Merhabalar,
Bu sorunun cevabı için önce ilgili yönetmeliğe (Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik) göz atalım arkadaşlar;
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri
MADDE 6 – (1) (Değişik:RG-24/5/2018-30430) İşveren, çalışanlarına asgari Ek-1’de belirtilen konuları içerecek şekilde temel eğitimlerin çalışan işe başladıktan sonra en kısa sürede verilmesini sağlar.
(2) (Değişik:RG-24/5/2018-30430) İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, işe başlama eğitimi almasını sağlar. Bu eğitimler işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilir. İşe başlama eğitimleri, temel eğitimlerin gerçekleştirilmesine kadar geçen sürede çalışanın tehlike ve risklere karşı korunmasını sağlayacak nitelikte olmalı ve uygulamalı olarak verilmelidir. İşe başlama eğitimi her çalışan için en az iki saat olarak düzenlenir. Bu eğitimlerde geçen süreler temel eğitim sürelerinden sayılmaz.
(3) Çalışma yeri veya iş değişikliği, iş ekipmanının değişmesi, yeni teknoloji uygulanması gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkacak risklerle ilgili eğitimler ayrıca verilir.
(4) Birinci fıkraya göre verilen eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:
a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.
b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.
c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.
Eğitim süreleri ve konuları
MADDE 11 – (1) (Değişik:RG-24/5/2018-30430) Çalışanlara verilecek temel eğitimler, işin devamı süresince belirlenen düzenli aralıklar içinde;
a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat olarak her çalışan için düzenlenir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen eğitim sürelerinin Ek-1’de yer alan konulara göre dağıtımında işyerinde yürütülen faaliyetler esas alınır.
Yukarıdaki ilgili yönetmelikte yer alan maddeyi okuduğumuzda (konuyla ilgili) iletilen mesajlar - yapacağımız çıkarımlar;
1) Çalışana , fiili çalışmaya başlamadan önce çalışacağı iş/alan/proses ile ilgili tehlike ve risklere karşı korunmasını sağlayacak içerikte İşe Başlama Eğitimi verilmelidir. Bu eğitimde "Çalışma Yeri veya İş Değişikliği" nedeniyle ortaya çıkabilecek riskler ve bunlardan korunma yöntemleri mutlaka belirtilmelidir.
(Örnek: Tehlikeli Sınıfta işyeri olan bir sıhhi tesisat ustasının taşeron iş aldığı İnşaat Alanında yapacağı çalışma için ayrıca o alanda karşılaşması olası riskleri içerecek şekilde İşe Başlama Eğitimine tabi tutulması sağlanmalıdır. - SORU : BU EĞİTİMİ KİM VERMELİDİR? Bu eğitimi tercihen çalışacağı İnşaat Alanına/Şantiyeye hakim olan Şantiye Şefi ve/veya Kalfa yani alanın İşvereni tarafından sağlanması, koordinasyonu kendi işvereni yapması gerekir.)
2) Çalışanın geçici de olsa görevini yapacağı alan ile ilgili "değişen ve ortaya çıkan yeni riskler" dikkate alınarak İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri tekrarlanır. Şayet çalışanın "Taşeron Çalışacağı Alana;" giriş yaptığı yerden görevini yapacağı alana kadar olan kısımda, İşini yaptığı sırada çevresinde (kendisine tesir edebilecek) , Kullanacağı ekipman-aletlerin görev yapacağı iş yerine özgü olarak ek özellik/riskler bulunuyorsa bu durum/konular mutlaka dikkate alınarak eğitim tekrarlanır.
3) Eğitim süreleri "yapılan iş/yürütülen faaliyet esas alınarak" , İŞYERİ TEHLİKE SINIFINA GÖRE belirlenen azami sürelerde bölünerek verilir.
Özetle;
1) Eğitim süreleri İşyerlerinin (sigortalı olunan) Tehlike Sınıfına göre belirlendiği için , kendi işyeri tehlike sınıfına uygun olarak verilmesi mevzuat olarak yeterlidir. İşin gerçekleştirileceği farklı bir İşyeri Tehlike Sınıfına göre eğitim sürelerinin değiştirilmesi mevzuat gereği değil, işyerinin kendi şartları/prensipleri ile ilgilidir.
2) Bu tip durumlarda İSG Eğitim süresinden ziyade görev alınacak "diğer" işyerine özgü risklerin yer aldığı İşe Başlama Eğitimlerinin tekrarlanarak , çalışana doğru şekilde iletilerek belgelendirilmesi Önemli ve Gereklidir !
3) Bu tip çalışmada İSG Eğitiminin görev alınacak işyerinde "-varsa" çalışanın rutin işinde gerçekleştirmediği özel riskler/çalışmalar/tehlikeler mutlaka dahil edilerek İSG Eğitimi tekrar ve yine kendi İşyeri Tehlike Sınıfına uygun sürelere , Eğitim Konularında yer alan DİĞER EĞİTİMLER başlığıyla -ek yapılarak- düzenlenmelidir. Buradan da zaman zaman ortaya , örnek olarak Tehlikeli Sınıfta yer alan işyerinde çalışan birisinin alacağı ek eğitim başlıklarıyla toplamda 12 saat yerine 13-14-15-16 saat eğitimler alması gibi sonuç ve belgeler ortaya çıkaracaktır !
Konuyla ilgili mevzuat ve uygulamada gerekleri elimden geldiğince gerekçelerle birlikte iletmeye çalıştım. Anlaşılmayan yer olursa cevaplarım.
İyi çalışmalar, Kolay Gelsin.