Silikozisli ve tüberkülozlu akciğer.
ABD silikozis, akciğer kanseri, KOAH, böbrek hastalığı gibi ciddi ve ölümcül sonuçları olan silikanın işyeri havasında daha düşük olmasıyla ilgili kural koydu.
ABD’deki Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dairesi (OSHA) solunabilir kristal silika için izin verilen maruziyet sınırını, ortalama 8 saatlik vardiya üzerinden, bir metreküp hava başına 50 mikrograma azalttı. Eski değer100 mikrogramdı. Kural 23 Temmuz 2016’da yürürlüğe giriyor. İlgili sanayilere kuralı teknik olarak hayata geçirecek tüm gereklilikleri yerine getirmeleri için 1-5 yıl süre tanındı.
Kristal silika doğadaki kum, taş gibi maddelerin içinde kendiliğinden bulunan bir maddedir. Bu yüzden, cam, çanak çömlek, seramik, takı,tuğla, hazır beton, harç, asfalt ürünleri ve suni taş ürünleri (örneğin, bu taşlardan yapılan mutfak tezgahları) gibi pek çok malzemenin yapımında ve yapısında da yer alır; bunların üretiminde bulunanlar kristal silikaya maruz kalır. Ayrıca, gaz ve petrol için hidrolik kırma işlemlerinde; tersanecilikte olduğu gibi raspalama işlemlerinde; kaya, beton, duvargibi maddelerin kırma, kesme, öğütme, delme gibi işlemlerinde oldukça fazla açığa çıkmaktadır.
Solunabilir kristal silika kumun içinde bulunur dedim ama, kumdan en az 100 kat küçüktür. Onun solunarak vücuda alınmasıyla, kendi adıyla anılan bir hastalık olan silikozis ortaya çıkar. Ülkemizde kot kumlama işçilerindeki ölümler ile kendini duyuran silikozis, tedavisi olmayan bir akciğer hastalığıdır. Maluliyete ve ölüme neden olur. Kristal silika aynı zamanda akciğer kanserinin gelişme olasılığını artırmaktadır ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından insan karsinojeni (kanser yapan madde) olarak kabul edilmiştir. Bunların yanında, kristal silika yine ciddi sağlık ve çalışma gücü sorunları doğuran KOAH ve böbrek hastalığına neden olmaktadır.
Sorun hem insani boyutuyla büyük bir dram, hem de maddi kayıp açısından büyük bir dert. Alınan bu son kararla, ABD’de, her yıl 600’ü aşkın hayatın kurtulacağı, 900’den fazla yeni silikozis vakasının önleneceği ve yaklaşık 7.7 milyar dolar net maddi fayda sağlanacağı tahmin edilmekte.
Kristal silikanın bu tehlikeleri ona maruz kalınan miktar ve süre ile yakından ilgilidir. Bu yüzden, OSHA’nın, işyerlerindeki solunabilir kristal silika miktarını azaltması çok önemli.
OSHA bir tutarsızlığa son vermiştir. Daha önce, solunabilir kristal silika sınırı genel sanayi için başka, inşaat ve tersanecilik için başkaydı. Son değişiklikle tüm sanayiler için aynı olmuştur.
Ama OSHA bu konuda geç kalmış durumda. Çünkü bilimsel literatürde 100 mikrogramlık değerin çok yüksek olduğu zaten epeydir öne sürülüyordu.
Hatta önerilen değer 50 değil, genel olarak, 25 mikrogramdır, yani OSHA’nın bugün yaptığı değerin bile yarısı. OSHA ise bu durumun farkında olduğunu ancak 50 mikrogramlık değerin “makul bir biçimde ulaşılabilir en düşük seviye” olduğunu söylemekte. İdari bir kurum idareyle ilgilidir…
Yazar: / 7 Nisan 2016