İş Kazasının Kapsamı ve Örnekler
14 Eylül 2015
Ülkemizde her yıl 80.000 – 90.000 İş kazası ve bunlardan dolayı 1500-1800 ölüm, 3500 – 4000 maluliyet olmaktadır.
İş kazası istatistiğine göre her ölümlü iş kazasının ardında 10.000 ucuz atlatılan kaza veya 100.000 güvensiz hareket bulunmaktadır. O nedenle kayıtların tam tutulması ve olayların nedeninin araştırılması çok önemlidir.
Bir olayın iş kazası olarak nitelendirilebilmesi için dört unsurun gerçekleşmesi gerekir. Bunlar;
1.Kazaya uğrayanın sigortalı olması,
2.Kazalının hemen veya sonradan bedenen veya ruhen özre uğramış olması,
3.Sigortalının yer ve zaman itibariyle 5510/13. maddede sayılan hususlardan birine göre kazaya uğraması, Yani
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,
c)Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
4.Kazada nedensellik “illiyet” bağının bulunmasıdır.
Buna göre,
İşyerinde bulunuyorken, dışarıdan gelen taş, kurşun vb ile yaralanma iş kazasıdır.
İşyerinde herhangi bir olay olmadan kalp krizi veya felç geçirme iş kazasıdır.
İşyerinde dinlenirken, spor yaparken, yemek yerken başımıza gelen kazaların hepsi iş kazasıdır.
İşyeri içindeyken intihar etme veya vardiyamızı teslim ettikten sonra tam eve giderken ayağımızın kayıp düşme sonucu kafa travması gibi bir şey olsa bile veya izinliyken işyerine arkadaşımızı görmeye geldiğimiz zaman içinde başımıza bir şey gelirse yine iş kazasıdır.
Yargıtay’a göre, endüstri meslek lisesi öğrencisinin işyerinde uğradığı kaza iş kazası olarak nitelendirilmiştir.
**
Bir apartman görevlisi bakkala gönderilirse ve yolda yaralanırsa iş kazasıdır.
Gece bekçisi yemek için her zamanki anlaşmalı lokantaya giderken kazaya uğrarsa iş kazasıdır.
Çalışan, şehir içi görevlendirildi, işini halledemeden öğle tatili oldu. O da sinemaya gitti. Sinemada çıkan olayda yaralandı. İş kazasıdır.
Çalışan, işyeri dışında görevlendirildiği işini hallettikten sonra geçerken bir arkadaşına uğradı, oradan çıkarken kaza sonucu öldü. İş kazasıdır.
Kişi şehir dışı görevlendirildi, bindiği uçak düştü veya lokantada zehirlendi. Hepsi aynı zamanda iş kazasıdır.
Nasıl işyerinde meydana gelen kazaların nedenleri üzerinde durulmadan iş kazası deniyorsa, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla işyerinin dışına çıkan çalışan da, herhangi bir nedenle kazaya uğrarsa bu kazanın da iş kazası olarak nitelendirilmesi gerekir.
Sigortalı çalışanın, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla işyerinden uzaklaştığında, boş zamanlarını normal bir yaşantı içerisinde değerlendirmesi doğaldır.
Sigortalı çalışan boş zamanlarını, sinemaya, kahveye, eğlence yerine giderek değerlendirmesi mümkündür. Kuşkusuz, sigortalı boş zamanlarını normal bir yaşantı içinde geçirmek zorundadır; haklı bir neden olmadıkça rizikoyu artırmamalıdır.
**
Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında veya her zamanki durakta beklerken meydana gelen kaza iş kazasıdır. “ götürme sırasında” sözcüğü sadece servis aracında geçen süreyi değil servis aracına binmeden önceki süreyi de kapsar.
Sigortalının araca binerken veya inerken elini sıkıştırması, dışarıdan açılan ateş sonucu yaralanması, taşıt içinde diğer sigortalılarla kavga ederken yaralanması gibi durumlar da iş kazası sayılacaktır.
İşyeri kendisine sadece işe geliş gidiş için araç tahsis etmişse –bir kaynak olmadığından sadece yorum olarak yazıyorum- yoldaki yaralanmalar iş kazasıdır.
Başka şirketin servisiyle veya kendi aracıyla işe gidip gelme veya toplu taşıt sırasındaki kazalar iş kazası değildir.
**
Çalışan, emzirme izni sırasında eve giderken alışverişe gitmiş ve orda kaza olmuşsa iş kazasıdır.
İşyerinin kreşine izin verilen zamanlarda emzire için giderken işverenin sağladığı araç bozulur ve oradan işyeri taksi çağırır ve kaza olursa iş kazasıdır. Ancak kendilerine bekleyin ben araç temin edeceğim dedikleri halde çalışanlar taksi çağırıp giderler ve yolda kaza olursa iş kazası değildir.
**
Bir olayda, sigortalı işyerinde sıva yaparken iskeleden ayağı kayması sonucu düşmüş ve ayağında bir sıyrık meydana gelmiştir. Bu olaydan 8 gün sonra bu kişi septisemi şoku nedeniyle böbrek yetmezliğinden ölmüştür.
Yargıtay, ayaktaki sıyrık olayı ile septisemi hastalığı ve akut böbrek yetmezliği arasında uygun neden-sonuç bağı var ise, olay SGK.11/A hükmü çerçevesinde iş kazası sayılacağına karar vermiştir.
14 Eylül 2015
Ülkemizde her yıl 80.000 – 90.000 İş kazası ve bunlardan dolayı 1500-1800 ölüm, 3500 – 4000 maluliyet olmaktadır.
İş kazası istatistiğine göre her ölümlü iş kazasının ardında 10.000 ucuz atlatılan kaza veya 100.000 güvensiz hareket bulunmaktadır. O nedenle kayıtların tam tutulması ve olayların nedeninin araştırılması çok önemlidir.
Bir olayın iş kazası olarak nitelendirilebilmesi için dört unsurun gerçekleşmesi gerekir. Bunlar;
1.Kazaya uğrayanın sigortalı olması,
2.Kazalının hemen veya sonradan bedenen veya ruhen özre uğramış olması,
3.Sigortalının yer ve zaman itibariyle 5510/13. maddede sayılan hususlardan birine göre kazaya uğraması, Yani
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,
c)Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
4.Kazada nedensellik “illiyet” bağının bulunmasıdır.
Buna göre,
İşyerinde bulunuyorken, dışarıdan gelen taş, kurşun vb ile yaralanma iş kazasıdır.
İşyerinde herhangi bir olay olmadan kalp krizi veya felç geçirme iş kazasıdır.
İşyerinde dinlenirken, spor yaparken, yemek yerken başımıza gelen kazaların hepsi iş kazasıdır.
İşyeri içindeyken intihar etme veya vardiyamızı teslim ettikten sonra tam eve giderken ayağımızın kayıp düşme sonucu kafa travması gibi bir şey olsa bile veya izinliyken işyerine arkadaşımızı görmeye geldiğimiz zaman içinde başımıza bir şey gelirse yine iş kazasıdır.
Yargıtay’a göre, endüstri meslek lisesi öğrencisinin işyerinde uğradığı kaza iş kazası olarak nitelendirilmiştir.
**
Bir apartman görevlisi bakkala gönderilirse ve yolda yaralanırsa iş kazasıdır.
Gece bekçisi yemek için her zamanki anlaşmalı lokantaya giderken kazaya uğrarsa iş kazasıdır.
Çalışan, şehir içi görevlendirildi, işini halledemeden öğle tatili oldu. O da sinemaya gitti. Sinemada çıkan olayda yaralandı. İş kazasıdır.
Çalışan, işyeri dışında görevlendirildiği işini hallettikten sonra geçerken bir arkadaşına uğradı, oradan çıkarken kaza sonucu öldü. İş kazasıdır.
Kişi şehir dışı görevlendirildi, bindiği uçak düştü veya lokantada zehirlendi. Hepsi aynı zamanda iş kazasıdır.
Nasıl işyerinde meydana gelen kazaların nedenleri üzerinde durulmadan iş kazası deniyorsa, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla işyerinin dışına çıkan çalışan da, herhangi bir nedenle kazaya uğrarsa bu kazanın da iş kazası olarak nitelendirilmesi gerekir.
Sigortalı çalışanın, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla işyerinden uzaklaştığında, boş zamanlarını normal bir yaşantı içerisinde değerlendirmesi doğaldır.
Sigortalı çalışan boş zamanlarını, sinemaya, kahveye, eğlence yerine giderek değerlendirmesi mümkündür. Kuşkusuz, sigortalı boş zamanlarını normal bir yaşantı içinde geçirmek zorundadır; haklı bir neden olmadıkça rizikoyu artırmamalıdır.
**
Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında veya her zamanki durakta beklerken meydana gelen kaza iş kazasıdır. “ götürme sırasında” sözcüğü sadece servis aracında geçen süreyi değil servis aracına binmeden önceki süreyi de kapsar.
Sigortalının araca binerken veya inerken elini sıkıştırması, dışarıdan açılan ateş sonucu yaralanması, taşıt içinde diğer sigortalılarla kavga ederken yaralanması gibi durumlar da iş kazası sayılacaktır.
İşyeri kendisine sadece işe geliş gidiş için araç tahsis etmişse –bir kaynak olmadığından sadece yorum olarak yazıyorum- yoldaki yaralanmalar iş kazasıdır.
Başka şirketin servisiyle veya kendi aracıyla işe gidip gelme veya toplu taşıt sırasındaki kazalar iş kazası değildir.
**
Çalışan, emzirme izni sırasında eve giderken alışverişe gitmiş ve orda kaza olmuşsa iş kazasıdır.
İşyerinin kreşine izin verilen zamanlarda emzire için giderken işverenin sağladığı araç bozulur ve oradan işyeri taksi çağırır ve kaza olursa iş kazasıdır. Ancak kendilerine bekleyin ben araç temin edeceğim dedikleri halde çalışanlar taksi çağırıp giderler ve yolda kaza olursa iş kazası değildir.
**
Bir olayda, sigortalı işyerinde sıva yaparken iskeleden ayağı kayması sonucu düşmüş ve ayağında bir sıyrık meydana gelmiştir. Bu olaydan 8 gün sonra bu kişi septisemi şoku nedeniyle böbrek yetmezliğinden ölmüştür.
Yargıtay, ayaktaki sıyrık olayı ile septisemi hastalığı ve akut böbrek yetmezliği arasında uygun neden-sonuç bağı var ise, olay SGK.11/A hükmü çerçevesinde iş kazası sayılacağına karar vermiştir.