endüstriyel kazaların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için firmalar farklı çalışmalar yürütmekte. Bu çalışmaların en önemlilerinden biri de güvenlik ve risk analizinin yapılması.
Biz de öncelikle BEKRA nedir ? ‘e sonra da güvenlik ve risk analiz yöntemlerinden biri olan Bow-Tie (papyon) yöntemine kısaca bakalım dedik.
BEKRA ( Büyük Endüstriyel Kaza Risklerinin Azaltılması ) Nedir?
Seveso felaketi, 10 Temmuz 1976′ da İtalya’da Lombardiya bölgesinde yer alan küçük bir kimyasal üretim fabrikasında meydana gelen bir endüstriyel kazadır. Triklorofenol (TCP) üretmek için diğer rakip şirketlere göre daha tehlikeli bir reaksiyon kullanımı ve reaktörün yeterince soğutmadan bırakılmasına olanak sağlayan tehlikeli işletim uygulamaları kazanın nedenleri arasındadır. Ekzotermik bir kimyasal reaksiyonun kontrolünün kaybedilmesi, patlama diskinde ve basınç tahliye sisteminde reaktörün içeriğinin salımına yol açmıştır. Toksik ve korozif kimyasallardan oluşan, fenol, sodyum hidroksit ve 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksin (TCDD – “Seveso Dioksin”) içeren bir bulut yayılmıştır.Bu kaza, yerleşik populasyonun (yerleşik hayatın) bulunduğu bölgede 2,3,7,8 – tetraklorodibenzo – p – dioksin ( TCDD) için bilinen en yüksek maruziyet değeri ile sonuçlanarak [1] çok sayıda bilimsel çalışmayı ve standart endüstriyel güvenlik düzenlemelerini beraberinde getirmiştir. AB sanayi güvenlik düzenlemeleri, Seveso II Direktifi olarak bilinir. Bu tür endüstriyel kazaların risk azaltımı konusuna ilişkin düzenlemeler Türkiye’ de BEKRA olarak hazırlanmıştır.
BEKRA kapsamındaki tüm işletmeciler; büyük kazaları önlemek ve büyük bir kazanın meydana gelmesi durumunda, bunların etkilerini çevre ve insanlara en az zarar verecek şekilde sınırlamak için gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.
Bu önlemlerin alınması için atılacak adımlardan biri de Güvenlik ve Risk Analizinin yapılması. İşte analiz yöntemlerinden biri.
Bow-Tie Güvenlik ve Risk Analizi
Papyon yöntemi, yüksek riskli senaryolarda ( patlama riski olan tesislerde ) nedensel ilişkileri göstermek ve analiz etmek için kullanılabilecek bir risk değerlendirme yöntemidir. Yöntem, oluşturduğunda ortaya çıkan şemanın şeklinin papyona benzemesi nedeni ile ismini buradan alır. Bu Papyon diyagramı iki şey yapar. Her şeyden önce, Papyon belli bir Tehlike etrafında var olabilecek tüm kaza senaryolarının görsel bir özetini verir. İkincisi, şirketin bu senaryoları kontrol etmek için nasıl önlemler aldığını şematik olarak gösterir.
Papyon Yönteminin Elemanları:
Yöntemin terminolojisine bakarsak , daha iyi anlayabiliriz herhalde.
Tehlike : Insanlara, kaynaklara, çevreye ve şirket itibarına verilebilecek zarar.
Olay : Tehlike gerçekleştiğinde ortaya çıkan olay
Tehditler: “Tehlikenin ortaya çıkmasına ne sebep oldu?” “Kontrolü Nasıl kaybettik?”
Sonuçlar : Olayın gerçekleşmesi nelere sebep oldu?
Bariyerler : “Kontrolün Kaybedilmesine Nasıl Engel Olabiliriz?” “tehditleri nasıl minimize edebiliriz?”
Düzeltme İşlemleri : “Olayın etkisini nasıl minimize edebiliriz?”
Eskalasyon Faktörü : Bariyer ya da kurtarma önlemlerinin çalışmasına ne engel olabilir?
Biz de öncelikle BEKRA nedir ? ‘e sonra da güvenlik ve risk analiz yöntemlerinden biri olan Bow-Tie (papyon) yöntemine kısaca bakalım dedik.
BEKRA ( Büyük Endüstriyel Kaza Risklerinin Azaltılması ) Nedir?
Seveso felaketi, 10 Temmuz 1976′ da İtalya’da Lombardiya bölgesinde yer alan küçük bir kimyasal üretim fabrikasında meydana gelen bir endüstriyel kazadır. Triklorofenol (TCP) üretmek için diğer rakip şirketlere göre daha tehlikeli bir reaksiyon kullanımı ve reaktörün yeterince soğutmadan bırakılmasına olanak sağlayan tehlikeli işletim uygulamaları kazanın nedenleri arasındadır. Ekzotermik bir kimyasal reaksiyonun kontrolünün kaybedilmesi, patlama diskinde ve basınç tahliye sisteminde reaktörün içeriğinin salımına yol açmıştır. Toksik ve korozif kimyasallardan oluşan, fenol, sodyum hidroksit ve 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksin (TCDD – “Seveso Dioksin”) içeren bir bulut yayılmıştır.Bu kaza, yerleşik populasyonun (yerleşik hayatın) bulunduğu bölgede 2,3,7,8 – tetraklorodibenzo – p – dioksin ( TCDD) için bilinen en yüksek maruziyet değeri ile sonuçlanarak [1] çok sayıda bilimsel çalışmayı ve standart endüstriyel güvenlik düzenlemelerini beraberinde getirmiştir. AB sanayi güvenlik düzenlemeleri, Seveso II Direktifi olarak bilinir. Bu tür endüstriyel kazaların risk azaltımı konusuna ilişkin düzenlemeler Türkiye’ de BEKRA olarak hazırlanmıştır.
BEKRA kapsamındaki tüm işletmeciler; büyük kazaları önlemek ve büyük bir kazanın meydana gelmesi durumunda, bunların etkilerini çevre ve insanlara en az zarar verecek şekilde sınırlamak için gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.
Bu önlemlerin alınması için atılacak adımlardan biri de Güvenlik ve Risk Analizinin yapılması. İşte analiz yöntemlerinden biri.
Bow-Tie Güvenlik ve Risk Analizi
Papyon yöntemi, yüksek riskli senaryolarda ( patlama riski olan tesislerde ) nedensel ilişkileri göstermek ve analiz etmek için kullanılabilecek bir risk değerlendirme yöntemidir. Yöntem, oluşturduğunda ortaya çıkan şemanın şeklinin papyona benzemesi nedeni ile ismini buradan alır. Bu Papyon diyagramı iki şey yapar. Her şeyden önce, Papyon belli bir Tehlike etrafında var olabilecek tüm kaza senaryolarının görsel bir özetini verir. İkincisi, şirketin bu senaryoları kontrol etmek için nasıl önlemler aldığını şematik olarak gösterir.
Papyon Yönteminin Elemanları:
Yöntemin terminolojisine bakarsak , daha iyi anlayabiliriz herhalde.
Tehlike : Insanlara, kaynaklara, çevreye ve şirket itibarına verilebilecek zarar.
Olay : Tehlike gerçekleştiğinde ortaya çıkan olay
Tehditler: “Tehlikenin ortaya çıkmasına ne sebep oldu?” “Kontrolü Nasıl kaybettik?”
Sonuçlar : Olayın gerçekleşmesi nelere sebep oldu?
Bariyerler : “Kontrolün Kaybedilmesine Nasıl Engel Olabiliriz?” “tehditleri nasıl minimize edebiliriz?”
Düzeltme İşlemleri : “Olayın etkisini nasıl minimize edebiliriz?”
Eskalasyon Faktörü : Bariyer ya da kurtarma önlemlerinin çalışmasına ne engel olabilir?
Ekli dosyalar
Moderatörün son düzenlenenleri: