” menüsü, “Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi”, “Kullanıcı Şifre Ekranı”, “Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri”, “Giriş” bölümünde yer alan bilgiler kaydedilmek suretiyle işverenler tarafından sigortalıların hak ettikleri istirahat süresinin bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait aylık prim hizmet belgesinin (2018 yılından itibaren, muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin) verileceği son gün mesai bitimine kadar elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmesi zorunlu.
Ancak söz konusu yükümlülüğün işverenleri rahatlatan önemli bir istisnası var. Aylık prim hizmet belgesinde eksik gün nedeni olarak geçen 01 kodu ile (istirahat) bildirilen sigortalılar için bu bildirim çalışılmadığına dair bildirim yerine geçiyor ve ayrıca bildirim yapmak zorunda kalınmıyor.
Bildirim Yapılmazsa Ceza Var
Sigortalının istirahatli olduğuna dair bildirimi yukarıda belirttiğimiz şekilde göndermeyen veya yukarıda belirtilen süre dışında gönderen işverenler hakkında idari para cezası uygulanıyor.
Buna göre; (4/a) kapsamındaki sigortalılara geçici iş göremezlik ödeneği ödemelerinde Sosyal Güvenlik Kurumunca işverenlerden istenilen bu bildirimlerin;
a) Belirlenen süre içerisinde ve elektronik ortamda yapılmaması halinde sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri,
b) Hiç yapılmaması halinde ise sigortalı başına aylık asgari ücretin yarısı
tutarında idari para cezası uygulanıyor.
Yani 2017 yılı kıstas alındığında, bildirimin belirlenen süre içerisinde ve elektronik ortamda yapılmaması halinde sigortalı başına 177,75 TL tutarında; hiç yapılmaması halinde ise sigortalı başına 888,75 TL idari para cezası ödenmesi gerekiyor.
Ancak tekrar belirtelim ki aylık prim hizmet belgesinde eksik gün nedeni olarak geçen 01 kodu ile (istirahat) bildirilmesi halinde ayrıca bildirime gerek kalmıyor ve ceza söz konusu olmuyor.
MEHMET BULUT
sadettinorhan.net
13.03.2017