İlliyet Bağını Kesen Sebepler
* Mücbir sebep: Deprem, yangın, sel vb. her türlü tedbir alınsa bile zararın önlenmesinin mümkün olmadığı durum.
* Zarar görenin ağır kusuru
* Üçüncü kişinin ağır kusuru
Bazı hallerde de fiili birden çok kişi gerçekleştirirken illiyet bağı farklı şekillerde karşımıza çıkar. Bu haller ortak illiyet, önüne geçen illiyet ve seçimlik illiyet olarak üçe ayrılır.
Ortak illiyet nedir?
Tek kişinin fiilinin zararı doğurmadığı, birden çok kişinin fiilinin zarara sebebiyet verdiği hallerde ortak illiyet hali ortaya çıkar. Örneğin, bir kişinin yalnız başına çalamayacağı ağırlıkta olan bir kasayı üç kişi birlikte çalarlarsa ortak illiyet hali ortaya çıkar. Bu halde fiile katılanlar zarardan dolayı müteselsil sorumlu olurlar.
Yarışan illiyet nedir?
Bir kişinin fiili zararı doğurmaya yetecekken birden çok kişi fiili gerçekleştirmişse yarışan illiyet hali ortaya çıkar. Bu halde de zararı verenler müteselsil sorumlu olurlar.
Önüne geçilen (farazi) illiyet nedir?
Gerçek ve önüne geçen sebeplerin varlığı halinde zarardan sorumlu olanın gerçek sebep olması halinde ortaya çıkar. Örneğin gemiye binmek üzere A’yı B’nin silahla ateş edip öldürmesi halinde a’nın bineceği geminin okyanusun ortasında batması ve sağ kurtulanın olmaması halinde B, A’yı kendisinin öldürmese de A’nın zaten batan gemide öleceğini ileri sürerek sorumluluktan kurtulması mümkün değildir.
Seçimlik (alternatif) illiyet nedir?
Birden çok kişinin hangisinin fiilinin zararı verdiği belirlenemiyorsa alternatif illiyet söz konusudur. Örneğin, bir futbol maçının galibiyetini kutlamak üzere sokağa çıkan birçok kişi havaya ateş etmiştir. Bu kişilerden birinin silahından çıkan mermi ile A vurulmuştur. Ateş eden kişiler tespit edilmiş ancak A’yı hangi silahtan çıkan merminin vurduğu tespit edilememişse seçimlik illiyet söz konusu olacaktır. Bu durumda zarardan kimse sorumlu tutulamayacaktır. Ancak birden çok kişinin fiili bir bütünü temsil ediyorsa hangi kişinin zararı verdiği tespit edilemese bile zarardan dolayı sorumluluk müteselsildir. Örneğin bir kavgada A, B ve C birleşerek D’yi dövmüşlerdir ve D’nin kolu kırılmıştır. D’nin kolunu kıran darbeyi kimin yaptığı bilinmezse A, B ve C kırılan koldan müteselsil sorumlu olurlar.