Başta 4857 sayılı İş Kanunu olmak üzere iş mevzuatında, işçi işe alındıktan sonra başlayan süreçle ilgili düzenlemeler yer almaktadır.
Çünkü mevzuatta hizmet akdi oluştuktan sonraki süreç düzenlenmiştir. İşçi ile işveren arasındaki hizmet akdi de işçi işe alındıktan sonra doğmaktadır. İşçinin işe alınma süreciyle ilgili olarak ise ne İş Kanunu, ne de başka bir mevzuatta herhangi bir düzenleme yer almıyordu. Yani bu konuda büyük bir boşluk vardı.
Ancak 20 Nisan 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu ile bu boşluk giderildi.
Eleman Alımı Sırasında İşverenlerin Uyması Gereken Kurallar
Artık işverenler eleman alırken bazı kurallara uymak zorundalar.
Kanunun “İstihdam ve serbest meslek” başlıklı 6 ncı maddesi uyarınca işveren veya işveren tarafından yetkilendirilmiş kişi;
– İş başvurusunda bulunan kişiyle ilgili olarak; yapılacak işle ilgili bilgilendirme, iş ilanı, başvuru, seçim kriterleri, işe alım şartları gibi konularda hiçbir ayrımcılık yapamayacak. (Örneğin; sadece şu üniversite mezunları başvurabilir şeklinde bir iş ilanı verilemeyecek)
– İş başvurusunu gebelik, annelik ve çocuk bakımı gerekçeleriyle reddedemeyecek.
– Serbest mesleğe kabul, ruhsat, kayıt gibi benzeri hususlar bakımından ayrımcılık yapamayacak.
– 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına girmeyen her türlü iş ve iş görme sözleşmeleri ile kamu kurum ve kuruluşlarındaki işe almalar da yukarıdaki kurallara tabi olacak.
Ayrım Yapılabilecek İstisnai Durumlar
İşverenler eleman alırken sadece aşağıdaki konularda ayrım yapabilecek:
– Eleman alınacak işle ilgili mesleki gerekliliklerin varlığı,
– Sadece kadın veya sadece erkek çalıştırılmasının zorunlu olması,
– Eleman alınacak işle ilgili hizmetin zorunlulukları nedeniyle yaş sınırı konulmasının gerekmesi,
– Bir dine ait kurumda sadece o dine mensup kişilerin çalıştırılmasının zorunlu olması,
hallerinde işverenler elaman alımı konusunda ayrım yapabilecek, farklı şartlar arayabilecek.
Kurallara Uymayan Ceza
Eleman alımı sırasında yukarıda belirtilen kurallara uymayan işveren, şirket, kurum ve kuruluşlara bin Türk lirasından on beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası uygulanacak. Bu konudaki şikayetler Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na yapılacak.
26 Nisan 2016
Çünkü mevzuatta hizmet akdi oluştuktan sonraki süreç düzenlenmiştir. İşçi ile işveren arasındaki hizmet akdi de işçi işe alındıktan sonra doğmaktadır. İşçinin işe alınma süreciyle ilgili olarak ise ne İş Kanunu, ne de başka bir mevzuatta herhangi bir düzenleme yer almıyordu. Yani bu konuda büyük bir boşluk vardı.
Ancak 20 Nisan 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu ile bu boşluk giderildi.
Eleman Alımı Sırasında İşverenlerin Uyması Gereken Kurallar
Artık işverenler eleman alırken bazı kurallara uymak zorundalar.
Kanunun “İstihdam ve serbest meslek” başlıklı 6 ncı maddesi uyarınca işveren veya işveren tarafından yetkilendirilmiş kişi;
– İş başvurusunda bulunan kişiyle ilgili olarak; yapılacak işle ilgili bilgilendirme, iş ilanı, başvuru, seçim kriterleri, işe alım şartları gibi konularda hiçbir ayrımcılık yapamayacak. (Örneğin; sadece şu üniversite mezunları başvurabilir şeklinde bir iş ilanı verilemeyecek)
– İş başvurusunu gebelik, annelik ve çocuk bakımı gerekçeleriyle reddedemeyecek.
– Serbest mesleğe kabul, ruhsat, kayıt gibi benzeri hususlar bakımından ayrımcılık yapamayacak.
– 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına girmeyen her türlü iş ve iş görme sözleşmeleri ile kamu kurum ve kuruluşlarındaki işe almalar da yukarıdaki kurallara tabi olacak.
Ayrım Yapılabilecek İstisnai Durumlar
İşverenler eleman alırken sadece aşağıdaki konularda ayrım yapabilecek:
– Eleman alınacak işle ilgili mesleki gerekliliklerin varlığı,
– Sadece kadın veya sadece erkek çalıştırılmasının zorunlu olması,
– Eleman alınacak işle ilgili hizmetin zorunlulukları nedeniyle yaş sınırı konulmasının gerekmesi,
– Bir dine ait kurumda sadece o dine mensup kişilerin çalıştırılmasının zorunlu olması,
hallerinde işverenler elaman alımı konusunda ayrım yapabilecek, farklı şartlar arayabilecek.
Kurallara Uymayan Ceza
Eleman alımı sırasında yukarıda belirtilen kurallara uymayan işveren, şirket, kurum ve kuruluşlara bin Türk lirasından on beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası uygulanacak. Bu konudaki şikayetler Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na yapılacak.
26 Nisan 2016