Elektrik Çarpmalarında Yapılabilecekler ve Alınabilecek Önlemler
Şüphesiz ki elektrik, insan hayatında en önemli dönüm noktalarından biri olmuştur. İletişimden haberleşmeye, ulaşımdan sağlık, eğitim ve neredeyse bütün alanlara kadar uzanan geniş bir yelpazede etkili olan elektrik insan hayatının olmazsa olmazlarındandır. Bu büyük güç kullanılırken gerekli önlemler alınmadığı takdirde kötü sonuçlar doğurabilir. Yaşamımızın merkezinde yer alan bu gücün olumsuz sonuçlarına engel olabilmek ve tedbirler almak için bilinmesi gerekenleri bu yazımızda derledik.
Elektrik Çarpmasında Başlıca İki Tehlike Vardır;
►Ciltte ve derin dokulardaki yanıklar,
►Kalp ritminin bozulması ve hatta kalp durması, sinir sisteminde hasar oluşumu.
Ciltteki yanık yarası, küçük olmasına karşın derin dokularda şiddetli hasara neden olabilir. Elektriğin vücuda girdiği ve çıktığı noktalarda her zaman birer yara mevcuttur. Giriş yarası küçük olabilir ama çıkış yarası genellikle geniş ve derindir.
Elektrik Çarpmalarında Yapılması Gerekenler
►Elektriği kesmek için sigortaları kullanın,
►Lastik tabanlı ayakkabı giyin, kuru bir lastik eldiven takın,
►Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkın,
►Elektrik çarpan kişinin yakınındaki kablo gibi iletkenleri, yalıtkan bir çubukla uzaklaştırın,
►Hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın,
►Hasta hala nefes alıp vermiyorsa ve nabzı yoksa solunum yardımı ve kalp masajına girişiniz,
►Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa dokunmayın,
►Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin,
►Çıplak elle çarpılmış kişiye dokunmayın,
►Çocukları olay yerinden uzak tutun,
►Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın.
► İlginizi Çekebilir: Elektrik Neden ve Ne Zaman Çarpar
Elektrik Çarpmalarında Yapılmaması Gerekenler
►Elektrik çarpan kişiye çıplak elle dokunmayın,
►Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin,
►Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın.
İlkyardım Müdahalesi Üç Aşamadan Oluşur:
1. Elektrik akımı şalterden kesilmeli, bu yapılamıyorsa çıplak kablo ile kazazedenin teması iletken olmayan bir cisim kullanılarak kesilmelidir.
2. Kaza ortamında hemen ilkyardımın ABC’si kontrol edilmeli ve sağlanmalı, bilinç kaybı var ise koma pozisyonu verilmelidir.
3. Yanık varsa bakımı yapılır, fiziksel ve psikolojik olarak rahatlatılır, kazazede ayağa kaldırılmadan nakli sağlanır. Düşmeye bağlı kırık varsa tespit işleminden sonra nakil gerçekleştirilir.
Elektrik Çarpmalarından Korunmak İçin Alınacak Önlemler:
1-Koruyucu Yalıtma,
2-Üzerinde Durulan Yerin Yalıtılması,
3-Küçük Gerilim Kullanılması
4-Sıfırlama,
5-Topraklama,
6-Bu önlemlere ek olarak, elektrik iç tesisat yönetmeliğinin 25.10.1996 tarih 22798 sayılı son değişikliği ile KAÇAK AKIM ROLESİ (Hayat Koruma) kullanılması zorunludur.
1-Koruyucu Yalıtma
Normalde gerilim altında olmayan ancak yalıtım hatası sonucu elektriklenebilen parçaların izoleli yapılmasıdır. Elektrik işlerinde kullanılan penseler, karga burunlar, tornavidalar ve benzer el aletleri, uygun şekilde yalıtılmış ve yağdanlıkların, süpürgelerin, fırçaların ve diğer temizlik araçlarının sapları, akım geçirmeyen malzemeden yapılmış olmalıdır.
2-Üzerinde Durulan Yerin Yalıtılması
Yerleri değişmeyen sabit elektrikli makina ve araçlarla, elektrik panolarının taban alanına tahta ızgara, lastik paspas vb. konulmak suretiyle yapılan bir korunma önlemidir. Bu korunma önlemi, herhangi bir elektrik kaçağında insanı toprağa karsı yalıttığı için elektik çarpılması gerçekleşmez.
3-Küçük Gerilim Kullanma
Bir yalıtım hatasında elektrik çarpmasının etkili olmaması için, elektrikli araçların 42 voltluk gerilimle çalıştırılmasıdır. Bu korunma önlemi yapılan elektrikli araçları ayrıca topraklamaya gerek yoktur. Kazan içinde veya buna benzer dar ve iletken kısımları bulunan yerlerle ıslak yerlerde, alternatif akım ile çalışan lambalar kullanıldığı takdirde küçük gerilim kullanılmalıdır. Bu devredeki fişler aynı yerde bulunabilecek daha yüksek gerilimli prizlere uymayacak türden seçilmelidir.
4-Sıfırlama
Elektrikli makina ve araçların gövde kısımlarının (yani şaselerinin) nötr iletkenine bağlanmasıdır. Ancak nötr hattına doğrudan doğruya bağlamak için en az 10 mm². kesitinde bakır iletken kullanılması zorunludur.
5-Topraklama
Elektrik enerjisinin kullanıldığı yerlerde, üzerinde akım taşıyabilecek madeni kısımların toprak ile yapılan elektriksel bağlantı düzenine topraklama denir. (diğer anlatımla makina şasesi ile yeryüzündeki toprağın birbirleri ile bağlanmasıdır.)
Elektrikle çalışan tüm makina ve tezgahlar, tornalar, frezeler, planyalar, vargeller, hızarlar, matkaplar, kompresörler vb. nin şaselerine gözle muayene edilebilen topraklama hatları çekilmelidir. Ayrıca çelik konstrüksiyonlu metal çatılar da yıldırıma karsı etkili bir şekilde topraklanmalıdır.
Topraklama devresi, düşük dirençli iletkenden (bakır veya alüminyumdan) yapılmış olmalı, bağlandığı cihazın devresinde meydana gelecek en büyük kaçak akımı iletecek kapasitede olmalı, mekanik ve kimyasal etkilerden korunmuş olarak çekilmelidir.
Elektrik tesisatının yıllık periyodik kontrol belgesinde, topraklama levhalarının ölçülen direnç değerleri ohm cinsinden yazılmalı, direnci 10 ohm’dan büyük levhalara ek topraklama levhası eklenmelidir. (Radyoaktif paratonerlerin topraklama direnci 5 ohm’dan küçük olmalıdır.)
6-Kaçak Akım Rölesi
Tüketici devrede, gelen ve giden akımların birbirlerine eşit olmadığı durumlarda, devreyi otomatik olarak kesen bir koruma cihazıdır. Yani insan vücudundan bir akım geçmesi halinde dönen akım, gelen akıma eşit olmayacak ve elektrik devresi kesilecektir. Hayat Koruma denen Kaçak akım rölesinde toprak hattına da gerek yoktur. Bu nedenle yerleri sürekli değişen elektrikli aletlerin kullanılmasında çok güvenlidir.
Şüphesiz ki elektrik, insan hayatında en önemli dönüm noktalarından biri olmuştur. İletişimden haberleşmeye, ulaşımdan sağlık, eğitim ve neredeyse bütün alanlara kadar uzanan geniş bir yelpazede etkili olan elektrik insan hayatının olmazsa olmazlarındandır. Bu büyük güç kullanılırken gerekli önlemler alınmadığı takdirde kötü sonuçlar doğurabilir. Yaşamımızın merkezinde yer alan bu gücün olumsuz sonuçlarına engel olabilmek ve tedbirler almak için bilinmesi gerekenleri bu yazımızda derledik.
Elektrik Çarpmasında Başlıca İki Tehlike Vardır;
►Ciltte ve derin dokulardaki yanıklar,
►Kalp ritminin bozulması ve hatta kalp durması, sinir sisteminde hasar oluşumu.
Ciltteki yanık yarası, küçük olmasına karşın derin dokularda şiddetli hasara neden olabilir. Elektriğin vücuda girdiği ve çıktığı noktalarda her zaman birer yara mevcuttur. Giriş yarası küçük olabilir ama çıkış yarası genellikle geniş ve derindir.
Elektrik Çarpmalarında Yapılması Gerekenler
►Elektriği kesmek için sigortaları kullanın,
►Lastik tabanlı ayakkabı giyin, kuru bir lastik eldiven takın,
►Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkın,
►Elektrik çarpan kişinin yakınındaki kablo gibi iletkenleri, yalıtkan bir çubukla uzaklaştırın,
►Hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın,
►Hasta hala nefes alıp vermiyorsa ve nabzı yoksa solunum yardımı ve kalp masajına girişiniz,
►Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa dokunmayın,
►Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin,
►Çıplak elle çarpılmış kişiye dokunmayın,
►Çocukları olay yerinden uzak tutun,
►Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın.
► İlginizi Çekebilir: Elektrik Neden ve Ne Zaman Çarpar
Elektrik Çarpmalarında Yapılmaması Gerekenler
►Elektrik çarpan kişiye çıplak elle dokunmayın,
►Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin,
►Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın.
İlkyardım Müdahalesi Üç Aşamadan Oluşur:
1. Elektrik akımı şalterden kesilmeli, bu yapılamıyorsa çıplak kablo ile kazazedenin teması iletken olmayan bir cisim kullanılarak kesilmelidir.
2. Kaza ortamında hemen ilkyardımın ABC’si kontrol edilmeli ve sağlanmalı, bilinç kaybı var ise koma pozisyonu verilmelidir.
3. Yanık varsa bakımı yapılır, fiziksel ve psikolojik olarak rahatlatılır, kazazede ayağa kaldırılmadan nakli sağlanır. Düşmeye bağlı kırık varsa tespit işleminden sonra nakil gerçekleştirilir.
Elektrik Çarpmalarından Korunmak İçin Alınacak Önlemler:
1-Koruyucu Yalıtma,
2-Üzerinde Durulan Yerin Yalıtılması,
3-Küçük Gerilim Kullanılması
4-Sıfırlama,
5-Topraklama,
6-Bu önlemlere ek olarak, elektrik iç tesisat yönetmeliğinin 25.10.1996 tarih 22798 sayılı son değişikliği ile KAÇAK AKIM ROLESİ (Hayat Koruma) kullanılması zorunludur.
1-Koruyucu Yalıtma
Normalde gerilim altında olmayan ancak yalıtım hatası sonucu elektriklenebilen parçaların izoleli yapılmasıdır. Elektrik işlerinde kullanılan penseler, karga burunlar, tornavidalar ve benzer el aletleri, uygun şekilde yalıtılmış ve yağdanlıkların, süpürgelerin, fırçaların ve diğer temizlik araçlarının sapları, akım geçirmeyen malzemeden yapılmış olmalıdır.
2-Üzerinde Durulan Yerin Yalıtılması
Yerleri değişmeyen sabit elektrikli makina ve araçlarla, elektrik panolarının taban alanına tahta ızgara, lastik paspas vb. konulmak suretiyle yapılan bir korunma önlemidir. Bu korunma önlemi, herhangi bir elektrik kaçağında insanı toprağa karsı yalıttığı için elektik çarpılması gerçekleşmez.
3-Küçük Gerilim Kullanma
Bir yalıtım hatasında elektrik çarpmasının etkili olmaması için, elektrikli araçların 42 voltluk gerilimle çalıştırılmasıdır. Bu korunma önlemi yapılan elektrikli araçları ayrıca topraklamaya gerek yoktur. Kazan içinde veya buna benzer dar ve iletken kısımları bulunan yerlerle ıslak yerlerde, alternatif akım ile çalışan lambalar kullanıldığı takdirde küçük gerilim kullanılmalıdır. Bu devredeki fişler aynı yerde bulunabilecek daha yüksek gerilimli prizlere uymayacak türden seçilmelidir.
4-Sıfırlama
Elektrikli makina ve araçların gövde kısımlarının (yani şaselerinin) nötr iletkenine bağlanmasıdır. Ancak nötr hattına doğrudan doğruya bağlamak için en az 10 mm². kesitinde bakır iletken kullanılması zorunludur.
5-Topraklama
Elektrik enerjisinin kullanıldığı yerlerde, üzerinde akım taşıyabilecek madeni kısımların toprak ile yapılan elektriksel bağlantı düzenine topraklama denir. (diğer anlatımla makina şasesi ile yeryüzündeki toprağın birbirleri ile bağlanmasıdır.)
Elektrikle çalışan tüm makina ve tezgahlar, tornalar, frezeler, planyalar, vargeller, hızarlar, matkaplar, kompresörler vb. nin şaselerine gözle muayene edilebilen topraklama hatları çekilmelidir. Ayrıca çelik konstrüksiyonlu metal çatılar da yıldırıma karsı etkili bir şekilde topraklanmalıdır.
Topraklama devresi, düşük dirençli iletkenden (bakır veya alüminyumdan) yapılmış olmalı, bağlandığı cihazın devresinde meydana gelecek en büyük kaçak akımı iletecek kapasitede olmalı, mekanik ve kimyasal etkilerden korunmuş olarak çekilmelidir.
Elektrik tesisatının yıllık periyodik kontrol belgesinde, topraklama levhalarının ölçülen direnç değerleri ohm cinsinden yazılmalı, direnci 10 ohm’dan büyük levhalara ek topraklama levhası eklenmelidir. (Radyoaktif paratonerlerin topraklama direnci 5 ohm’dan küçük olmalıdır.)
6-Kaçak Akım Rölesi
Tüketici devrede, gelen ve giden akımların birbirlerine eşit olmadığı durumlarda, devreyi otomatik olarak kesen bir koruma cihazıdır. Yani insan vücudundan bir akım geçmesi halinde dönen akım, gelen akıma eşit olmayacak ve elektrik devresi kesilecektir. Hayat Koruma denen Kaçak akım rölesinde toprak hattına da gerek yoktur. Bu nedenle yerleri sürekli değişen elektrikli aletlerin kullanılmasında çok güvenlidir.
Moderatörün son düzenlenenleri: