1.Kazalar Kas-iskelet sistemi yaralanmaları bu sektörde sıkça görülmektedir.
Endüstrideki makineleşmeye rağmen bazı durumlarda elle taşıma yapılmakta olup bel incinmelerine ,kas-iskelet sistemi hasarına neden olmaktadır..Fabrikalardaki iş ortamın genellikle pis,kirli ve zeminlerin kötü durumda olması, temiz olmaması, ortalıkta rastgele malzeme bulundurulması vb nedenler ,kaymalara,düşmelere,burkulmalara ve kırılmalara neden olmaktadır.Bunların azaltılması için iş ekipmandan ve ortamdan kaynaklanan risklerin giderilmesi, ekip çalışması yapılması,eğitimler yoluyla işçilere iş güvenliği bilincinin verilerek iş güvenliği kültürünün oluşması sağlanmalıdır. Reaktif yaklaşım yerine proaktif yaklaşım sergilemek,risk analizi yapmak ve buna uygun politika ve planlamalar yapmak,işe uygun işçi ve ekipman seçimi ve ekip çalışması kazaları minimize edecektir..
Ülkemizde de MKİH yasalarda meslek hastalığı olarak kabul edilmektedir. MKİH öncelikle beli,boynu ve üst ekstremiteleri (elleri,dirsekleri ve omuzları) etkiler.En sıklıkla bel ve el tutulur.Bel ağrısı için öncelikle endüstride bedensel aktivite ile ağır işte çalışanlar,boyun ve kol hastalıkları için endüstride tekrarlamalı hareketler ile çalışanlar ve bilgisayar kullananlar risk altındadır.
Pnomokonyoz hastalıklarında etken tozdur.Toz: Havada asılı olarak kalabilen, ağırlığı ve çökme eğilimi gösteren, büyüklüğü genellikle 0.1-150 mikron,(mikron 1/1000 mm) arasında olan katı parçacıklardır.Genellikle 10 mikrondanbüyük olan toz parçacıkları ağırlıkları dolayısı ile çabuk çökerler.0.1-10 mikron büyüklüğündeki,tozlar teneffüs edilebilen toz grubundandır.
Döküm parça elde edilirken döküm malzemesine kalıbın kum parçaları yapışır,döküm parçası üzerinde çapak ve yolluklar olur.Bu çapak ve yollukların parçadan uzaklaştırılması ve kumlardan arındırılması gereklidir.Bu işlemler yapılırken döküm fabrikasında bu bölümde çalışanlar kum,grafit ve maden tozlarından meydana gelen karışımlara maruz kalırlar.
Yerel ve genel havalandırma yapılması ve KKD(Kişisel Koruyucu Donanım) ların CE’li ve doğru kullanımı faydalı olmaktadır.Kimyasallara, tozlara ve dumanlara karşı solunum koruyucu maskeler ve solunum cihazları kullanılmalıdır.
Ortamda bulunan tozlar,dumanlar ve buharlarda gözler için tehlikeli olabilmekte aynı zamanda çok yüksek ısıdaki erimiş metaller ortam havasına karışarak gözler için riskler oluşturmaktadır.Bütün bu risklere karşı uygun koruyucu gözlüklerin temin edilerek işçilere kullandırılması yasal bir zorunluluktur.Döküm fabrikaları çok gürültülü çalışma alanlarıdır.Bu gürültünün azaltılması veya tecriti yönünde çalışmaların yanında kulaklıklar ve tıkaçlar kullanılmalıdır.
İşçiye verilecek Kişisel koruyucularda esas iki ilke;
1.Verilecek kişisel koruyucunun yapılacak işe uygun olması,
2.Kullanacak kişiye rahatsızlık vermemesidir.
KKD’DA ARANACAK ÖZELİKLER
BARET İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nde içinde ayar kayışı,file veya bantlar bulunan ve başı darbelere karşı koruyan sert başlıktır.Başlarına bir cismin düşmesi,çarpması veya vurması tehlikesi olan işlerde çalışan işçilerin kullanması gereken,başa iyi oturan,yanmaz veya ağır yanan malzemeden yapılmış KKD’dır.Normal ağırlıkları 300 gramdır.
YÜZ SİPERİ Ayarlı bir bantla başa tesbit edilebilen,mafsalla indirilip kaldırılabilen,yüzü kısmen veya tamamen dış etkilere karşı koruyan saydam malzemeden yapılmış ,bir kişisel koruma aracıdır.Kimyasal ve metalik sıçramalara karşı yüzü ve gözleri korumak için kullanılır.Pleksiglastan imal edilir. GÖZLÜKLER Gözleri zararlı ışınlara,tozlara,asit buharlarına karşı korur.Gözlükler rahat,hatasız göze zarar vermeyecek şekilde olmalıdır.Tehlikeli sıvılar ve gazların göze kaçmasını önlemek için kullanılanların tamamen kapalı olmalıdır.Parça sıçraması ve ışığa karşı kullanılanlar yanlardan açıktırlar. SOLUNUM YOLLARI KORUYUCULARI İşçilere ortama yayılan zararlı ve zehirli maddelere göre maske verilmelidir.Maske ile çalışmak işçiye zor gelir ve eğer toz veya gazın kısa sürede zararlı etkisi belirgin değilse işçi maskeyi kullanmak istemez. Maskeler rahat olmalı,nefes almayı engellemelidir.
DÖKÜM SANAYİNDEKİ TEHLİKE VE RİSKLER:
*Pota taşıyan vinçlerin kanca mandallarının bulunması çok önemli
*Ergitme işleminde toz ve gaz çıkışlarına çözüm getirilmeli
*Pota taşınmasıyla ilgili özel talimatlar hazırlanmalı, pota taşıyıcılarını kullanan personel tecrübeli ve eğitimli olmalı
*Nemli potalara döküm işlemi yapılmamasını kontrolü oluşturulmalı
*Potalara döküm yapılmadan önce ısıtılması ve ısı kontrolünün yapılması çok önemli
*Kontinyus taşlama ve kesme işlemlerinin yapıldığı bölümlerde makinelere toplu koruma yapılmasının önemi
*Pota taşıyan vinçlere ani kalkma ve durmaya engel olmak için kademeli hareket sistemleri yapılmasının önemi (eriyik dökülmesi ve sıçramasını önlemek)
*Pota taşıyan ekipmanlarda (vinç, forklift vs.) oluşacak arızaların giderilmesi ile ilgili yazılı izin-müsaade sistemini olmasının önemi (pota asılıyken veya takılıyken arızalanan ekipmanın izinsiz, yetkisiz veya bilgisiz onarılmaya çalışmasıyla potadan gelebilecek potansiyel tehlikelerin önüne geçilmesi) Pota taşıyan forkliftlerin lastiklerinin eriyiğe dayanıklı tip tam dolgu cins seçilmesinin önemi
*Pota taşıyan ekipmanlarındaki sesli-ışıklı sinyalizasyonun önemi
*Dökümhanedeki iş bölümüne göre personel tanımlaması ve personel isimliklerinin iş kıyafetlerinde yazılı olmasının önemi
*Eriyik üreteçlerinin fırın vs. yakınlarında su tesisatının bulunmamasının önemi
*Sıcak bölgelerde çalışan işçilerin belirli aralıklarda sürekli daha serin yerlere kaydırılmasının önemi. Sıcakta çalışma sürelerinin ayarlanması
*Numune alma kepçelerinin nemli olmamasına dikkat edilmesi ve kepçelere sıcaklık kontrolü yapılmasının önemi
*Pota taşıyan forkliftlere özel talimatların hazırlanması ve operatörlerinin özel eğitilmesinin önemi
*Vardiya değişimlerinde kaza riskinin artması nedeniyle özel vardiya değişim talimatlarının hazırlanması ve uygulanmasının önemi
*Eriyik yapıcı makinelerden fabrika dışına atılan emisyonların mevzuata uygun hale getirilmesinin önemi Pota taşıyan ekipman, vinç, vinç halatları, forklift vs. nin gün aşırı kontrolü ve bakımının yapılmasının önemi
*Elektrik ark kaynağının yüksek elektrik şok riskinin önemi
*Ergimiş metalin sıçrama riskine karşı gerekli KDD önlemlerinin alınmasının önemi
*Döküm yolluklarının ek parçalarının kırılması ve büyük dökümlerde döküm yolluklarının kesilmesi sırasında; sıçrama, düşme, sıkışma vb. risklerin minumuma indirilmesinin önemi
*İşletmedeki yönetici personelin işletme içerisinde ve tehlikeli noktalardaki
davranışlarının İSG açısından olumlu örnek teşkil edici nitelikte olmasının önemi
*Sektör Çalışanlarının eğitim seviyesinin düşük olmasının telafisi açısından sürekli İSG eğitiminin önemi
*İndiksiyon ocağının üstünde oluşan curufun sürekli temizlenmesinin önemi (birikip parlama patlama sıçrama yapmaması amacı) Kalıp reçinesinin organik tip kullanılmasının önemi (insan sağlığı açısından)
*Döküm sonrası soğuma bekletme bölgesinin açıkta olmaması ve çalışan personelden uzak olmasının önemi
*Hurda deposu kapalı alanda olmalı
*Radyasyon kontrolü mutlaka yapılmalı,
Kalıp reçinesinin organik tip kullanılmasının önemi (insan sağlığı açısından)
*Döküm sonrası soğuma bekletme bölgesinin açıkta olmaması ve çalışan personelden uzak olmasının önemi
*Hurda deposu kapalı alanda olmalı
*Radyasyon kontrolü mutlaka yapılmalı
*Fabrikada acil durum klasörü hazırlanmalıdır.
*Yangın,deprem,iş kazası durumunda yapılacak işlemler acil durum planında belirtilip görünür yerlerde asılmalıdır. Uyarı levhaları mutlaka fabrikada bulunmalıdır
*Elektrik tamirlerinde makinelerde kilit sistemi kullanarak emniyete alınmalıdır.
* Sanayi tüpleri zincirle birbirinden ayrılmalı, boş tüpler ayrı yere konmalı ,parlayıcı varille tüplerin aynı yerde olması yanlıştır.Ayrıca tüplerin konulacağı deponun belirlenmiş evsafta olması zorunludur.
*Elektrik kablosunda ek olmamalıdır.
Endüstrideki makineleşmeye rağmen bazı durumlarda elle taşıma yapılmakta olup bel incinmelerine ,kas-iskelet sistemi hasarına neden olmaktadır..Fabrikalardaki iş ortamın genellikle pis,kirli ve zeminlerin kötü durumda olması, temiz olmaması, ortalıkta rastgele malzeme bulundurulması vb nedenler ,kaymalara,düşmelere,burkulmalara ve kırılmalara neden olmaktadır.Bunların azaltılması için iş ekipmandan ve ortamdan kaynaklanan risklerin giderilmesi, ekip çalışması yapılması,eğitimler yoluyla işçilere iş güvenliği bilincinin verilerek iş güvenliği kültürünün oluşması sağlanmalıdır. Reaktif yaklaşım yerine proaktif yaklaşım sergilemek,risk analizi yapmak ve buna uygun politika ve planlamalar yapmak,işe uygun işçi ve ekipman seçimi ve ekip çalışması kazaları minimize edecektir..
Ülkemizde de MKİH yasalarda meslek hastalığı olarak kabul edilmektedir. MKİH öncelikle beli,boynu ve üst ekstremiteleri (elleri,dirsekleri ve omuzları) etkiler.En sıklıkla bel ve el tutulur.Bel ağrısı için öncelikle endüstride bedensel aktivite ile ağır işte çalışanlar,boyun ve kol hastalıkları için endüstride tekrarlamalı hareketler ile çalışanlar ve bilgisayar kullananlar risk altındadır.
Pnomokonyoz hastalıklarında etken tozdur.Toz: Havada asılı olarak kalabilen, ağırlığı ve çökme eğilimi gösteren, büyüklüğü genellikle 0.1-150 mikron,(mikron 1/1000 mm) arasında olan katı parçacıklardır.Genellikle 10 mikrondanbüyük olan toz parçacıkları ağırlıkları dolayısı ile çabuk çökerler.0.1-10 mikron büyüklüğündeki,tozlar teneffüs edilebilen toz grubundandır.
Döküm parça elde edilirken döküm malzemesine kalıbın kum parçaları yapışır,döküm parçası üzerinde çapak ve yolluklar olur.Bu çapak ve yollukların parçadan uzaklaştırılması ve kumlardan arındırılması gereklidir.Bu işlemler yapılırken döküm fabrikasında bu bölümde çalışanlar kum,grafit ve maden tozlarından meydana gelen karışımlara maruz kalırlar.
Yerel ve genel havalandırma yapılması ve KKD(Kişisel Koruyucu Donanım) ların CE’li ve doğru kullanımı faydalı olmaktadır.Kimyasallara, tozlara ve dumanlara karşı solunum koruyucu maskeler ve solunum cihazları kullanılmalıdır.
Ortamda bulunan tozlar,dumanlar ve buharlarda gözler için tehlikeli olabilmekte aynı zamanda çok yüksek ısıdaki erimiş metaller ortam havasına karışarak gözler için riskler oluşturmaktadır.Bütün bu risklere karşı uygun koruyucu gözlüklerin temin edilerek işçilere kullandırılması yasal bir zorunluluktur.Döküm fabrikaları çok gürültülü çalışma alanlarıdır.Bu gürültünün azaltılması veya tecriti yönünde çalışmaların yanında kulaklıklar ve tıkaçlar kullanılmalıdır.
İşçiye verilecek Kişisel koruyucularda esas iki ilke;
1.Verilecek kişisel koruyucunun yapılacak işe uygun olması,
2.Kullanacak kişiye rahatsızlık vermemesidir.
KKD’DA ARANACAK ÖZELİKLER
BARET İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nde içinde ayar kayışı,file veya bantlar bulunan ve başı darbelere karşı koruyan sert başlıktır.Başlarına bir cismin düşmesi,çarpması veya vurması tehlikesi olan işlerde çalışan işçilerin kullanması gereken,başa iyi oturan,yanmaz veya ağır yanan malzemeden yapılmış KKD’dır.Normal ağırlıkları 300 gramdır.
YÜZ SİPERİ Ayarlı bir bantla başa tesbit edilebilen,mafsalla indirilip kaldırılabilen,yüzü kısmen veya tamamen dış etkilere karşı koruyan saydam malzemeden yapılmış ,bir kişisel koruma aracıdır.Kimyasal ve metalik sıçramalara karşı yüzü ve gözleri korumak için kullanılır.Pleksiglastan imal edilir. GÖZLÜKLER Gözleri zararlı ışınlara,tozlara,asit buharlarına karşı korur.Gözlükler rahat,hatasız göze zarar vermeyecek şekilde olmalıdır.Tehlikeli sıvılar ve gazların göze kaçmasını önlemek için kullanılanların tamamen kapalı olmalıdır.Parça sıçraması ve ışığa karşı kullanılanlar yanlardan açıktırlar. SOLUNUM YOLLARI KORUYUCULARI İşçilere ortama yayılan zararlı ve zehirli maddelere göre maske verilmelidir.Maske ile çalışmak işçiye zor gelir ve eğer toz veya gazın kısa sürede zararlı etkisi belirgin değilse işçi maskeyi kullanmak istemez. Maskeler rahat olmalı,nefes almayı engellemelidir.
DÖKÜM SANAYİNDEKİ TEHLİKE VE RİSKLER:
*Pota taşıyan vinçlerin kanca mandallarının bulunması çok önemli
*Ergitme işleminde toz ve gaz çıkışlarına çözüm getirilmeli
*Pota taşınmasıyla ilgili özel talimatlar hazırlanmalı, pota taşıyıcılarını kullanan personel tecrübeli ve eğitimli olmalı
*Nemli potalara döküm işlemi yapılmamasını kontrolü oluşturulmalı
*Potalara döküm yapılmadan önce ısıtılması ve ısı kontrolünün yapılması çok önemli
*Kontinyus taşlama ve kesme işlemlerinin yapıldığı bölümlerde makinelere toplu koruma yapılmasının önemi
*Pota taşıyan vinçlere ani kalkma ve durmaya engel olmak için kademeli hareket sistemleri yapılmasının önemi (eriyik dökülmesi ve sıçramasını önlemek)
*Pota taşıyan ekipmanlarda (vinç, forklift vs.) oluşacak arızaların giderilmesi ile ilgili yazılı izin-müsaade sistemini olmasının önemi (pota asılıyken veya takılıyken arızalanan ekipmanın izinsiz, yetkisiz veya bilgisiz onarılmaya çalışmasıyla potadan gelebilecek potansiyel tehlikelerin önüne geçilmesi) Pota taşıyan forkliftlerin lastiklerinin eriyiğe dayanıklı tip tam dolgu cins seçilmesinin önemi
*Pota taşıyan ekipmanlarındaki sesli-ışıklı sinyalizasyonun önemi
*Dökümhanedeki iş bölümüne göre personel tanımlaması ve personel isimliklerinin iş kıyafetlerinde yazılı olmasının önemi
*Eriyik üreteçlerinin fırın vs. yakınlarında su tesisatının bulunmamasının önemi
*Sıcak bölgelerde çalışan işçilerin belirli aralıklarda sürekli daha serin yerlere kaydırılmasının önemi. Sıcakta çalışma sürelerinin ayarlanması
*Numune alma kepçelerinin nemli olmamasına dikkat edilmesi ve kepçelere sıcaklık kontrolü yapılmasının önemi
*Pota taşıyan forkliftlere özel talimatların hazırlanması ve operatörlerinin özel eğitilmesinin önemi
*Vardiya değişimlerinde kaza riskinin artması nedeniyle özel vardiya değişim talimatlarının hazırlanması ve uygulanmasının önemi
*Eriyik yapıcı makinelerden fabrika dışına atılan emisyonların mevzuata uygun hale getirilmesinin önemi Pota taşıyan ekipman, vinç, vinç halatları, forklift vs. nin gün aşırı kontrolü ve bakımının yapılmasının önemi
*Elektrik ark kaynağının yüksek elektrik şok riskinin önemi
*Ergimiş metalin sıçrama riskine karşı gerekli KDD önlemlerinin alınmasının önemi
*Döküm yolluklarının ek parçalarının kırılması ve büyük dökümlerde döküm yolluklarının kesilmesi sırasında; sıçrama, düşme, sıkışma vb. risklerin minumuma indirilmesinin önemi
*İşletmedeki yönetici personelin işletme içerisinde ve tehlikeli noktalardaki
davranışlarının İSG açısından olumlu örnek teşkil edici nitelikte olmasının önemi
*Sektör Çalışanlarının eğitim seviyesinin düşük olmasının telafisi açısından sürekli İSG eğitiminin önemi
*İndiksiyon ocağının üstünde oluşan curufun sürekli temizlenmesinin önemi (birikip parlama patlama sıçrama yapmaması amacı) Kalıp reçinesinin organik tip kullanılmasının önemi (insan sağlığı açısından)
*Döküm sonrası soğuma bekletme bölgesinin açıkta olmaması ve çalışan personelden uzak olmasının önemi
*Hurda deposu kapalı alanda olmalı
*Radyasyon kontrolü mutlaka yapılmalı,
Kalıp reçinesinin organik tip kullanılmasının önemi (insan sağlığı açısından)
*Döküm sonrası soğuma bekletme bölgesinin açıkta olmaması ve çalışan personelden uzak olmasının önemi
*Hurda deposu kapalı alanda olmalı
*Radyasyon kontrolü mutlaka yapılmalı
*Fabrikada acil durum klasörü hazırlanmalıdır.
*Yangın,deprem,iş kazası durumunda yapılacak işlemler acil durum planında belirtilip görünür yerlerde asılmalıdır. Uyarı levhaları mutlaka fabrikada bulunmalıdır
*Elektrik tamirlerinde makinelerde kilit sistemi kullanarak emniyete alınmalıdır.
* Sanayi tüpleri zincirle birbirinden ayrılmalı, boş tüpler ayrı yere konmalı ,parlayıcı varille tüplerin aynı yerde olması yanlıştır.Ayrıca tüplerin konulacağı deponun belirlenmiş evsafta olması zorunludur.
*Elektrik kablosunda ek olmamalıdır.
