Son yıllarda sıkça söz edilen küresel pazarda rol oynayan şirketler (küresel şirketler), karlılık ve verimlilik üzerine odaklanmışlardır. Özellikle, 2007 yılında ABD’de mortgage kredilerinde oluşan yapısal bozulma sonucu başlayan küresel kriz ortamında verimlilik daha da önemli olmuştur. Verimliliği sadece aynı kaynakla daha çok üretim şeklinde yalın olarak tanımlamak yerine; üretim süreci ve teknikleriyle, çalışanlarla, kaliteyle, çevresiyle ve yeni yönetim anlayışıyla birlikte ele alınmalıdır [1]. Verimliliğin tanımında görüldüğü gibi ergonomi ile verimlilik arasında sıkı bir bağ vardır. Çünkü kaliteli mal veya hizmet üretimi, çevreyi bozmadan insanca bir ortamda gerçekleştirilmelidir.
Günümüzde ergonominin uygulama alanına baktığımız zaman, hem mal ve hem de hizmet üretimi sürecinde ergonominin gerekli olduğunu görebiliriz. Bu bağlamda ergonomi, birçok disiplini içermekte ve dolayısıyla ekip çalışmasının bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Örneğin, mal üretiminde ürün tasarımı, donanım, ofis, tarım, taşıt; hizmet üretiminde bilişim, yazılım, iş sağlığı ve güvenliği, sağlık kuruluşları gibi birçok alanda ergonominin uygulandığı görülmektedir.
Küresel veya ulusal pazarlarda firmalar, bir adım öne çıkabilmek için farklılık olarak ergonomi sözcüğünü reklamlarda kullanmaya başlamışlardır. Fakat reklamı yapılan ürünlerin ergonomik olduğunu karara bağlayan bir organizasyon bulunmamaktadır. Ülkemizde endüstri mühendisliği bulunan üniversitelerde veya büyük firmalarda kapsamlı ergonomi laboratuvarı bulunmamaktadır. Bu bağlamda genel olarak üretilen mamullerin ergonomik olduğunu söylemek büyük bir iddia olmaktadır. Çünkü ülkemizde ürünlerin ergonomik olup olmadığını belirleyen ne bir standart ne de bir yönetmelik vardır. Sadece kapalı alanların veya ofislerin havalandırma, ısıtma, aydınlatma, gürültü gibi çevre koşullarının yaklaşık değerleri bilimsel çalışmaların sonucu olarak verilmekte veya Avrupa Standartları’nda bulunabilmektedir [2]. Örneğin ofis ortamlarında sıcaklık 19-20 °C, ortalama bağıl nem %50 (20 °C sıcaklık için), sigarasız ortamda havalandırma 10 lt/sn, normal işler için ışıklandırma 250-500 lüks, normal çalışma ortamlarında gürültü maksimum 80 dB (80 dB’i aşarsa özel koruyucular kullanmalı) gibi kabul edilmiş değerler vardır. Ayrıca bu konuda bilimsel çalışmaların devam ettiğini bilimsel yayınlarda görebiliyoruz.
Ayrıca Avrupa’da ofis ergonomisiyle ilgili EN 527-1:20-00, ISO 9241.4 gibi Avrupa Standartları oluşturulmuştur [3]. Otomobil firmalarının kendi laboratuarlarında veya kendi atölyelerinde iş kolaylaştırma, otomobil içersindeki ergonomik koltuk ve ön panel ergonomisi gibi çalışmalar yapılıyorsa da bir standartlaşma görülmemektedir. Ofislerde olduğu gibi diğer alanlarda da örneğin üretim ortamlarının tasarımında kullanılan ergonomi bilgilerinin veya diğer alanlarda yapılan bilimsel çalışmaların sonuçları değerlendirilerek, iş sağlığı ve güvenliği tüzüğüne benzer şekilde, temel ergonomi ve ürün ergonomisi konularında bir standartlaşmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Ülkemizde üretilen mamullerin ergonomisiyle ilgili bir standart olmadığından her firma kendi ürününün daha ergonomik olduğunu söyleyebilmektedir. Bu söylemlerin belli bir standarda oturtulabilmesi için ergonomide standartlaşmaya gidilmesi zorunlu hale gelmektedir. Ofis ergonomisiyle Avrupa Standartları, ofis havalandırılması ile ilgili TSE standartları, ergonominin temel alanında antropometride) TSE standartları oluşturulduğu gibi özellikle ürün ergonomisinde ve ergonominin diğer alanlarında standartlaşmaya gidilmelidir.
Kaynakça
Günümüzde ergonominin uygulama alanına baktığımız zaman, hem mal ve hem de hizmet üretimi sürecinde ergonominin gerekli olduğunu görebiliriz. Bu bağlamda ergonomi, birçok disiplini içermekte ve dolayısıyla ekip çalışmasının bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Örneğin, mal üretiminde ürün tasarımı, donanım, ofis, tarım, taşıt; hizmet üretiminde bilişim, yazılım, iş sağlığı ve güvenliği, sağlık kuruluşları gibi birçok alanda ergonominin uygulandığı görülmektedir.
Küresel veya ulusal pazarlarda firmalar, bir adım öne çıkabilmek için farklılık olarak ergonomi sözcüğünü reklamlarda kullanmaya başlamışlardır. Fakat reklamı yapılan ürünlerin ergonomik olduğunu karara bağlayan bir organizasyon bulunmamaktadır. Ülkemizde endüstri mühendisliği bulunan üniversitelerde veya büyük firmalarda kapsamlı ergonomi laboratuvarı bulunmamaktadır. Bu bağlamda genel olarak üretilen mamullerin ergonomik olduğunu söylemek büyük bir iddia olmaktadır. Çünkü ülkemizde ürünlerin ergonomik olup olmadığını belirleyen ne bir standart ne de bir yönetmelik vardır. Sadece kapalı alanların veya ofislerin havalandırma, ısıtma, aydınlatma, gürültü gibi çevre koşullarının yaklaşık değerleri bilimsel çalışmaların sonucu olarak verilmekte veya Avrupa Standartları’nda bulunabilmektedir [2]. Örneğin ofis ortamlarında sıcaklık 19-20 °C, ortalama bağıl nem %50 (20 °C sıcaklık için), sigarasız ortamda havalandırma 10 lt/sn, normal işler için ışıklandırma 250-500 lüks, normal çalışma ortamlarında gürültü maksimum 80 dB (80 dB’i aşarsa özel koruyucular kullanmalı) gibi kabul edilmiş değerler vardır. Ayrıca bu konuda bilimsel çalışmaların devam ettiğini bilimsel yayınlarda görebiliyoruz.
Ayrıca Avrupa’da ofis ergonomisiyle ilgili EN 527-1:20-00, ISO 9241.4 gibi Avrupa Standartları oluşturulmuştur [3]. Otomobil firmalarının kendi laboratuarlarında veya kendi atölyelerinde iş kolaylaştırma, otomobil içersindeki ergonomik koltuk ve ön panel ergonomisi gibi çalışmalar yapılıyorsa da bir standartlaşma görülmemektedir. Ofislerde olduğu gibi diğer alanlarda da örneğin üretim ortamlarının tasarımında kullanılan ergonomi bilgilerinin veya diğer alanlarda yapılan bilimsel çalışmaların sonuçları değerlendirilerek, iş sağlığı ve güvenliği tüzüğüne benzer şekilde, temel ergonomi ve ürün ergonomisi konularında bir standartlaşmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Ülkemizde üretilen mamullerin ergonomisiyle ilgili bir standart olmadığından her firma kendi ürününün daha ergonomik olduğunu söyleyebilmektedir. Bu söylemlerin belli bir standarda oturtulabilmesi için ergonomide standartlaşmaya gidilmesi zorunlu hale gelmektedir. Ofis ergonomisiyle Avrupa Standartları, ofis havalandırılması ile ilgili TSE standartları, ergonominin temel alanında antropometride) TSE standartları oluşturulduğu gibi özellikle ürün ergonomisinde ve ergonominin diğer alanlarında standartlaşmaya gidilmelidir.
Kaynakça
- Kalınkara, V. (2008), Küresel Rekabet ve Sürdürülebilir Yaşam Biçiminin Zorlukları, 14. Ulusal Ergonomi Kongresi, Bildiriler Kitabı Cilt I, S.238-244, KTÜ Trabzon.
- Özdağoğlu, G. (2008), Ofis Ergonomisi Üzerine Bir Araştırma, Endüstri İşletme Mühendisliği Meslek Dalı Ana Komisyonu Bülteni, Sayı:3, 9-12.
- Toomingas, A., Gavhed, D. (2008), Workstation Layout and Work Postures at Call Centres in Sweden in Relation to National Law, EU-directives and ISO-standards, and to operators’comfort and symptoms, International Journal of Industrial Ergonomics.