Ağır taşımacılığın yoğun olduğu karayollarında; uzun tülde ve yüksek eğimli karayolu kesimlerinde yapılan ve bu geometrik şartların ağır taşıtlarda oluşturduğu fren arızaları nedeni ile oluşabilecek can ve mal kayıplı kazaların önüne geçmek için tasarlanan, fren kontrolünü yitirmiş ağır araçların trafik koridorundan ayrılarak izole edilmesi ve aracın kontrollü bir şekilde durdurulmasını temin eden yapılardır. Yabancı literatürde «runaway truck ramp», «runaway truck lane», «emergency escape ramp», «truck arrester bed» olarak anılmaktadır.
Boyutlandırması yapılırken (Yerçekimi ivmeli yatak için)
Genel olarak 3 tipte acil kaçış rampası yapılır.
Arazi coğrafyasının uygun olduğu karayolu kesimlerinde karayolu iniş (-) eğiminin tersi doğrutusunda çıkış (+) eğimli geometride, kum/çakıl yatak teşkil edilmek suretiyle kontrol dışına çıkmış aracın çakıl yatak- tekerlek sürtünmesi ve yerçekimi ivmesinden faydalanmak suretiyle durdurulmasını sağlar.
Yer çekimi İvmesiz Kum/çakıl Yatak
Arazi coğrafyasının ters eğimli rampa yapmaya müsait olmadığı kesimlerinde kara yolu eğimine yakın eğimli geometride, kum/çakıl yatak teşkil edilmek suretiyle kontrol dışına çıkmış aracın çakıl yatak- tekerlek sürtünmesi durdurulmasını sağlar. Yer çekiminden faydalanılmadığı için yer çekimi ivmeli rampalara oranla yatak boyu çok daha uzundur.
Araç Yakalayıcı Bariyer
Son yıllarda yabancı ülkelerde kullanılmaya başlanan bir acil kaçış sistemidir. Aracın durdurulması için tekerlek sürtünmesi ve yer çekimi ivmesinden yararlanılmaz. Sistem fren kontrolünü kaybetmiş aracın kenarlarından halatla bağlanmış bir kafes ağ ile tutularak halatlara bağlanmış bir fren mekanizması ile durdurulmasını sağlar.
K.G.M. 5. Bölge Müdürlüğünde Bir Uygulama
Türkiye'de ilk acil kaçış rampası T.C.K. 5. Bölge Müdürlüğü tarafından Pozantı - Tarsus otoyolunda 2012 yılında hayata geçirilmiş ve bugüne kadar 5 kazayı engellemiştir.
Pozantı - Tarsus yolundaki kaçış rampası 5 aylık bir süreçte 11 tane kazayı engellemiştir. 145 KM hızla freni boşalan bir LPG tankerinin bu kaçış rampası sayesinde bir süre sürüklendikten sonra durmayı başarmıştır.
Kullanılacak yatak malzemesi özellikleri
Yatak malzemesinin; temiz doğal agregadan 20-25 mm Elek Boyutlarında olması, yassı malzeme miktarının toplam malzemeye oranının %50 sini geçmemesi, Yuvarlak malzemenin toplam malz. miktarının %30 undan az olmaması gerekir. Çakıl yatak sürekli temiz ve kuru tutulmalıdır. Yüzey ve yatak altı Drenajı sağlanmalıdır. Yatak yüzeyi her olay sonrası tırmıkla düzeltilmelidir.
Acil Kaçış Rampası İle Önlenen Muhtemel Kazalar
Rampanın Hizmete Girmesini Takiben 2,5 Ay İçinde Gerçekleşen Olaylar
Boyutlandırması yapılırken (Yerçekimi ivmeli yatak için)
- Aracın ağırlığı,
- Aracın ön yüzey alanı (Rüzgar Direnci İçin),
- Kullanılan yatak malzemesi tipi (Tekerlek Sürtünmesi Hesabı İçin),
- Yolun eğimi ve eğimli bölümün toplam uzunluğu (Aracın Ulaştığı Maximum Hız Hesabı İçin)
Genel olarak 3 tipte acil kaçış rampası yapılır.
- Yer çekimi ivmeli kum/çakıl yatak (Yatak (+)eğimli)
- Yer çekimi İvmesiz kum/çakıl yatak. (Yatak Yola paralel)
- Araç yakalayıcı mekanik bariyer.
Arazi coğrafyasının uygun olduğu karayolu kesimlerinde karayolu iniş (-) eğiminin tersi doğrutusunda çıkış (+) eğimli geometride, kum/çakıl yatak teşkil edilmek suretiyle kontrol dışına çıkmış aracın çakıl yatak- tekerlek sürtünmesi ve yerçekimi ivmesinden faydalanmak suretiyle durdurulmasını sağlar.
Yer çekimi İvmesiz Kum/çakıl Yatak
Arazi coğrafyasının ters eğimli rampa yapmaya müsait olmadığı kesimlerinde kara yolu eğimine yakın eğimli geometride, kum/çakıl yatak teşkil edilmek suretiyle kontrol dışına çıkmış aracın çakıl yatak- tekerlek sürtünmesi durdurulmasını sağlar. Yer çekiminden faydalanılmadığı için yer çekimi ivmeli rampalara oranla yatak boyu çok daha uzundur.
Araç Yakalayıcı Bariyer
Son yıllarda yabancı ülkelerde kullanılmaya başlanan bir acil kaçış sistemidir. Aracın durdurulması için tekerlek sürtünmesi ve yer çekimi ivmesinden yararlanılmaz. Sistem fren kontrolünü kaybetmiş aracın kenarlarından halatla bağlanmış bir kafes ağ ile tutularak halatlara bağlanmış bir fren mekanizması ile durdurulmasını sağlar.
K.G.M. 5. Bölge Müdürlüğünde Bir Uygulama
Türkiye'de ilk acil kaçış rampası T.C.K. 5. Bölge Müdürlüğü tarafından Pozantı - Tarsus otoyolunda 2012 yılında hayata geçirilmiş ve bugüne kadar 5 kazayı engellemiştir.
Pozantı - Tarsus yolundaki kaçış rampası 5 aylık bir süreçte 11 tane kazayı engellemiştir. 145 KM hızla freni boşalan bir LPG tankerinin bu kaçış rampası sayesinde bir süre sürüklendikten sonra durmayı başarmıştır.
Kullanılacak yatak malzemesi özellikleri
Yatak malzemesinin; temiz doğal agregadan 20-25 mm Elek Boyutlarında olması, yassı malzeme miktarının toplam malzemeye oranının %50 sini geçmemesi, Yuvarlak malzemenin toplam malz. miktarının %30 undan az olmaması gerekir. Çakıl yatak sürekli temiz ve kuru tutulmalıdır. Yüzey ve yatak altı Drenajı sağlanmalıdır. Yatak yüzeyi her olay sonrası tırmıkla düzeltilmelidir.
Acil Kaçış Rampası İle Önlenen Muhtemel Kazalar
Rampanın Hizmete Girmesini Takiben 2,5 Ay İçinde Gerçekleşen Olaylar
Son düzenleme:
