ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE
………………
Dosya : 2008/ ….
Davacı : S.S.K.Başkanlığı
Davalı : X DOĞRAMA
Dava : Rucuan Tazminat
Keşif heyetiyle beraber 06.07.2009 tarihinde taşınmazın bulunduğu mahalle gidildi.Burada ve dosya üzerindeki gerekli inceleme ve araştırmalar yapıldı.Keşif sırasında yapılan açıklamalar dinlendi.Bunun sonucunda aşağıda belirtilen hususlar tespit edildi.
Dava konusu taşınmaz ………… ilçesi ………. köyü X Doğrama ……..Tic.Ltd.Şti isimli Fabrika binasıdır.
Davacı Vekili Denizli Nöbetçi İş Mahkemesine ……..2008 tarihinde verdiği Dava dilekçesinde Kuruma …….. nosu ile kayıtlı YAŞAR KARA nın davalıya ait işyerinde çalışırken 15.11.2005 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu sürekli iş göremez haline geldiğini ve YAŞAR KARA’a aylık bağlandığını ve masraf ödemesi yapıldığını ,yasalar gereği bu paranın işverendenalınmasıgerektiğini bu yüzden bu davayı açmak zorunda kaldıklarını belirtmiştir.
Dosyada bulunan tüm evraklar tarafımızdan incelenmiştir.
YAŞAR KARA’ın Sosyal Sigortalar İl Müdürlüğüne bildiriminde 08.11.1996 tarihinde işe başladığı bildirilmiştir.
X Doğrama tarafından hazırlanmışRapordaise 15.11.2005 tarihinde saat 09:00 YAŞAR KARA yatardairemakinesinde çalışırken sol el işaret ve orta parmağı testere kestiğinden hemen sağlık ocağına oradan ambulans ile Pamukkale üniversitesine ordan da İzmir El ve Microcerrahi hastanesine kaldırıldığı belirtilmiştir.
Sigorta Teftiş Kurulu Başkanlığınca 17.05.2006 tarihinde YAŞAR KARAdan alınan İFADE TUTANAĞInda Yatardairemakinesine parçaları sağ elim ile veriyodum, parçayı makinenin bıçagının sağ tarafında bulunan sipere dayıyordum bu şekilde kesilecek parçayı diğer parça ile itiyordum.bu şekilde çalışırken sol elimin bıçağa rastlaması sonucu parmaklarım kesildi.Sol elimi destek için yada refleks hareketi ile parçanın yan tarafına dayamış olabilirim.
Tanık Şirket ortağı Serdar Batur 12.06.2006 tarihinde verdiği ifadesinde YAŞAR KARAın işyerinde usta olarak çalıştığını Yatardairede çalışırken iş kazası geçirdiğini olay anını görmediğini,yatardairemakinesını orjınal koruyucudan başka koruyucusunun olmadığını ve koruyucu konulursa işlevini yerine getiremiyecegini belirtmiştir.
YERİNDE YAPTIĞIMIZ İNCELEMEDEFotoğraflarda görüldüğü gibi Kazaya sebebiyet veren Yataydairemakinesidir.yaklaşık 8 yıl önce alınmış bir makinedır.1.Devir:3000dk 2.Devir:6000dk.Makina yerden 84 cm yükseklikte eni 84 cm ve boyu 142 cm makinenin orta kısmında testeresi bulunmakta ve koruyucusu bulunmamaktadır..Makinanın alt kısmında açma kapama düğmesi bulunmaktadır.
Yerindede görüldüğü gibi Duvarlarda veya çalışma ortamı olan yerlerde İş Güvenliği ile ilgili herhangi bir uyarıcı levha yoktur.
Burada yapılmasıgerekenMakine çalışırken elle müdahale yapılmaması gerekir.
Yada Çelik eldiven kullanılmalısı gerekmektedir.
Yada makinenin üst kısmına korucu takılarak işlemin bu şekilde yapılması sağlanmalıdır.
Dosyada ve yerinde yaptığımı inceleme sonucunda
1-Keşif sırasındaki verilere göre gerekli işçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimi verilmemiştir.(4857 sayılı iş kanunu madde.77 )
2-Acil stop düğmesi yoktur.Acil stop için acil stop teli kurulmalı bu tele çalışanın elini kaldırdığında her konumda rahatça ulaşması sağlanmalıydı. .( makine emniyeti yönetmeliği : madde:1.2.4.3 )
EK-1
İŞ KANUNU (4857 sayılı)
İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri
MADDE 77.- İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler,alınmasıgereklitedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.
İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ
Madde 3- İşveren, işçilere yapmakta oldukları işlerinde uymaları gerekli sağlık ve güvenlik tedbirlerini öğretmek ve iş değiştirecek işçilere yenisinin gerektiği bilgileri vermek zorundadır.
Madde 4- İşverenin, işyerinde, teknik ilerlemelerin getirdiği daha uygun sağlık şartlarını sağlaması; kullanılan makinalarla alet ve edevattan herhangi bir şekildetehlike gösterenleriveya hammaddelerden zehirli veya zararlı olanları, yapılan işin özelliğine ve fennin gereklerine göre bu tehlike ve zararları azaltan alet ve edevatla değiştirmesi iş kazalarını önlemek üzere işyerindealınmasıve bulundurulması gerekli tedbir ve araçları ve alınacak diğer iş güvenliği tedbirlerini devamlı surette izlemesi esastır.
Madde 177- Konkasörler, değirmenler veöğütücülerleyapılan çalışmalarda, aşağıdakitedbirleralınacaktır :
Silindirli kırıcılar, değirmenler ve merdaneli öğütücülerde, beslenme ağızlarına huni veya oluk gibi tertibat yapılacak ve tehlikeli bölgeye elin girmesi önlenecektir.
Madde 147 - Makina ve tezgah koruyucularının hazırlanması, imali ve kullanılmasında aşağıdakitedbirleralınacaktır:
1) Koruyucular, çalışmalarda her türlü teması kesecek şekilde tehlikeli kısmı örtmüş olacaktır.
2) Koruyucular, işçinin ve makinanın çalışmasına, yağlama, kontrol ve onarımına engel olmayacak, üretimi zorlaştırmıyacak şekilde yapılacak ve mümkünse makinanın sabit bir parçasına bağlanacaktır.
Bunların hareketli olmaları, el ile kolayca veya otomatik olarak çalışır bir şekilde yapılacaktır.
3) Koruyucular, çalışan işçilerin çarpma ve düşmelerine, taşınan malzemelerin darbelerine dayanacak sağlamlıkta yapılmış olacaktır.
4) Koruyucular, fazla bakıma ihtiyaç göstermeyecek tarzda yangın ve pasa dayanıklı maddeden yapılmış olacaktır.
5) Koruyucular, döküm, saç, boru veya profil demir, tel kafes, ahşap, plastik veya yerine göre uygun sağlamlıkta başka malzemeden yapılacak ve kendileri bir tehlike yaratmayacaktır.
Madde 158 - Her makine ve tezgahta, talaş kaldıran, şekillendiren, ezen, delen, kesen veya başka şekilde işlem yapan kısım ile iş alıp verirken tehlikeli olan yerler gibi operasyon noktası denilen bölgeler, herhangi bir kazanın meydana gelmesini önleyecek şekilde korunacak ve bunun için gerekli bütüntedbirleralınacaktır.
Madde 182 - Ağaç işleme tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdakitedbirleralınacaktır:
1) Ağaç işleme tezgahlarının motoru durduğunda, hareketi de durduracak bir fren tertibatı bulunacaktır. Frensiz tezgahlarda kesici takımın değiştirilmesi sırasında, hareketi engelleyecek bir kilit tertibatı bulunacaktır.
2) Sürekli çalışan, toz ve talaş çıkaran tezgahlara, uygun aspirasyon tesisatı konacaktır.
3) Yatay bıçak merdaneli planya (kalınlık) tezgahlarında bıçağın takıldığı kanal 13 milimetreden, tabla ile bıçak merdanesi (frezesi) arasındaki boşluk 3 milimetreden fazla olmayacaktır.
4) Bıçak merdanesinin üzerine, enine ve yüksekliğine ayarlanabilen özel koruyucular konacak ve bıçaklar, tabla altında tehlikeli olduğu hallerde de, bıçak merdanesi uygun şekilde korunacaktır.
5) Planya tezgahlarında parçaların son kısımları işlenirken uzun saplı iticiler kullanılacaktır.
Otomatik iticileri bulunan planya tezgahlarında, geri tepme emniyet mandalları bulunacak ve bunlar da uygun koruyucu içine alınacaktır.
6) Kanal oyma ve lamba açma tezgahlarının kalem veya freze bıçakları bağlanan başlıkları, tezgaha sağlam bir şekilde tespit edilmiş uygun koruyucularla örtülecektir. Madeni koruyucuların bıçaklara yakın yüzleri ahşap kaplı olacaktır.
7) Besleme merdaneleri, metal lamalar veya çubuklarla korunacak ve çift taraflı lamba açma ve oyma tezgahlarının besleme zincirleri ile kasnakları, tamamen örtülmüş olacak, sadece işlenecek tahtayı kavrayan yüzleri açık kalacaktır.
8) Tomruk testereleri (katraklar), biçilen tomrukların sıkışmaması için, yeteri güçte makina veya motorla tahrik edilecek, kesme hızı ve testere ağzı, yapılan işe uygun olacaktır.
9) Biçme esnasında çıkan talaş ve tozun yerde birikmesi ve işyerine dağılması önlenecek ve uygun aspirasyon tesisi kurulacaktır.
10) Biçilen tahtalar, kalaslar biçme yerinden uzaklaştırılacak ve düzgün bir şekilde istif edilecek ve bunların artıkları, uygun şekilde toplanacak ve işyerinden uzaklaştırılacaktır.
11) Katrakların kumanda ve fren tertibatı, operatörün bulunduğu platform içinde toplanacak ve bu platformun korkuluğu 120 santimetre yükseklikte ve sağlam bir şekilde yapılmış olacaktır.
12) Tomruk arabaları, taşıdığı yüke dayanacak sağlamlıkta demir, çelik veya sert ağaçtan yapılacaktır. Sert ağaçtan yapılan araba, zıvanalı geçme olarak ve tomruk kaymasını ve işçilerin sıkışmasını önleyecek şekilde yapılmış olacaktır.
13) Tomruk arabasının, duvar veya tomruk yığınlarından açıklığı en az 80 santimetre olacak ve araba raylarının her iki ucuna, yaylı veya pnömatik tamponlar konacaktır.
14) Tomruk arabasının hareket alanı, uygun boru veya korkuluk içine alınacak ve tomruk taşıma merdaneleri, 6 milimetreden ince olmayan saçtan ve 5 santimetreden ince olmayan sert ağaçtan uygun nitelikte yapılmış kapaklarla örtülecek ve yüzeyleri pürüzlü ve kıymıklı olmayacaktır.
Madde 183 - Şerit testere tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdakitedbirleralınacaktır.
1) Şerit testerenin alt ve üst kasnak arasında kalan kısımları uygun nitelik ve sağlamlıkta menteşeli kapaklarla örtülecek, alt ve üst kasnaklar da, yandan ve üstten tamamen örtülecek şekilde koruyucu içine alınacak ve kesme yerinde, kapağın alt kısmı, kesilecek parçanın kalınlığına göre ayarlanabilir şekilde olacaktır.
2) Şerit testereler daima gergin tutulacak şekilde, kasnakla veya bir germe tertibatı ile ayarlanabilecektir.
3) Herhangi bir sıkışma halinde, şerit testere durmuş olsa dahi, tezgahın motoru durdurulmadan el sürülmeyecek, kezatesteredeçatlak görüldüğü anda tezgah durdurulacak ve çatlak testereler bir daha kullanılmayacaktır.
4) Şerit testere ve bıçkı makinaları testerelerin bağlantıları en az ayda bir muayene ve kontrol edilecektir.
5) Mekanik güçle çalışan hazarlarda, gidip gelme hareketlerinin uç noktaları ile sabit yerler arasında en az 120 santimetre açıklık bulunacak ve uç noktaları, uygun korkuluklarla korunacaktır.
Madde 184 -Daire(tepsi) testere tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdakitedbirler alınacaktır:
1)Dairetestere tezgahlarında, çalışma tablasının yerden yüksekliği 85-90 santimetre olacaktır.
2)Dairetesterenin üstü ve etrafı, mafsallı ve kesilecek parçanın dokunması ile açılabilen bir koruyucu ile örtülecek ve testerenin tabla altındaki kısmı da korunacaktır.
3) Uzun parçaların kesildiği tezgahlarda, sıkışmayı önlemek için, ayırıcı bir bıçak veya kama bulunacak ve el ile iş verilen tezgahlarda, kısa parçaları veya kesilmesi biten uzun parçaları itmek için, kayar takozlar bulundurulacak ve bunların kullanılması sağlanacaktır.
4)Dairetestere tezgahlarında kullanılan ayrıcı bıçaklar, testere diş genişliğinden dar ve testere gövdesinden kalın olacak, tabla üzerinden yüksekliği 5 santimetreden az olmayacak, testere yüksekliğinden 2 milimetre aşağıda bulunacak ve testereye (3) milimetre açıklıkta kavisli bir şekilde yapılmış olacaktır.
5)Dairetestereler, bakımlı, ayarlı ve keskin olacak, arıza görülenlerle çatlak olanları derhal çıkarılacak ve çatlak uçları, delinecek dahi olsa, tekrar kullanılmayacaktır.
6) Kalas biçen büyük testereli tezgahlarda, operatörün önüne tel korkuluk vedairetesterenin üstüne, ayarlı bir siper konacaktır. Çift testereli tezgahlarda, parça sıkışmasına engel olacak şekilde uygun ayırıcılar bulunacaktır.
7) Sürekli odun kesendairetestere tezgahlarında, testere üzerine tabladan 15 santimetre yükseklikte 3 milimetre kalınlıkta saç veya 4 santimetre kalınlıkta tahtadan yapılmış bir koruyucu bulunacaktır.
8) Sarkaç (Üstten mafsallı) testere tezgahlarında koruyucu eteği, testerenin ekseninden aşağıya kadar uzatılacak, yanları menteşe kapaklı olacak, testere, geri çekilme durumunda ve kesmez vaziyette iken de alt kısmı korunmuş olacak ve testerenin önden tablayı aşması önlenecektir.
MAKİNA EMNİYETİ YÖNETMELİĞİ
(2006/42/AT)
1.1.2- Güvenlik bütünlüğü ilkeleri
(a) Makinalar işlevlerine uygun olacak şekilde ve sadece öngörülen şartlar altında değil, makul bir şekilde öngörülebilir yanlış kullanımları da dikkate alınarak, işletmeye alındıklarında kişileririske atmadan çalıştırılabilecek, ayarlanabilecek ve bakımı yapılabilecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
Alınan tedbirlerin amacı, makinaların , öngörülebilir çalışma ömrü boyunca, nakliye, montaj, demontaj , hizmetten çıkarma ve hurdaya ayırma aşamaları dahilindeki her türlü riski bertaraf etmek olmalıdır.
(b) En uygun metotları seçerken, imalâtçı veya yetkili temsilcisi, aşağıdaki ilkeleri sıra dahilinde uygulamalıdır:
- Riskleri olabildiğince bertaraf etmek veya azaltmak (esasında güvenli makina tasarımı ve imalâtı),
- Bertaraf edilemeyecek riskler için gerekli koruyucu tedbirleri almak,
- Kullanıcıları uygulanan koruyucu tedbirlerin her türlü yetersizliklerinden kaynaklanan giderilemeyen riskler konusunda bilgilendirmek, özel bir eğitimin gerekli olup olmadığını göstermek ve kişisel koruyucu ekipman sağlama ihtiyacını belirtmek.
(c) Makinaları tasarımlarken veya imal ederken ve talimatları hazırlarken, imalâtçı veya yetkili temsilcisi sadece makinanın amaçlanan kullanımını değil aynı zamandaöngörülebilir her türlü yanlış kullanımını da dikkate almalıdır.
Normal olmayan kullanımı bir risk oluşturacak ise, makinalar normal olmayan kullanımı önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir. Uygun olduğunda, talimatlar kullanıcının dikkatini – tecrübelerin olabileceğini gösterdiği şekilde - makinaların nasıl kullanılmaması gerektiğine çekmelidir.
(d) Makinalar, kişisel koruyucu ekipmanın gerekli veya öngörülebilir kullanımlarından kaynaklanabilecek olan operatörün maruz kaldığı kısıtlamaları göz önünde bulundurarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
(e) Makinalar güvenli bir şekilde ayarlanmasına, bakımı yapılmasına ve kullanılmasına imkân verecek bütün özel teçhizat ve aksesuarlarla birlikte tedarik edilmelidir.
1.3.9 Kontrol dışı hareketlerle ilgili riskler
Makinaların bir parçası durdurulduğunda, kumanda tertibatlarındaki bir işlem dışında herhangi bir sebeple durma konumundan kayma engellenmeli veya bu durum bir tehlike oluşturmamalıdır.
1.5.15 Kayma, sendeleme veya düşme riski
Kişilerin üzerinde durup hareket etmesigerekenmakinaların parçaları insanların bu parçalar üzerine veya üzerinden kaymasını, sendelemesini veya düşmesini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Uygun olduğunda, bu parçalara, kullanıcılara yönelik olarak tutunup kararlı bir şekilde durabilmelerine imkân tanıyan tutamaklar takılmalıdır.
1.1.6- Ergonomi
Amaçlanan kullanım şartları altında, operatörün karşı karşıya kaldığı rahatsızlık, yorgunluk ve fiziksel ve psikolojik stres, aşağıdaki ergonomi ilkeleri göz önünde bulundurularak olabildiğince asgariye indirilmelidir:
- Operatörün fiziksel ölçüleri, kuvveti ve dayanma gücü değişebilirliklerine imkân vermesi,
- Operatörün uzuvlarının hareket için yeterli yerin sağlanması,
- Makina için belirlenen çalışma aralığından kaçınılması,
- Uzun süre dikkati gerektiren izlemelerden kaçınılması,
- İnsan/ makina arayüzünün operatörün öngörülebilir karakteristiklerine uyarlanması.
1.1.8- Oturma yerleri
Uygun olduğunda ve çalışma koşullarının elverdiği durumlarda, makinanın ayrılmaz bir parçasını oluşturan çalışma yerleri koltuklar yerleştirilecek şekilde tasarımlanmalıdır. Operatörün çalışma sırasında oturması amaçlanıyor ve çalışma konumu makinanın ayrılmaz bir parçası ise, makinaya koltuk takılmalıdır. Koltuk operatöre kararlı bir konum sağlayacak şekilde yerleştirilmelidir. Bunun yanında, koltuğun kumanda aygıtlarına olan mesafesi operatöre göre ayarlanabilir olmalıdır. Makina titreşimlere maruz kalıyor ise, koltuk operatöre makul bir derecede mümkün olan en düşük düzeyde titreşim iletilecek şekilde tasarımlanıp imal edilmelidir. Koltuğun bağlantı elemanları maruz kalabileceği bütün gerilmelere dayanmalıdır. Operatörün ayakları altında zemin olmadığı durumlarda, kaymaya dayanıklı malzemeden yapılmış ayak dayamaları sağlanmalıdır.
1.2.2- Kumanda tertibatları
Kumanda tertibatları aşağıdaki esaslar dahilinde olmalıdır:
- Uygun yerlerde resimli gösterimler kullanılarak açıkça ve görünür ve tanınabilir olmalı,
- Tereddüde mahal vermeden veya zaman kaybına ve belirsizliğe yol açmadan güvenli bir şekilde çalıştırılacak şekilde konumlandırılmalı,
- Kumanda tertibatının hareketi ile etkisi tutarlı olacak şekilde tasarımlanmalı,
-Acil durdurma veya uzaktan kumandalı programlama cihazı ( teach pendant ) gibi bazı kumanda tertibatlarının gerekli olduğu durumlar haricinde, tehlike alanları dışına yerleştirilmeli,
- Kumanda tertibatlarının çalışması ilave risk oluşturmayacak şekilde konumlandırılmalı,
- Bir tehlike söz konusu olduğunda, istenen hareketin sadece maksatlı bir eylem ile başarılabileceği şekilde tasarımlanmalı veya korunmalı,
Bir kumanda teçhizatının birkaç farklı fonksiyonu yerine getirmek için tasarımlandığı ve imal edildiği durumda, yani bire bir karşılıklılığın olmadığı durumlarda, yapılacak faaliyet açıkça gösterilmeli ve gerekli olduğunda onaylamaya tabi olmalıdır.
Kumanda teçhizatları, ergonomi prensipleri göz önünde bulundurularak, yerleşim planları, gezintileri ve çalışmaya dirençleri yapılacak eylem ile uyumlu olacak şekilde düzenlenmiş olmalıdır. Makinalara güvenli çalışmanın gerektirdiği şekilde göstergeler takılmalıdır. Operatör bunları kumanda konumundan okuyabilmelidir.
Her bir kumanda konumunda, operatör hiç kimsenin tehlike alanında olmadığından emin olmalı veya kumanda sistemi bir kişinin tehlike alanında bulunması durumunda çalışmanın başlamasını önleyecek şekilde tasarlanmış ve imal edilmiş olmalıdır. Operatör kumanda konumundan bunları okuyabilir olmalıdır. Operatör, her bir konumundan, tehlike alanlarına hiç kimsenin bulunmamasını sağlamalıdır veya kumanda sistemi tehlike alanına bir kişinin girmesini engelleyecek şekilde tasarımlamalı ve imal edilmelidir.
Bu ihtimallerin hiçbirisi uygulanabilir değilse, makina çalışmaya başlamadan önce, bir sesli ve/veya görsel uyarı sinyali verilmelidir.
Maruz kalan kişiler tehlike bölgesinden ayrılmaya veya makinanın harekete geçmesini engellemeye yetecek kadar zamana sahip olmalıdır.
Gerekli ise, makinaların sadece bir veya daha fazla önceden belirlenmiş alanlara veya bölgelere yerleştirilmiş kumanda konumlarından kumanda edilebileceği araçlar sağlanmalıdır.
Birden fazla kumanda komunun olduğu durumlarda, kumanda sistemi durdurma kumandaları ve acil durdurmalar hariç olmak üzere, bunlardan birinin kullanımının diğerlerinin kullanımını önleyeceği şekilde tasarımlanmalıdır.
Makinaların iki veya daha fazla çalışma konumuna sahip olduğu durumda, her bir konumda operatörlerin birbirlerini engellemeyeceği veya tehlikeli bir duruma sokmayacağı şekilde, gerekli olan bütün kumanda tertibatları bulunmalıdı
1.2.4 Durdurma
1.2.4.1 Normal durdurma
Makinalara , makinanın tamamen güvenli bir şekilde durdurabilecek bir kumanda teçhizatı takılmalıdır.
Her bir çalışma istasyonuna, mevcut olan tehlikelere bağlı olarak, makinaların fonksiyonlarının tamamını veya bir kısmını durduracak bir kumanda teçhizatı takılmalıdır, böylece makina güvenli duruma getirilir.
Makinaların durdurma kumandası, başlatma kumandalarına önceliğe sahip olmalıdır.
Makinalar veya bunların tehlikeli işlevleri bir kez durdurulduğunda ilgili harekete geçiricilere giden enerji beslemesi kesilmelidir.
1.2.4.2 Operasyonel durdurma
Çalışma nedenlerinden dolayı harekete geçiricilere giden enerjiyi kesmeyen bir durdurma kumandası gerekli olduğunda, durdurma durumu izlenmeli ve sürdürülmelidir.
1.2.4.3 Acil durum durdurması
Makinalara , fiili veya olası bir tehlikenin bertaraf edilmesi için, bir veya daha fazla acil durum durdurma tertibatı takılmalıdır.
Aşağıdaki istisnalar geçerlidir:
- Duruş süresini azaltmayacağı için veya alınacak riskle baş edecek özel tedbirlere imkân vermeyeceğinden dolayı, riski azaltmayacak acil durum durdurma teçhizatlı makinalar ,
- Taşınabilir elde tutulan ve/veya el ile yönlendirilen makinalar .
Bu tertibat aşağıdaki özelliklere haiz olmalıdır:
- Açıkça tanınabilen, açıkça görülebilen ve çabucak ulaşılabilen kumanda tertibatlarına sahip olmalı,
- İlave bir risk oluşturmaksızın, tehlikeli işlemleri mümkün olan en çabuk bir şekilde durdurmalı,
- Gerekli durumlarda, belirli koruyucu tertibatları hareketlerini tetiklemeli veya tetiklenmesini sağlamalıdır.
Bir durdurma komutunu takiben acil durum durdurma teçhizatının aktif konumu sona erdiğinde, bu komut acil durum durdurma tertibatının devrede olmasını, bu işlem özel olarak geçersiz kılınana kadar, sürekli kılınmalıdır; bir durdurma komutunu tetiklemeksizin tertibatın devreye girmesi mümkün olmamalıdır; tertibatın devreden çıkarılması sadece uygun bir işlem ile mümkün olmalı ve tertibatın devreden çıkartılması makinayı yeniden çalıştırmamalı, ancak yeniden çalıştırmaya izin vermelidir.
Acil durum durdurma işlevi çalışma moduna bağlı olmaksızın, her zaman mevcut ve çalışır durumda olmalıdır. Acil durum durdurma tertibatları diğer koruyucutedbirleriçin bir destekleyici unsurdur ve bu tedbirlerin yerini almaz.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Yukarıda bahsettiğimiz gibi gerek makinenin çalışma sistemi,Gerek Mahmut Sezernın iş güvenliği talimatını okuması ,gerekse İşyerindeki çalışma düzeni ve İş güvenliği yasası göz önüne alınarak
İşverenin Kusur Oranı…… olup, Mahmut Sezer’nın Kusur oranı % ….. dır.
İş bu rapor tarafımızdan Üç Nüsha olarak Hazırlanmıştır.
Gereği bilgilerinize Arz olunur. 13.07.2009
BİLİRKİŞİ
G. S.
Kimyager
İş Güvenliği Uzmanı
………………
Dosya : 2008/ ….
Davacı : S.S.K.Başkanlığı
Davalı : X DOĞRAMA
Dava : Rucuan Tazminat
Keşif heyetiyle beraber 06.07.2009 tarihinde taşınmazın bulunduğu mahalle gidildi.Burada ve dosya üzerindeki gerekli inceleme ve araştırmalar yapıldı.Keşif sırasında yapılan açıklamalar dinlendi.Bunun sonucunda aşağıda belirtilen hususlar tespit edildi.
Dava konusu taşınmaz ………… ilçesi ………. köyü X Doğrama ……..Tic.Ltd.Şti isimli Fabrika binasıdır.
Davacı Vekili Denizli Nöbetçi İş Mahkemesine ……..2008 tarihinde verdiği Dava dilekçesinde Kuruma …….. nosu ile kayıtlı YAŞAR KARA nın davalıya ait işyerinde çalışırken 15.11.2005 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu sürekli iş göremez haline geldiğini ve YAŞAR KARA’a aylık bağlandığını ve masraf ödemesi yapıldığını ,yasalar gereği bu paranın işverendenalınmasıgerektiğini bu yüzden bu davayı açmak zorunda kaldıklarını belirtmiştir.
Dosyada bulunan tüm evraklar tarafımızdan incelenmiştir.
YAŞAR KARA’ın Sosyal Sigortalar İl Müdürlüğüne bildiriminde 08.11.1996 tarihinde işe başladığı bildirilmiştir.
X Doğrama tarafından hazırlanmışRapordaise 15.11.2005 tarihinde saat 09:00 YAŞAR KARA yatardairemakinesinde çalışırken sol el işaret ve orta parmağı testere kestiğinden hemen sağlık ocağına oradan ambulans ile Pamukkale üniversitesine ordan da İzmir El ve Microcerrahi hastanesine kaldırıldığı belirtilmiştir.
Sigorta Teftiş Kurulu Başkanlığınca 17.05.2006 tarihinde YAŞAR KARAdan alınan İFADE TUTANAĞInda Yatardairemakinesine parçaları sağ elim ile veriyodum, parçayı makinenin bıçagının sağ tarafında bulunan sipere dayıyordum bu şekilde kesilecek parçayı diğer parça ile itiyordum.bu şekilde çalışırken sol elimin bıçağa rastlaması sonucu parmaklarım kesildi.Sol elimi destek için yada refleks hareketi ile parçanın yan tarafına dayamış olabilirim.
Tanık Şirket ortağı Serdar Batur 12.06.2006 tarihinde verdiği ifadesinde YAŞAR KARAın işyerinde usta olarak çalıştığını Yatardairede çalışırken iş kazası geçirdiğini olay anını görmediğini,yatardairemakinesını orjınal koruyucudan başka koruyucusunun olmadığını ve koruyucu konulursa işlevini yerine getiremiyecegini belirtmiştir.
YERİNDE YAPTIĞIMIZ İNCELEMEDEFotoğraflarda görüldüğü gibi Kazaya sebebiyet veren Yataydairemakinesidir.yaklaşık 8 yıl önce alınmış bir makinedır.1.Devir:3000dk 2.Devir:6000dk.Makina yerden 84 cm yükseklikte eni 84 cm ve boyu 142 cm makinenin orta kısmında testeresi bulunmakta ve koruyucusu bulunmamaktadır..Makinanın alt kısmında açma kapama düğmesi bulunmaktadır.
Yerindede görüldüğü gibi Duvarlarda veya çalışma ortamı olan yerlerde İş Güvenliği ile ilgili herhangi bir uyarıcı levha yoktur.
Burada yapılmasıgerekenMakine çalışırken elle müdahale yapılmaması gerekir.
Yada Çelik eldiven kullanılmalısı gerekmektedir.
Yada makinenin üst kısmına korucu takılarak işlemin bu şekilde yapılması sağlanmalıdır.
Dosyada ve yerinde yaptığımı inceleme sonucunda
1-Keşif sırasındaki verilere göre gerekli işçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimi verilmemiştir.(4857 sayılı iş kanunu madde.77 )
2-Acil stop düğmesi yoktur.Acil stop için acil stop teli kurulmalı bu tele çalışanın elini kaldırdığında her konumda rahatça ulaşması sağlanmalıydı. .( makine emniyeti yönetmeliği : madde:1.2.4.3 )
EK-1
İŞ KANUNU (4857 sayılı)
İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri
MADDE 77.- İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler,alınmasıgereklitedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.
İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ
Madde 3- İşveren, işçilere yapmakta oldukları işlerinde uymaları gerekli sağlık ve güvenlik tedbirlerini öğretmek ve iş değiştirecek işçilere yenisinin gerektiği bilgileri vermek zorundadır.
Madde 4- İşverenin, işyerinde, teknik ilerlemelerin getirdiği daha uygun sağlık şartlarını sağlaması; kullanılan makinalarla alet ve edevattan herhangi bir şekildetehlike gösterenleriveya hammaddelerden zehirli veya zararlı olanları, yapılan işin özelliğine ve fennin gereklerine göre bu tehlike ve zararları azaltan alet ve edevatla değiştirmesi iş kazalarını önlemek üzere işyerindealınmasıve bulundurulması gerekli tedbir ve araçları ve alınacak diğer iş güvenliği tedbirlerini devamlı surette izlemesi esastır.
Madde 177- Konkasörler, değirmenler veöğütücülerleyapılan çalışmalarda, aşağıdakitedbirleralınacaktır :
Silindirli kırıcılar, değirmenler ve merdaneli öğütücülerde, beslenme ağızlarına huni veya oluk gibi tertibat yapılacak ve tehlikeli bölgeye elin girmesi önlenecektir.
Madde 147 - Makina ve tezgah koruyucularının hazırlanması, imali ve kullanılmasında aşağıdakitedbirleralınacaktır:
1) Koruyucular, çalışmalarda her türlü teması kesecek şekilde tehlikeli kısmı örtmüş olacaktır.
2) Koruyucular, işçinin ve makinanın çalışmasına, yağlama, kontrol ve onarımına engel olmayacak, üretimi zorlaştırmıyacak şekilde yapılacak ve mümkünse makinanın sabit bir parçasına bağlanacaktır.
Bunların hareketli olmaları, el ile kolayca veya otomatik olarak çalışır bir şekilde yapılacaktır.
3) Koruyucular, çalışan işçilerin çarpma ve düşmelerine, taşınan malzemelerin darbelerine dayanacak sağlamlıkta yapılmış olacaktır.
4) Koruyucular, fazla bakıma ihtiyaç göstermeyecek tarzda yangın ve pasa dayanıklı maddeden yapılmış olacaktır.
5) Koruyucular, döküm, saç, boru veya profil demir, tel kafes, ahşap, plastik veya yerine göre uygun sağlamlıkta başka malzemeden yapılacak ve kendileri bir tehlike yaratmayacaktır.
Madde 158 - Her makine ve tezgahta, talaş kaldıran, şekillendiren, ezen, delen, kesen veya başka şekilde işlem yapan kısım ile iş alıp verirken tehlikeli olan yerler gibi operasyon noktası denilen bölgeler, herhangi bir kazanın meydana gelmesini önleyecek şekilde korunacak ve bunun için gerekli bütüntedbirleralınacaktır.
Madde 182 - Ağaç işleme tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdakitedbirleralınacaktır:
1) Ağaç işleme tezgahlarının motoru durduğunda, hareketi de durduracak bir fren tertibatı bulunacaktır. Frensiz tezgahlarda kesici takımın değiştirilmesi sırasında, hareketi engelleyecek bir kilit tertibatı bulunacaktır.
2) Sürekli çalışan, toz ve talaş çıkaran tezgahlara, uygun aspirasyon tesisatı konacaktır.
3) Yatay bıçak merdaneli planya (kalınlık) tezgahlarında bıçağın takıldığı kanal 13 milimetreden, tabla ile bıçak merdanesi (frezesi) arasındaki boşluk 3 milimetreden fazla olmayacaktır.
4) Bıçak merdanesinin üzerine, enine ve yüksekliğine ayarlanabilen özel koruyucular konacak ve bıçaklar, tabla altında tehlikeli olduğu hallerde de, bıçak merdanesi uygun şekilde korunacaktır.
5) Planya tezgahlarında parçaların son kısımları işlenirken uzun saplı iticiler kullanılacaktır.
Otomatik iticileri bulunan planya tezgahlarında, geri tepme emniyet mandalları bulunacak ve bunlar da uygun koruyucu içine alınacaktır.
6) Kanal oyma ve lamba açma tezgahlarının kalem veya freze bıçakları bağlanan başlıkları, tezgaha sağlam bir şekilde tespit edilmiş uygun koruyucularla örtülecektir. Madeni koruyucuların bıçaklara yakın yüzleri ahşap kaplı olacaktır.
7) Besleme merdaneleri, metal lamalar veya çubuklarla korunacak ve çift taraflı lamba açma ve oyma tezgahlarının besleme zincirleri ile kasnakları, tamamen örtülmüş olacak, sadece işlenecek tahtayı kavrayan yüzleri açık kalacaktır.
8) Tomruk testereleri (katraklar), biçilen tomrukların sıkışmaması için, yeteri güçte makina veya motorla tahrik edilecek, kesme hızı ve testere ağzı, yapılan işe uygun olacaktır.
9) Biçme esnasında çıkan talaş ve tozun yerde birikmesi ve işyerine dağılması önlenecek ve uygun aspirasyon tesisi kurulacaktır.
10) Biçilen tahtalar, kalaslar biçme yerinden uzaklaştırılacak ve düzgün bir şekilde istif edilecek ve bunların artıkları, uygun şekilde toplanacak ve işyerinden uzaklaştırılacaktır.
11) Katrakların kumanda ve fren tertibatı, operatörün bulunduğu platform içinde toplanacak ve bu platformun korkuluğu 120 santimetre yükseklikte ve sağlam bir şekilde yapılmış olacaktır.
12) Tomruk arabaları, taşıdığı yüke dayanacak sağlamlıkta demir, çelik veya sert ağaçtan yapılacaktır. Sert ağaçtan yapılan araba, zıvanalı geçme olarak ve tomruk kaymasını ve işçilerin sıkışmasını önleyecek şekilde yapılmış olacaktır.
13) Tomruk arabasının, duvar veya tomruk yığınlarından açıklığı en az 80 santimetre olacak ve araba raylarının her iki ucuna, yaylı veya pnömatik tamponlar konacaktır.
14) Tomruk arabasının hareket alanı, uygun boru veya korkuluk içine alınacak ve tomruk taşıma merdaneleri, 6 milimetreden ince olmayan saçtan ve 5 santimetreden ince olmayan sert ağaçtan uygun nitelikte yapılmış kapaklarla örtülecek ve yüzeyleri pürüzlü ve kıymıklı olmayacaktır.
Madde 183 - Şerit testere tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdakitedbirleralınacaktır.
1) Şerit testerenin alt ve üst kasnak arasında kalan kısımları uygun nitelik ve sağlamlıkta menteşeli kapaklarla örtülecek, alt ve üst kasnaklar da, yandan ve üstten tamamen örtülecek şekilde koruyucu içine alınacak ve kesme yerinde, kapağın alt kısmı, kesilecek parçanın kalınlığına göre ayarlanabilir şekilde olacaktır.
2) Şerit testereler daima gergin tutulacak şekilde, kasnakla veya bir germe tertibatı ile ayarlanabilecektir.
3) Herhangi bir sıkışma halinde, şerit testere durmuş olsa dahi, tezgahın motoru durdurulmadan el sürülmeyecek, kezatesteredeçatlak görüldüğü anda tezgah durdurulacak ve çatlak testereler bir daha kullanılmayacaktır.
4) Şerit testere ve bıçkı makinaları testerelerin bağlantıları en az ayda bir muayene ve kontrol edilecektir.
5) Mekanik güçle çalışan hazarlarda, gidip gelme hareketlerinin uç noktaları ile sabit yerler arasında en az 120 santimetre açıklık bulunacak ve uç noktaları, uygun korkuluklarla korunacaktır.
Madde 184 -Daire(tepsi) testere tezgahları ile yapılan çalışmalarda, aşağıdakitedbirler alınacaktır:
1)Dairetestere tezgahlarında, çalışma tablasının yerden yüksekliği 85-90 santimetre olacaktır.
2)Dairetesterenin üstü ve etrafı, mafsallı ve kesilecek parçanın dokunması ile açılabilen bir koruyucu ile örtülecek ve testerenin tabla altındaki kısmı da korunacaktır.
3) Uzun parçaların kesildiği tezgahlarda, sıkışmayı önlemek için, ayırıcı bir bıçak veya kama bulunacak ve el ile iş verilen tezgahlarda, kısa parçaları veya kesilmesi biten uzun parçaları itmek için, kayar takozlar bulundurulacak ve bunların kullanılması sağlanacaktır.
4)Dairetestere tezgahlarında kullanılan ayrıcı bıçaklar, testere diş genişliğinden dar ve testere gövdesinden kalın olacak, tabla üzerinden yüksekliği 5 santimetreden az olmayacak, testere yüksekliğinden 2 milimetre aşağıda bulunacak ve testereye (3) milimetre açıklıkta kavisli bir şekilde yapılmış olacaktır.
5)Dairetestereler, bakımlı, ayarlı ve keskin olacak, arıza görülenlerle çatlak olanları derhal çıkarılacak ve çatlak uçları, delinecek dahi olsa, tekrar kullanılmayacaktır.
6) Kalas biçen büyük testereli tezgahlarda, operatörün önüne tel korkuluk vedairetesterenin üstüne, ayarlı bir siper konacaktır. Çift testereli tezgahlarda, parça sıkışmasına engel olacak şekilde uygun ayırıcılar bulunacaktır.
7) Sürekli odun kesendairetestere tezgahlarında, testere üzerine tabladan 15 santimetre yükseklikte 3 milimetre kalınlıkta saç veya 4 santimetre kalınlıkta tahtadan yapılmış bir koruyucu bulunacaktır.
8) Sarkaç (Üstten mafsallı) testere tezgahlarında koruyucu eteği, testerenin ekseninden aşağıya kadar uzatılacak, yanları menteşe kapaklı olacak, testere, geri çekilme durumunda ve kesmez vaziyette iken de alt kısmı korunmuş olacak ve testerenin önden tablayı aşması önlenecektir.
MAKİNA EMNİYETİ YÖNETMELİĞİ
(2006/42/AT)
1.1.2- Güvenlik bütünlüğü ilkeleri
(a) Makinalar işlevlerine uygun olacak şekilde ve sadece öngörülen şartlar altında değil, makul bir şekilde öngörülebilir yanlış kullanımları da dikkate alınarak, işletmeye alındıklarında kişileririske atmadan çalıştırılabilecek, ayarlanabilecek ve bakımı yapılabilecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
Alınan tedbirlerin amacı, makinaların , öngörülebilir çalışma ömrü boyunca, nakliye, montaj, demontaj , hizmetten çıkarma ve hurdaya ayırma aşamaları dahilindeki her türlü riski bertaraf etmek olmalıdır.
(b) En uygun metotları seçerken, imalâtçı veya yetkili temsilcisi, aşağıdaki ilkeleri sıra dahilinde uygulamalıdır:
- Riskleri olabildiğince bertaraf etmek veya azaltmak (esasında güvenli makina tasarımı ve imalâtı),
- Bertaraf edilemeyecek riskler için gerekli koruyucu tedbirleri almak,
- Kullanıcıları uygulanan koruyucu tedbirlerin her türlü yetersizliklerinden kaynaklanan giderilemeyen riskler konusunda bilgilendirmek, özel bir eğitimin gerekli olup olmadığını göstermek ve kişisel koruyucu ekipman sağlama ihtiyacını belirtmek.
(c) Makinaları tasarımlarken veya imal ederken ve talimatları hazırlarken, imalâtçı veya yetkili temsilcisi sadece makinanın amaçlanan kullanımını değil aynı zamandaöngörülebilir her türlü yanlış kullanımını da dikkate almalıdır.
Normal olmayan kullanımı bir risk oluşturacak ise, makinalar normal olmayan kullanımı önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir. Uygun olduğunda, talimatlar kullanıcının dikkatini – tecrübelerin olabileceğini gösterdiği şekilde - makinaların nasıl kullanılmaması gerektiğine çekmelidir.
(d) Makinalar, kişisel koruyucu ekipmanın gerekli veya öngörülebilir kullanımlarından kaynaklanabilecek olan operatörün maruz kaldığı kısıtlamaları göz önünde bulundurarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
(e) Makinalar güvenli bir şekilde ayarlanmasına, bakımı yapılmasına ve kullanılmasına imkân verecek bütün özel teçhizat ve aksesuarlarla birlikte tedarik edilmelidir.
1.3.9 Kontrol dışı hareketlerle ilgili riskler
Makinaların bir parçası durdurulduğunda, kumanda tertibatlarındaki bir işlem dışında herhangi bir sebeple durma konumundan kayma engellenmeli veya bu durum bir tehlike oluşturmamalıdır.
1.5.15 Kayma, sendeleme veya düşme riski
Kişilerin üzerinde durup hareket etmesigerekenmakinaların parçaları insanların bu parçalar üzerine veya üzerinden kaymasını, sendelemesini veya düşmesini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Uygun olduğunda, bu parçalara, kullanıcılara yönelik olarak tutunup kararlı bir şekilde durabilmelerine imkân tanıyan tutamaklar takılmalıdır.
1.1.6- Ergonomi
Amaçlanan kullanım şartları altında, operatörün karşı karşıya kaldığı rahatsızlık, yorgunluk ve fiziksel ve psikolojik stres, aşağıdaki ergonomi ilkeleri göz önünde bulundurularak olabildiğince asgariye indirilmelidir:
- Operatörün fiziksel ölçüleri, kuvveti ve dayanma gücü değişebilirliklerine imkân vermesi,
- Operatörün uzuvlarının hareket için yeterli yerin sağlanması,
- Makina için belirlenen çalışma aralığından kaçınılması,
- Uzun süre dikkati gerektiren izlemelerden kaçınılması,
- İnsan/ makina arayüzünün operatörün öngörülebilir karakteristiklerine uyarlanması.
1.1.8- Oturma yerleri
Uygun olduğunda ve çalışma koşullarının elverdiği durumlarda, makinanın ayrılmaz bir parçasını oluşturan çalışma yerleri koltuklar yerleştirilecek şekilde tasarımlanmalıdır. Operatörün çalışma sırasında oturması amaçlanıyor ve çalışma konumu makinanın ayrılmaz bir parçası ise, makinaya koltuk takılmalıdır. Koltuk operatöre kararlı bir konum sağlayacak şekilde yerleştirilmelidir. Bunun yanında, koltuğun kumanda aygıtlarına olan mesafesi operatöre göre ayarlanabilir olmalıdır. Makina titreşimlere maruz kalıyor ise, koltuk operatöre makul bir derecede mümkün olan en düşük düzeyde titreşim iletilecek şekilde tasarımlanıp imal edilmelidir. Koltuğun bağlantı elemanları maruz kalabileceği bütün gerilmelere dayanmalıdır. Operatörün ayakları altında zemin olmadığı durumlarda, kaymaya dayanıklı malzemeden yapılmış ayak dayamaları sağlanmalıdır.
1.2.2- Kumanda tertibatları
Kumanda tertibatları aşağıdaki esaslar dahilinde olmalıdır:
- Uygun yerlerde resimli gösterimler kullanılarak açıkça ve görünür ve tanınabilir olmalı,
- Tereddüde mahal vermeden veya zaman kaybına ve belirsizliğe yol açmadan güvenli bir şekilde çalıştırılacak şekilde konumlandırılmalı,
- Kumanda tertibatının hareketi ile etkisi tutarlı olacak şekilde tasarımlanmalı,
-Acil durdurma veya uzaktan kumandalı programlama cihazı ( teach pendant ) gibi bazı kumanda tertibatlarının gerekli olduğu durumlar haricinde, tehlike alanları dışına yerleştirilmeli,
- Kumanda tertibatlarının çalışması ilave risk oluşturmayacak şekilde konumlandırılmalı,
- Bir tehlike söz konusu olduğunda, istenen hareketin sadece maksatlı bir eylem ile başarılabileceği şekilde tasarımlanmalı veya korunmalı,
Bir kumanda teçhizatının birkaç farklı fonksiyonu yerine getirmek için tasarımlandığı ve imal edildiği durumda, yani bire bir karşılıklılığın olmadığı durumlarda, yapılacak faaliyet açıkça gösterilmeli ve gerekli olduğunda onaylamaya tabi olmalıdır.
Kumanda teçhizatları, ergonomi prensipleri göz önünde bulundurularak, yerleşim planları, gezintileri ve çalışmaya dirençleri yapılacak eylem ile uyumlu olacak şekilde düzenlenmiş olmalıdır. Makinalara güvenli çalışmanın gerektirdiği şekilde göstergeler takılmalıdır. Operatör bunları kumanda konumundan okuyabilmelidir.
Her bir kumanda konumunda, operatör hiç kimsenin tehlike alanında olmadığından emin olmalı veya kumanda sistemi bir kişinin tehlike alanında bulunması durumunda çalışmanın başlamasını önleyecek şekilde tasarlanmış ve imal edilmiş olmalıdır. Operatör kumanda konumundan bunları okuyabilir olmalıdır. Operatör, her bir konumundan, tehlike alanlarına hiç kimsenin bulunmamasını sağlamalıdır veya kumanda sistemi tehlike alanına bir kişinin girmesini engelleyecek şekilde tasarımlamalı ve imal edilmelidir.
Bu ihtimallerin hiçbirisi uygulanabilir değilse, makina çalışmaya başlamadan önce, bir sesli ve/veya görsel uyarı sinyali verilmelidir.
Maruz kalan kişiler tehlike bölgesinden ayrılmaya veya makinanın harekete geçmesini engellemeye yetecek kadar zamana sahip olmalıdır.
Gerekli ise, makinaların sadece bir veya daha fazla önceden belirlenmiş alanlara veya bölgelere yerleştirilmiş kumanda konumlarından kumanda edilebileceği araçlar sağlanmalıdır.
Birden fazla kumanda komunun olduğu durumlarda, kumanda sistemi durdurma kumandaları ve acil durdurmalar hariç olmak üzere, bunlardan birinin kullanımının diğerlerinin kullanımını önleyeceği şekilde tasarımlanmalıdır.
Makinaların iki veya daha fazla çalışma konumuna sahip olduğu durumda, her bir konumda operatörlerin birbirlerini engellemeyeceği veya tehlikeli bir duruma sokmayacağı şekilde, gerekli olan bütün kumanda tertibatları bulunmalıdı
1.2.4 Durdurma
1.2.4.1 Normal durdurma
Makinalara , makinanın tamamen güvenli bir şekilde durdurabilecek bir kumanda teçhizatı takılmalıdır.
Her bir çalışma istasyonuna, mevcut olan tehlikelere bağlı olarak, makinaların fonksiyonlarının tamamını veya bir kısmını durduracak bir kumanda teçhizatı takılmalıdır, böylece makina güvenli duruma getirilir.
Makinaların durdurma kumandası, başlatma kumandalarına önceliğe sahip olmalıdır.
Makinalar veya bunların tehlikeli işlevleri bir kez durdurulduğunda ilgili harekete geçiricilere giden enerji beslemesi kesilmelidir.
1.2.4.2 Operasyonel durdurma
Çalışma nedenlerinden dolayı harekete geçiricilere giden enerjiyi kesmeyen bir durdurma kumandası gerekli olduğunda, durdurma durumu izlenmeli ve sürdürülmelidir.
1.2.4.3 Acil durum durdurması
Makinalara , fiili veya olası bir tehlikenin bertaraf edilmesi için, bir veya daha fazla acil durum durdurma tertibatı takılmalıdır.
Aşağıdaki istisnalar geçerlidir:
- Duruş süresini azaltmayacağı için veya alınacak riskle baş edecek özel tedbirlere imkân vermeyeceğinden dolayı, riski azaltmayacak acil durum durdurma teçhizatlı makinalar ,
- Taşınabilir elde tutulan ve/veya el ile yönlendirilen makinalar .
Bu tertibat aşağıdaki özelliklere haiz olmalıdır:
- Açıkça tanınabilen, açıkça görülebilen ve çabucak ulaşılabilen kumanda tertibatlarına sahip olmalı,
- İlave bir risk oluşturmaksızın, tehlikeli işlemleri mümkün olan en çabuk bir şekilde durdurmalı,
- Gerekli durumlarda, belirli koruyucu tertibatları hareketlerini tetiklemeli veya tetiklenmesini sağlamalıdır.
Bir durdurma komutunu takiben acil durum durdurma teçhizatının aktif konumu sona erdiğinde, bu komut acil durum durdurma tertibatının devrede olmasını, bu işlem özel olarak geçersiz kılınana kadar, sürekli kılınmalıdır; bir durdurma komutunu tetiklemeksizin tertibatın devreye girmesi mümkün olmamalıdır; tertibatın devreden çıkarılması sadece uygun bir işlem ile mümkün olmalı ve tertibatın devreden çıkartılması makinayı yeniden çalıştırmamalı, ancak yeniden çalıştırmaya izin vermelidir.
Acil durum durdurma işlevi çalışma moduna bağlı olmaksızın, her zaman mevcut ve çalışır durumda olmalıdır. Acil durum durdurma tertibatları diğer koruyucutedbirleriçin bir destekleyici unsurdur ve bu tedbirlerin yerini almaz.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Yukarıda bahsettiğimiz gibi gerek makinenin çalışma sistemi,Gerek Mahmut Sezernın iş güvenliği talimatını okuması ,gerekse İşyerindeki çalışma düzeni ve İş güvenliği yasası göz önüne alınarak
İşverenin Kusur Oranı…… olup, Mahmut Sezer’nın Kusur oranı % ….. dır.
İş bu rapor tarafımızdan Üç Nüsha olarak Hazırlanmıştır.
Gereği bilgilerinize Arz olunur. 13.07.2009
BİLİRKİŞİ
G. S.
Kimyager
İş Güvenliği Uzmanı