“Mobbing” iş yerinde çalışanın/çalışanların, başka bir çalışanı/çalışanları; rahatsız edici, huzursuz edici, sıkıntı verici şekilde, sözlü ya da davranışlarıyla taciz etmesidir. “BEZDİRİ” (Türk Dil Kurumu’nun mobbing’i tanımlama şekli) iş yerinde psikolojik taciz, psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, rahatsız etme, sıkıntı verme şeklinde karşımıza çıkabilmektedir.
19.yüzyılda biyologlar tarafından kullanılan “mobbing” terimi, ilk kez 1960 yılında Etholog Konrad Lorenz tarafından; bazı hayvan hareketlerini tanımlamak için kullanılmıştır. Mobbing kelimesinin kökü olan “mob” sözcüğünün yasaya uygun olmayan, aşırı şiddet içeren anlamına geldiğini bilen Lorenz, yaptığı deneylerde büyük bir hayvanın tehdidi karşısında, savunmasız kalan küçük hayvana yapılanı tanımlamak için kullanmıştır. Daha sonra İsviçreli doktor Peter Paul Heinemann 1972 yılında okulda yaşanan bir durumdan yola çıkarak, “bir grup çocuğunun, bir çocuğa karşı baskıcı, rahatsız edici hareketlerini” mobbing olarak tanımlamıştır. Aynı zamanda okullarda yaşanan tacizi işyerlerinde yaşananlarla ayırt edebilmek için: “bullying” yani zorbalık kelimesi bir çok otorite tarafından kullanılmıştır.
İşyerinde ilk defa; 1980 li yılların başında, Alman endüstri psikoloğu Heinz Leyman “duygusal taciz” kavramıyla mobbingi işlemiş; çıkış şeklini, doğabilecek sonuçları anlatmıştır.
Ülkemizde mobbing ilk defa Borçlar Kanunu Tasarısı ile hayatımıza gitmiştir. Ülkemizde ilk mobbing davası Toprak Mahsulleri Ofisi’nde çalışan Ş.T. tarafından açılmıştır. Uğradığı psikolojik baskı ile depresyona girdiğini belirterek 15.000 TL değerinde dava açmıştır. Açtığı davayı kazanmıştır. Ancak kazanmasına rağmen alınan bilgilere göre, ona yapılan mobbing devam etmiştir.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, mobbing sanal ortamda da yapılmaya başlamıştır. Teknolojik ürünleri kullanarak çekilen fotoğraf, kayıt vs. internet üzerinden çeşitli sosyal medya ortamlarında yayınlanabilmektedir. Buna da “sanal mobbing” denmektedir.
Hizmet sektöründe yoğun görülmekle birlikte özellikle sağlık ve eğitim sektöründe çok yaygın olduğunu söyleyebiliriz.
Bıktırma, yıldırma, sağlanan haklardan yararlanmasına izin vermeme, dışlama, zorla farklı görevlere yönlendirilme, herkesin içinde küçük düşürme gibi davranışlar psikolojik taciz olarak adlandırılıyor ve bahsettiğimiz sürelerde zararları ortaya çıkıyor.
Mobbinge maruz kalan kişiler gördükleri baskıyla, tacizle işlerini verimli bir şekilde yapamamaktadırlar. Üstelik araştırmalara göre en az mobbing süresi 6 ay olarak görülmektedir. Ortalaması 15 ay olarak baz alınmış ve etkilerinin 29-46 ay arasında ağır bir şekilde ortaya çıktığı belirlenmiştir…
Saygı Günenç
Aralık/2013
19.yüzyılda biyologlar tarafından kullanılan “mobbing” terimi, ilk kez 1960 yılında Etholog Konrad Lorenz tarafından; bazı hayvan hareketlerini tanımlamak için kullanılmıştır. Mobbing kelimesinin kökü olan “mob” sözcüğünün yasaya uygun olmayan, aşırı şiddet içeren anlamına geldiğini bilen Lorenz, yaptığı deneylerde büyük bir hayvanın tehdidi karşısında, savunmasız kalan küçük hayvana yapılanı tanımlamak için kullanmıştır. Daha sonra İsviçreli doktor Peter Paul Heinemann 1972 yılında okulda yaşanan bir durumdan yola çıkarak, “bir grup çocuğunun, bir çocuğa karşı baskıcı, rahatsız edici hareketlerini” mobbing olarak tanımlamıştır. Aynı zamanda okullarda yaşanan tacizi işyerlerinde yaşananlarla ayırt edebilmek için: “bullying” yani zorbalık kelimesi bir çok otorite tarafından kullanılmıştır.
İşyerinde ilk defa; 1980 li yılların başında, Alman endüstri psikoloğu Heinz Leyman “duygusal taciz” kavramıyla mobbingi işlemiş; çıkış şeklini, doğabilecek sonuçları anlatmıştır.
Ülkemizde mobbing ilk defa Borçlar Kanunu Tasarısı ile hayatımıza gitmiştir. Ülkemizde ilk mobbing davası Toprak Mahsulleri Ofisi’nde çalışan Ş.T. tarafından açılmıştır. Uğradığı psikolojik baskı ile depresyona girdiğini belirterek 15.000 TL değerinde dava açmıştır. Açtığı davayı kazanmıştır. Ancak kazanmasına rağmen alınan bilgilere göre, ona yapılan mobbing devam etmiştir.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, mobbing sanal ortamda da yapılmaya başlamıştır. Teknolojik ürünleri kullanarak çekilen fotoğraf, kayıt vs. internet üzerinden çeşitli sosyal medya ortamlarında yayınlanabilmektedir. Buna da “sanal mobbing” denmektedir.
Hizmet sektöründe yoğun görülmekle birlikte özellikle sağlık ve eğitim sektöründe çok yaygın olduğunu söyleyebiliriz.
Bıktırma, yıldırma, sağlanan haklardan yararlanmasına izin vermeme, dışlama, zorla farklı görevlere yönlendirilme, herkesin içinde küçük düşürme gibi davranışlar psikolojik taciz olarak adlandırılıyor ve bahsettiğimiz sürelerde zararları ortaya çıkıyor.
Mobbinge maruz kalan kişiler gördükleri baskıyla, tacizle işlerini verimli bir şekilde yapamamaktadırlar. Üstelik araştırmalara göre en az mobbing süresi 6 ay olarak görülmektedir. Ortalaması 15 ay olarak baz alınmış ve etkilerinin 29-46 ay arasında ağır bir şekilde ortaya çıktığı belirlenmiştir…
Saygı Günenç
Aralık/2013
